რუსებმა ახალგორიდან სმერჩებით თბილისი მიზანში ამოიღეს

რუსებმა ახლგორიდან სმერცებით თბილისი მიზანში ამოიღეს

დღეს სტატიაში განვიხილავთ რუსული სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემებს ,რა საფრთხეს უქმნიან ცხინვალში და ახალგორში შეტანილი სმერჩის ტიპის მსხვილკალიბრიანი ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისიტემები ქართული არმიას და საქართველოს დედაქალაქს და რა საშვალებებით შეიძლება რუსული სმერჩების ჩახშობა.
2010 წელს რუსეთის არმიამ ცხნივალის რეგიონში შეიტანა 300 მმ კალიბრიანი სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისიტემები და ახალგორში განალაგა.
ახალგორიში შეტანილი სმეჩრის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემებით რუს სამხედროებს შეუძლიათ როგორც ქ. გორში განლაგებული ქართული არმიის სამხედრო ბაზების საარტილერიო დაბომბვა ასვე კასპის ,მცხეთის და საქართველოს დედაქალაქის თბილისის საარტილერო დაბომბვა.
განვიხილოთ სჩმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისიტემების დანიშნულება და მათი ტაქტიკურ ტექნიკური მომაცემები.
1987 წელს საბჭოთა არმიამ შეირაღებაში მიიღო 300 მმ კალიბრიანი სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემები.
სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა განკუთვნილიია: მოწინაღმდეგის ცოცხალი ძალის,ჯავშანტექნკის,ჯარების მართვის პუნქტების,საფორტიფიკაციო ნაგებობების,საარტილერო ბატარეების და ტყვიაწამლის საწყობების გასანადგურებლად.
სმერჩი ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა:
კალიბრი; 300 მმ
მინიმალური სროლის სიშორე 20 კილომეტრი
მაქსიმალური სროლის სიშორე 70-90 კილომეტრი
საბრძოლო კომპლექტი 12 რაკეტა
ზალპის დრო 38 წამი
უმართავი ჭურვის მასა 800 კგ
უმართავი ჭურვის საბრძოლო ნაწილის მასა 280 კგ
ხელახალი დატენვის დრო 36 წუთი
12 რაკეტა ცოცხლა ძალას აზიანებს 67 ჰექტარზე
სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისიტემა 300 მმ კალიბრიან 800 კგ მასის 12 ცალ უმართავ რაკეტას მაქსიმალურ 70 კილომეტრის სიშორეზე ისვრის
300 მმ კალიბრიან 800 კგს მასის უმართავ რეაქტიულ ჭურვს 280 კგს საბრძოლო ნაწილი აქვს რომელიც შეიძლება იყოს ფუგასური,ცეცხგამჩენი და კასეტური.
9მ 55 ფ მსხვრევად ფუგასური ქობინი, ასაფეთებელი ნივთიერების მასა 95 კგ,განკუთვნილიაა საფორთიფიკაციო ნაგებობების,სამეთაურო პუნქტების,ბალისტიკური რაკეტების გასაშვები დანადგარბის გასანადგურებალდ.
9მ 55 კ კასეტური ქობინი, შეიცავს 72 საბრძოლო ელემენტს თითეული ელემენტი იწონის 2 კგს და განკუთვნილია მოწინაღმედგის ცოცხალი ძალის გასანადგურებლად.10-16 რაკეტა საკმარისია მოტორიზებული ასული გასანადგურებლად.
9მ 55 კ1 ჩამონტაჯებულია 5 ცალი თვითდამიზნებადი საბრძოლო ელემენტი, ტანკსაწინაღმდეგო ელემენტი განკუთვნილია მოწინაღმდეგის ტანკების და სხვა ჯავშან სამიზნებიის გასანადგურებლად. კუმულაცირი საბრძოლო ელემენტი რაკეტიდან გაბენვისას შემდეგ თვითდამიზნებადი თავის მეშვეობით მოწინაღმდეგის ტანკებს ზემოდან ხვდება და აფეთქებს, კუმლაციური საბრძოლო ელემენტი 70 მმ სისიქის ჯავშანს ხვრეტს.
4 ასეთი რაკეტა საკმრისია სატანკო ასეულის გასანდგურებლად.სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეატიული სისტემის 3 დანადგარის ზალპი (36 უმართავი ჭურვი) ტოჩაკ-უს ტიპის ტაქტიკური სარაკეტო კომპლექსისი ორი ბრიგადის ექვივალენტურიაა.
სმერჩის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა 300 მმ კალიბრიან 800 კგ მასისი უმართავ რაკეტას 38 წამსი ისვრისდა ხელახლა რაკეტებით შევსებას 36 წუთი ჭირდება.
სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტული სიტემის კომპლექში შედის, ცეცხლის მართვის მანქანა, 6 გასაშვები დანადგარი, უმართავი რეაქტიული ჭურვები, სატრანსპორტო დამტენი მანქანა, და სატრნსპორტო საშვალებები.
სმერჩის საარტილერიო ცეცხლის წარმოების უზვრუნელყოფს ნახევრად ავტომატური ცეცხლის მართვის სისტემა რომელიც ახდენს ბალისტიკური სამიზნის მონაცემების გამოთვლას.და გადაცემას ყოველ გასაშვბი დანადარისთვის.300 მმ კალიბრიანი სმერჩის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა მსოფლიოში ყველაზე ზლიერ საარტილერიო სისტემად არის აღიარებული.
1999 წელს სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცლის რეაქტიულ სისტემას ჩაუტარდეა მოდერნიზაცია. მოდერნიზაცის შემდეგ 300 მმ კალიბრის უმართავი რეაქტიული ჭურვების მაქსიმალური სროლის სიშორე 90 კილომეტრამდე გაიზარდა, ,მოდერნიზაცია გაიარა ცეცხლი მართვის სისტემამ რომელის ძირითადი მიზანი იყო საარტილერო ცეცხლის სიზუსტის გაზრდა და დამიზნებისათვის საჭირო დროს შემცირება.
სმერჩისთვის შეიქმანა ცეცხლის მართვის ავტომატური სისტემა რომელიც მოიცავს თანამგზავრული ნაავიაციის აღჭურვილობას. ცეცხლის მართვის სისტემის ბალისტიკური კომპიუტერი უზვრუნელყოფს სამიზნის კორდინატების განსაზრვრვას და გასაშვები დანადგარებისთვის მიწოდებას. სმერჩ-მ ტიპის მოდერნიზირებულ ზალპური ცეცხლის რეაქიულ სისიტემებს 90 კილომეტრის სიშორეზე შეუძლია საარტილერიო ცეცხლის წარმოება მაღალის სიზუსტით.
დაუზუსტებელი ინფორმაცით რუსეთის არმიამ სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემები გამოიყენა რუსეთ ჩეჩენთის 1999-2000 წლის ომში.
რუსი სამხედროები 300 მმ კალიბრიანი სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემის დანადგარებით ზალპურ საარტილერიო ცეცხლს უშენდენ გროზნოში გამაგრებული ჩეჩენი მებრძოლების პოზიციებს.
სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემებით გროზნოს მასირებული საარტილერო დაბომბვების შედეგად ჩეჩენმა მებრძოლებმა ცოცხალი ძალის დიდი დანაკარგები განიცადეს.
ჩეჩნეთის მეორე ომში რუსეთის არმია გროზნოს საარტილერიო დაბომბვისათვის იყენებდა 122 მმ კალიბრიან გრადის,220 მმ კალიბრიან ურაგანის და ბურატინოს ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიულ სისტეემებს და სავსებით შესაძლებელია, რუსებს სმერჩები გამოეყენებინათ გროზნოს დაბომბვსათვის.
რუსეთის არმიას არახალგორის რაიონში შეტანილი შორსმსროლელი არტილერიით: 300 მმ სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემებით შეუძლიათ გორის,კასპის ,მცხეთის და თბილისის საარტილერიო დაბომბავა განხორციელონ.
სმერჩის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისიტემებიდან ნასროლო 300 მმ კალიბრიანი უმართავი რეაქტიული ჭურვები დიდი ზიანს მიყენებენ ქართული არმიის დანაყოფებს და ჯავშანტექნიკას.
მორიგი სამხედრო აგრესისი შემთხვევაში რუსი სამხედროების მიერ სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემებით ქართული არმიის პოზიციებისთვის და დასახლებული პუნქტებისთვის საარტილერიო ცეცხლის გახსნის და საარტილერო დაბომბვების შემთხვევაში ქართულ არმიას მოუწევს რუსული სმერჩების ჩაახშობა.
ქართული არმიის შეიარაღებაშია ებრაული 160 მმ კალიბრიანი გრად ლარის ტიპის ზალპური ცეცხლის რექტიული სისტემები რომლებიც შეიძლება გამოყენებლი იქნეს რუსულ სმერჩებთან კონტსაარტილერიო ბრძოლაში. მოკლედ შევადაროთ რუსული სმეჩის ზალპური ცეცხლის რეაქტიულ სისიტემას ებრაულ გრადლარის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული დანადგარი.
რუსული სმერჩი 300 მმ კალიბრის 12 ცალ 800 კგ მასის უმართავ რაკეტას 38 წამში მაქსილმალურ სიშორეზე 70 კილომეტრის სიშორეზე ისვრის , ებრაული გრადლარი 26 ცალ 160 მმ კალიბრის 110 კგ მასის უმართავ რაკეტას 36 წამში მაქსიმალურ სიშორეზე 45 კილომეტრზე ისვრის,
სმერჩის 300 მმ კალიბრიანი უმართავი რაკეტის საბრძოლო ნაწილის მასა 280 კგია ხოლო გრად ლარის 160 მმმ კლიბრის უმართავი ჭურვის საბრძოლო ქობინის მასა 46 კგია.
როგორც ხედავთ რუსული სმერჩი ებრაულ გრად ლართან შედარებით 240 მმ კალიბრით უფრო მსხვილკალიბრიან 8 ჯერ უფრო მძიმე უმართავ რაკეტებს 25 კილომეტრით უფრო შორს ისვრის, უფრო გასაგებად რომ ვთქვათ რუსული სმერჩი ებრაულ გრადლართან შედარებით გაცილებით ძლიერი საარტილერიო დანადგარია.
მიუხედავად ამისა ქართული არმიის ებრაულ გარდლერები შეიძლება წარმატებულად იქნეს გამოყენებული რუსული სმერჩების ჩასახშობად თუ გავითვალისწინებთ რომ ებრაული გრად ლარებზე დამონტაჯებულია გპს კოსმოსური სანავიგაციო სისტემები რომელიც უზვრუნელყოფს საარტილერიო ცეცხლის წარმოებას რამდენიმე მეტრის სიზუსტით.
ქართული არმიას რუსული სმერჩების ჩასახშობად გრადლარზე ბევრად უფრო ეფექტურად გამოდგება ერბაული 300 მმ კალიბრის ექსტრას ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემები.
ებრაული ექსტრას ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისიტემა 300 მმ კალიბრის 8 ცალ 430 კგ მასის უმართავ რეაქტიული რაკეტას მაქსიმალურ 150 კილომეტრის სიშორეზე ისვრის. 300 მმ კალიბრის ექსტრას ტიპის უმართავი რეაქტიული ჭურვის საბრძოლო ნაწილის მასა 120 კგია, საბრძოლო ნაწილი შეიძლება იყოს მსხვრევად ფუგასური, ცეცხლგამჩენი ,კასეტური, კასეტურ ქობინი მ-85 ტიპის კუნულაციური ფუგასური საბრძოლო ელემენტებით არის აღჭურვილი, საარტილერიო ცეცხლის წარმობას კოსმოსური სანავიგაციოს სისიტემა და ცეცხლის მართვის ულტრთანამედროვე ავტომატური სისტემა მაღალი სიზუსტით უზვრუნელყოფს.
ებრაული 300 მმ კალიბრის ექსტრას ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისიტემების შეძენის შემთხვევაში ქართველი სამხედროები რუსეულ სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიულ სისტემებს ადვილად ჩახშობენ და მოიპოვებენ ტაქტიკურ უპირატესობას საარტილერიო ორთაბრძოლაში,რუსული სმერჩ-მ ტიპის მოდერნიზირებული ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემის მაქსიმალური სროლის სიშორე 90 კილომეტრია ხოლო ებრაული ექსტრას ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა მაქსიმალურ 150 კილომეტრის სიშორესზე ისვრის, როგორც ხედავთ ებრაული ექსტრა რუსული სმერჩთან შედარებით 60 კილომეტრით შორს ისვრის.
ებრაული ექსტრას ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისიტემების შეძენის შემთხვევაში ქართული არმიას საშველება ექნება 150 კილომეტრი სიშორიდან განადგუროს მოწინაღმედგის პოზიციები, სამხედრო ობიექტები, საარტილერო დანადგარბი, სარაკეტო კომპლექსები, და ჰაერსაწინაღმდეგო თავდაცვის სისტემები. ებრაული ექსტრები ძალიან სერიოზული შემეკავებელი ფაქტორი გახდება მოწინაღმდეგისთვის.
მაგალითად აზერბაიჯანის არმიის შეიარაღებაში იყო რუსული სმერჩის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემები რომელთა მაქსიმალური სროლის სიშორე 70 და 90 კილომეტრია, ახლახანს სომხეთის არმიამ ჩინეთში იყიდა 300 მმ კალიბრის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემები რომელის მაქსიმალური სროლის მანძილი 130 კილომეტრია, აზერბაიჯანელმა სამხედროებმა ამ ფაქტიდან შესაბამისი დასკვნები გამოიტანეს და მიხვდნენ რომ ომის დაწყებისას აზერბაიჯანული სმერჩები 90 კილომეტრზე შორს ვერ მიწვდებოდნენ სომხეთის არმიას, ხოლო სომეხი სამხდროები ჩინური რეაქტიული სისიტემებით 130 კილომეტრი სიღრმეში შეძლებდენ აზერბაიჯანის საარტილერიო დაბომბვას და უპირატესობის მოპოვებას, აქედან გამომდინარე აზერბაიჯანელებმა ისრაელში შეიძინე ებრაული ექსტრას ზალპური ცეცხლის სარაკეტო დანადგარები და მოიპოვეს ტაქტიკური უპირატესობა სომხურ არმიაზე.
პ.ს. დროა ჩვენც ვისწავლოთ სწორი ანალიტიკური დასკვნების გაკეტება და და საფრთხებზე ადეკვატური მოქმედებები.
პ.ს.ს ქართულ არმიას 2008 წლის რუსეთ საქართველოს ომის შემდგომ ჩვენი ინფორმაცით ისრაელში აღარ შეუძინია გრად ლარის ტიპის ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემები.

მომზადა იოსებ ჭონქაძემ
.

error: სტატიის დაკოპირება აკრძალულია!!!