ფლანგზე შეტევა
ფლანგზე შეტევა
6.04.2015
ფლანგზე შეტევა არის შეტევა მოწინააღმდეგეზე, გვერდითა მხრიდან. თუ ფლანგებზე განლაგების მანევრი წარმატებით შესრულდება, მოწინააღმდეგე გარშემორტყმული იქნება ორი ან მეტი მხრიდან, რაც მნიშვნელოვნად შეამცირებს მოწინააღმდეგის მანევრულობას და მის თავდაცვის უნარს. ფლანგზე მყოფ შეიარაღებულ ძალებს, ასევე აქვთ ფსიქოლოგიური უპირატესობა, რადგან, როგორც წესი ის არ ელოდება, რომ გარშემორტმული მტერი მას შეუტევს.
უფრო ფართომასშტაბიანი ტაქტიკური ფლანგზე შეტევა, იწოდება სტრატეგიულ ფლანგზე შეტევად, სადაც სამიზნე შესაძლებელია იყოს მთლიანი არმია.
ტაქტიკური ფლანგზე შეტევა
ტაქტიკური ფლანგზე შეტევა, ერთ ერთი საბაზისო სამხედრო ტაქტიკაა. მისი რამოდენიმე ვარიაცია არსებობს.
ერთ ერთი ტიპი გამოიყენება ჩასაფრების დროს, სადაც მეგობარი ძალები ახდენენ მოულოდნელ შეტევას მოწინააღმდეგეზე. ასეთ დროს, ჯარისკაცების გარკვეული ნაწილი, დამალულია ისეთ ადგილებში, რომ შეტევის დაწყებისას, ისინი გარშემოეხვევიან მტერს.
სხვა ტიპი, გამოიყენება ისეთი შეტევის დროს, როდესაც სამხედრო ნაწილი შეხვდება მოწინააღმდეგეს გამაგრებულ პოზიციაზე. მოწინააღმდეგის მხრიდან, ცეცხლის გახსნის შემთხვევაში, სამხედრო ნაწილის მეთაურმა შესაძლებელია გადაწყვიტოს მოწინააღმდეგეზე ფლანგიდან შეტევა. ასეთ დროს, შემთევი ჯგუფის ნაწილი ხსნის სუპრესიულ ცეცხლს (ცეცხლი, რომელიც აქვეითებს, მოწინააღმდეგის მოქმედების უნარს), რომელიც არ აძლევს მოწინააღმდეგეს, კონტ ცეცხლის გახსნის საშუალებას ან პოზიციის შცვლას, რათა ფლანგისკენ მომავალ მეტოქეს გაუმკლავდეს. ამასობაში, მეგობარი ძალების ნაწილი, მორლებიც მიიწევენ ფლანგისკენ, იწყებენ მოწინააღმდეგისგან ახლო მანძილზე შეტევას. ასეთ დროს, მნიშვნელოვანია კოორდინაცია, რათა თავიდან აცილებულ იქნეს მეგობრული ცეცხლი.
ფლანგზე მანევრირების ყველაზე ეფექტურ მმეთოდს წარმოადგენს ე.წ ორმაგი შეფუთვა (Double envelopment), რომელიც მოიაზრებს, მოწინააღმდეგეზე ერთდროულად ორივე ფლანგიდან შეტევას. ამის კლასიკურ მაგალითებს წარმოადგენს კანეს ბრძოლა, სადაც კართაგენელთა ჯარმა, ჰანიბალის მეთაურობით დაამარცხა რომაელთა არმია, მიუხედავად იმისა, რომ რომაელებს რიცხობრივი უპირატესობა ქონდათ.
ფლანგზე შეტევის ტაქტიკა, ძირითადად ასოცირდება სახმელეთო ბრძოლებთან, თუმცა ის გამოიყენება ასევე საზღვაო ბრძოლებშიც. ამის ცნობილ მაგალითს წარმოადგენს სალამინის ბრძოლა (ძვ.წ.აღ. 480 წ.), სადაც ბერძნულუ ქალაქ-სახელმწიფოების ერთობლივმა ძალისხმევამ შეძლო დაემარცხებინა სპარსელების საზღვაო ფლოტი.
ფლანგზე შეტევა მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა სხვადასხვა დიდ ბრძოლებში. ის ეფექტურად გამოიყენებოდა ისეთი ცნობილი სამხედრო ლიდერების მიერ, როგორიცაა ჰანიბალი, იულიუს კეისარი, ნაპოლეონი და სხვა. სუნ ძი, მის მიერ დაწერილ „ომის ხელოვნებაში“ ძლიერ ხაზს უსვამს ამ ტაქტიკის გამოყენებას, თუმცა ასევე აღნიშნავს, რომ მოწინააღმდეგის სრულად გარშემორტყმა არაა სასურველი, რადგან თუ მოწინააღმდეგეს უკან დასახევი/გასაქცევი გზა არ ექნება, ის ბევრად უფრო მძვინვარედ იბრძოლებს.
ფლანგზე შეტევა, ყოველთვის არაა ეფექტური, რადგან ფლანგისკენ მიმავალი ძალას შესაძლებელია ჩასაფრებული ადგილიდან თავს დაესხან, ან შესაძლებელია სუპრესიულმა ცეცხლმა ვერ მოახერხოს მოწინააღმდეგის შეკავება.
თანამედროვე ერამდე, ფლანგზე შეტევისთვის გამოიყენებოდა კავალერია, მათი სისწრაფის გამო. დღეისათვის, ამ მიზნით გამოიყენება შეჯავშნული ტექნიკა, როგორიცაა მაგ. ტანკები.
ფლანგზე შეტევის პრევენციისთვის, შესაძლებელია შეიარღებული ძალები განლაგებულ იქნას, ისეთ ადგილას, რომელიც შედარებით მიუვალია მოწინააღმდეგისთვის, როგორიცაა კანიონები, ტბებს მიღმა ან გორაკებზე.
ტანკების და სხვა შეჯავშნული ტექნიკის გამოჩენასთან ერთად, სამხედრო მეთაურებმა შეამჩნიეს, რომ ფლანგზე შემოტევისგან თავის არიდების საუკეთესო საშუალებაა შეიარაღებული ძალების მოქმედების სიჩქარის და მოძრაობის მუდმივი შენარჩუნება. თუ მოხერხდება მოძრაობის შენარჩუნება, მოწინააღმდეგის სამხედრო ძალები აღმოჩნდებიან გაფანტულები სხვადსხვა მხარეს, რაც მკვეთრად შეამცირებს მათ კონტრ-შეტევის უნარს.
სტრატეგიული ფლანგზე შეტევა
სტრატეგიულ დონეზე, ფლანგზე შეტევა, გულისხმობს სახელმწიფოს ან რამოდენიმე სახელმწიფოს მიერ, მოწინააღმდეგეზე შეტევას, ორი ან მეტი მხრიდან. ამის მაგალითს წარმოადგენს, მეორე მსოფლიო ომის, ანტი-გერმანული კოალიციის ქვეყნების მიერ, ნაცისტურ გერმანიაზე შეტევა. ასეთ დროს, ქვეყანას უწევს ორ ან მეტ ფრონტზე ომი, რაც მას არახელსაყრელ პირობებში აყენებს.
