ვასილ მაღლაფერიძის დღიურიდან: “ერთხელ კოდორის ხეობაში…”
ვასილ მაღლაფერიძის დღიურიდან: “ერთხელ კოდორის ხეობაში…”
20.04.2016
“დესანტი გადმოსხეს რუსებმა დალის ხეობაში, წელი ახლა ზუსტად არ მახსოვს, ცნობილი ამბავია.
მეორე დილით ვერტმფრენით ჩავფრინდით ავთანდილ ჯორბენაძე (სახელმწიფო მინისტრი) გენერალი კობა კობალაძე, გია ბარამიძე (პარლამენტის თავდაცვის კომიტეტის თავმჯდომარე) მე და რამდენიმე სამხედრო.აჟარასთან ახლოს დავჯექით. ემზარ კვიციანი დაგვხვდა მანქანებით და პირდაპირ მივედით რუსებთან. სალდათები სანგრებს თხრიან, საფუძვლიანად მაგრდებიან. წინ დღით სამი ვერტმფრენით შემოფრენილან. როგორც იციან, “სტოი, ნე პადხადი!” მინდვრის შუაში გამოვიდა ოფიცერი მოლაპარაკებაზე, დიდი ჩინის არ იყო, მაიორად მახსოვს.ავთო ჯობენაძე ელაპარაკება, ჩვენ იქვე ვდგავართ, უთხრა, ვინც იყო, ოფიციალური ენით ესაუბრება, მაგრამ იმ ოფიცერს ვახატივართ, “ჩტო პრიკაჟუტ”, იმას ვიზამო და გვაფრთხილებს, “ნე პოდხოდიტ”!ხეობაში გაიფრინ-გამოიფრინა რუსების “კრაკადილმა”. შეაყარე კედელს ცერცვი ვითარებაა. თან ესენი თუ აქ გამაგრდნენ, უყარე მერე კაკალი, მთელ ხეობაზე აიღებენ კონტროლს.მიდვრის ერთ ბოლოში ხომ ეს სალდათები თხრიან გამალებით, ჩვენ მინდვრის შუაში ვართ, მინდვრის მეორე მხარეს სვანები გროვდებიან, “მონადირის” წევრები, აქეთ იქიდან უვლიან მინდორს, იარაღში სხედან, ცხადია.ავთოს საუბარი არ ჭრის ამ ოფიცერზე, ჩვენც ვკიდივართ, ჩვენი მთავრობაც, ობეესიეც და მთელი საერთაშორისო თანამეგობრობა ზედ მიყოლებული.გავიდა ავთო მანქანებისკენ, შევარდნაძეს უნდა დავუკავშირდეო. ემზარმა თქვა, აქ რომ ბიჭები გროვდებიან, ზოგს ერთმანეთის სისხლი მართებს და ერთმანეთს ემტერებიან, მაგრამ დღეს ხატი ავიღეთ და სანამ რუსები აქ არიან, ერთმანეთში მშვიდობა ვთქვითო. ერთად ვიომებთ ბოლომდე, თუ ეს რუსები აქ დარჩნენ, ხეობას დავკარგავთო.სვანებიც ნელ-ნელა არტყამენ ალყას მიდორს, სულ არ არიან ხუმრობის ხასიათზე, ეტყობათ, რომ გამკეთებლები არიან.თბილისი რას იტყვის, მაგის ლოდინი არ გვაწყობსო, ემზარმა და ახლა იმან დაიწყო “პერეგავორები”, როგორც ჩანს, აფიცრისთვის ბევრად უფრო გასაგებ ენაზე. არცთუ ლიტერატურულად უხსნის ოფიცერს, რომ თუ სამ საათამდე არ დაახვევთ აქედან, ვხსნი ცეცხლსო. კობა კობალაძეც იქვე დგას და უდასტურებს, ეს გამკეთებელიაო.ეტყობა, ემზარი იმდენად დამაჯერებლად უხსნის, რომ ოფიცერი იძახის, გამიშვით, უფროსობას რაციით უნდა ვკითხოო – თან აშკარად ატყობს, რომ ამ ემზარსაც ახატია მისი უფროსობა და გენერალიტეტი.”წავალ, დავრეკავო!” – იძახის აფიცერი.
ვერსადაც ვერ წახვალ, აქ მოგიტანონ რაციაო და ძაანაც არ ეჭიდავება, მაგრამ ხელი ჩაავლო და არ უშვებს ოფიცერს. რავარი საყურებელი იქნებოდა კონფლიქტის ეპიცენტრი. ტემპერატურაც მატულობს.სალდათები აღარ თხრიან სანგრებს, რაღაც ბრძანებებს იძლევა მათთან დარჩენილი მეორე ოფიცერი. ავტომატებს გვიმიზნებენ. ვერაა კარგი ვითარება, ერთი ნაპერწკალი უნდა და …15-20 მეტრი გვაშორებს, ვერც რუსები არიან დალხენილად. ატყობენ, რომ არავინ ეხუმრებათ და არც დაინდობენ.სამხედრო დანა ჰკიდია ოფიცერს, წასწვდა ემზარი, ეჯაჯგურება, იცინის და გამიცვალეო, თან მხარზე ხელი გადახვია, ჩაბღუჯა და არ უშვებს. გაააძრო დიდი სვანური ყამა, ლაპლაპებს მზეზე, უტრიალებს თვალწინ, გამიცვალე, დავძმობილდეთო!როგორი საყურებელი იქნებოდა რუსების მხრიდან ეს სცენა?!თან ეხუმრება არალიტერატურული რუსულით, რად გინდა ეს დანა, მაინც ოხრად დაგრჩება, თუ პრიკაზი არ მიიღე, სამ საათზე მაინც უნდა მოგიკითხოთ დედებიო.პარალელურად კობა კობალაძეს ზომები მიუღია, სიმაღლეებზე ვერტმფრენების საწინააღმდეგო იარაღი აუტანიათ და რუსების “კრაკადილები” ვერ ბედავენ შემოსვლას, ჩვენები რაციებით აფრთხილებენ, ჩამოგაგდებთო.რუსები კავშირზე არიან უფროსობასთან, ალყაც ძალიან დაუვიწროვდათ. მძიმე ვითარებაა. შეიძლება, ვიღაც ელოდა, ვიღაც არა, მაგრამ სამი საათისთვის მოუვიდათ ბრძანება რუსებს, გამოვუშვით ვერტმფრენებიო.ამოვისუნთქეთ.ორი ვერტმფრენი მოფრინდა, წაიღეს შეიარაღება და წაიყვანეს სალდათები. მესამეს დაუღამდა და ვერ შემოვიდა ხეობაში.ოც სალდათამდე დაჩა იმ ღამით მინდორში. გაუგზავნეს სვანებმა საჭმელი და არაყი, გაიხარეს საწყლებმა, ცოტა ხანში ერთმანეთს ვერ ცნობდნენ. იმას ჰგავდა, არსენამ რაომ ვერცხლის მანეთიანი გადაუგდო მიკიტნებს, “მისვით მშიერ სალდათებსაო!”ღამით ჩავედით ემზართან, ნორასთან სახლში. ეზოში ცეცხლი ენთო მდინარის პირას, პატარა სუფრა და, ცხადია, სიხარული.კუნაპეტი, კუნაპეტი, თვალში თითს ვერ მიიტან.ხეობაში ხან ვინ ატეხს სროლას, ხან – ვინ, მიდის “ოჩერედები”, გადმოღებს ბაბაჯუც ამ თავის ავტომატს, გაუშვებს ჯერს. ვახ, ნუ გახვრიტე, ტვინიმეთქი, ვეუბნები. კვდება სიცილით, ეს ჩვენი მორზეს ანბანია, ასე ვსაუბრობთო.ეს “მორზეს ანბანი” ინახავდა აფხაზეთის სვანეთს! მერე იქ რომ “მონადირის” ბიჭები იყვნენ, რამდენი გაამწარეს, იარაღს რატომ ატარებთ უკანონოდო, ახეხინეს ციხეები, ნორა მძევლად აიყვანეს, ხეობის დამცველი აღარავინ დატოვეს და ბოლოს გასროლის გარეშე ჩააბარეს ხეობა.”დღიურის ამ ფურცლის ბოლოს ვასილ მაღლაფერიძე ასეთ მინაწერს აკეთებს: დღეს ემზარ კვიციანისთვის 12 წელი მიუსჯიათ და ეს ამბავი გამახსენდა. არ ვარგა, სახელმწიფო ასე რომ მოექცევა თავის ჯარისკაცს, ძალიან არ ვარგა, ისე არ ვარგა, მეტი რომ არ შეიძლება!
წყარო გურია ნიუსი.
