საქართველოს პრეზიდენტის 2008 წლის 18 ივნისი №310 ბრძანებულება საქართველოს შეიარაღებული ძალების საყარაულო წესდების დამტკიცების შესახებ.

საქართველოს პრეზიდენტის 2008 წლის 18 ივნისი №310  ბრძანებულება საქართველოს შეიარაღებული ძალების საყარაულო წესდების დამტკიცების შესახებ.

25.10.2016.

საქართველოს თავდაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლის მე-2 პუნქტის „ა“ ქვეპუნქტის შესაბამისად დამტკიცდეს თანდართული საქართველოს შეიარაღებული ძალების საყარაულო წესდება.

1. ეს ბრძანებულება ამოქმედდეს გამოქვეყნებისთანავე.

    მ. სააკაშვილი

საქართველოს შეიარაღებული ძალების საყარაულო წესდება

ნაწილი პირველი

საყარაულო სამსახური, მისი ორგანიზება და შესრულება

თავი I. ზოგადი დებულებანი

ტერმინთა განმარტება, გარნიზონის თანამდებობის პირები

     მუხლი 1.

1. ეს წესდება ეხება შიდა და გარე ყარაულთა პირად შემადგენლობასა და მათ ფუნქციებს, აგრეთვე შესაბამის ბრძანებებს, სიტყვა-პაროლს, მოვალეობა-პასუხისმგებლობას, საბრძოლო ამოცანის შესრულების წესებს და მომზადების მეთოდებს.
2. ეს წესდება გამომდინარეობს საქართველოს კონსტიტუციის, საერთაშორისო სამართლისა და საქართველოს კანონმდებლობიდან.

     მუხლი 2.

საყარაულო სამსახური ყალიბდება ყველა გარნიზონში და მისი ფუნქციაა:

ა) საბრძოლო დროშების, შეიარაღების, საბრძოლო და სხვა ტექნიკის, საბრძოლო მასალის, ფეთქებადი ნივთიერებების სათავსების, სახელმწიფო და სამხედრო ობიექტების საიმედო დაცვისა და თავდაცვის ორგანიზება;

ბ) დაცვის ორგანიზება საბრძოლო ტექნიკისა და სამხედრო ტვირთების გადაზიდვისას;

გ) საყარაულო სამსახურის განსახორციელებლად პირადი შემადგენლობის შერჩევა, მომზადება და სამსახურის შესრულება.

     მუხლი 3.

გარნიზონის უფროსის ბრძანებით დგინდება ტერიტორიის საზღვრები, რომლის ფარგლებშიც ყალიბდება საყარაულო სამსახური. საზღვრები ცნობილი უნდა იყოს გარნიზონის მთელი პირადი შემადგენლობისათვის.

     მუხლი 4.

საყარაულო სამსახურებს ხელმძღვანელობს შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბი. დაქვემდებარებულ ჯარებში საყარაულო სამსახურებზე პასუხისმგებელი არიან ჯარების სახეობათა სარდლები.

     მუხლი 5.

ჯარის სახეობათა სარდლები ვალდებული არიან სისტემატურად შეამოწმონ საყარაულო სამსახურების მდგომარეობა, გარნიზონებში საყარაულო სამსახურის გასაუმჯოსებლად განახორციელონ ღონისძიებები.

     მუხლი 6.

საყარაულო სამსახურების მუშაობაში უნდა ჩაებას გარნიზონში შემავალი სამხედრო ნაწილები. იმ სამხედრო ნაწილების ნუსხას, რომელთაც არ ევალებათ საყარაულო სამსახური, განსაზღვრავს შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსი.

     მუხლი 7.

გარნიზონში სამხედრო ნაწილების მიერ საყარაულო სამსახურის თანამიმდევრობას, მათ შემადგენლობასა და დანიშნულებას განსაზღვრავს გარნიზონის უფროსი. გარნიზონის სამხედრო-სასწავლო დაწესებულებები საყარაულო სამსახურში ჩაებმებიან ამ მიზნისათვის სასწავლო გეგმით გათვალისწინებული დროის ფარგლებში.

     მუხლი 8.

ყველა სამხედრო მოსამსახურე ვალდებულია ხელი შეუწყოს საყარაულო სამსახურში მყოფ პირს. სამხედრო მოსამსახურე, რომელიც შენიშნავს ყარაულის ან პატრულის (ცალკეული სადარაჯო საგუშაგოს) მიერ სამსახურის წესების დარღვევას, ვალდებულია დაუყოვნებლივ მოახსენოს გარნიზონის უფროსს, სამხედრო ნაწილის მორიგესა და თავის უშუალო უფროსს.

     მუხლი 9.

საყარაულო სამსახურში მყოფ სამხედრო მოსამსახურეს უფლება აქვს აუცილებელი მოგერიების ან უკიდურესი ღონისძიების სახით ამ წესდებით განსაზღვრულ შემთხვევებში გამოიყენოს ცეცხლსასროლი იარაღი.

     მუხლი 10.

გარნიზონის უფროსი ინიშნება შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსის ბრძანებით. ის თავის მოვალეობას ასრულებს შეთავსებით.

     მუხლი 11.

გარნიზონი არის დასახლებულ პუნქტებში ან მათ გარეთ მუდმივად ან დროებით განლაგებული შეიარაღებული ძალების შემადგენლობაში მყოფი სამხედრო ნაწილების, სამხედრო სასწავლებლებისა და დაწესებულებების ერთობლიობა.

    მუხლი 12.

1. უფროსი ოფიცერი (გარნიზონის, ბაზის უფროსი, ნაწილის მეთაური) ხელმძღვანელობს:

ა) გარნიზონში მტკიცე სამხედრო დისციპლინას;

ბ) საყარაულო სამსახურის ორგანიზებასა და შესრულებას;

გ) ადგილობრივი თავდაცვის ღონისძიებებს;

დ) ჯარების ყოველდღიური ცხოვრებისა და მომზადებისათვის აუცილებელი პირობების უზრუნველყოფას;

ე) ხანძარსაწინააღმდეგო სამუშაოებს;

ვ) გარნიზონში ჯარების მონაწილეობით ღონისძიებების გამართვას.

2. ამოცანის შესრულებისას მას უფლება აქვს, საჭიროების შემთხვევაში, გამოიყენოს გარნიზონის სამხედრო ნაწილების პირადი შემადგენლობა და სატრანსპორტო საშუალებები.
3. გარნიზონის უფროსი საჯარისო სამსახურის საკითხებში ემორჩილება შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსს და ამ საკითხებში გარნიზონის ყველა სამხედრო მოსამსახურის უფროსად ითვლება.

    მუხლი 13.

საჯარისო სამსახურის ოფიცერი – არის უფროსი ოფიცრის წარმომადგენელი საჯარისო სამსახურში და ანგარიშვალდებულია მის წინაშე გარნიზონში საჯარისო სამსახურის ორგანიზებისა და შესრულებისათვის.

    მუხლი 14.

ნაწილის მორიგე – იგი მოქმედებს საჯარისო სამსახურის ოფიცრის ან უფროსი ოფიცრის უშუალო ხელმძღვანელობით და ვალდებულია შეასრულოს უფროსი ოფიცრის ყველა ბრძანება და მითითება.

    მუხლი 15.

ყარაულის უფროსი (უმცროსი ოფიცერი, სერჟანტი) – პასუხისმგებელია საყარაულოდ ჩაბარებული ობიექტების დაცვისა და თავდაცვისათვის, ყარაულის პირადი შემადგენლობის საბრძოლო მზადყოფნისათვის, მათ მიერ სამსახურებრივი მოვალეობების სწორად შესრულებისათვის.

    მუხლი 16.

ყარაულის უფროსი სერჟანტი (ყარაულის უფროსის თანაშემწე) – ზედამხედველობს ყარაულის განაწესის შესრულებას და ანგარიშვალდებულია ყარაულის უფროსის წინაშე.

    მუხლი 17.

ცვლის უფროსი – პასუხისმგებელია მისდამი დაქვემდებარებული გუშაგების მიერ სამსახურის სწორად და ფხიზლად შესრულებისათვის. იგი ემორჩილება ყარაულის უფროსს და მის თანაშემწეს.

    მუხლი 18.

ყარაული – არის ქვედანაყოფიდან დანიშნული შეიარაღებული ჯგუფი, რომელიც პასუხისმგებელია ბაზის ან ტერიტორიის დაცვისათვის. ყარაულის შემადგენლობაში შედის: ყარაულის უფროსი, ყარაულის უფროსის თანაშემწე, ცვლის უფროსები და მოყარაულეები.

    მუხლი 19.

გუშაგი – არის შეიარაღებული მოყარაულე, რომელიც ასრულებს მისთვის ჩაბარებული საგუშაგოს დაცვისა და თავდაცვის საბრძოლო ამოცანას.

    მუხლი 20.

საგუშაგო – არის ყველაფერი ის, რაც ჩაბარებული აქვს გუშაგს დასაცავად და აგრეთვე ადგილი ან უბანი, რომლის ფარგლებშიც ის თავის მოვალეობებს ასრულებს.

    მუხლი 21.

გარნიზონის ჰაუპტვახტის უფროსი – ხელმძღვანელობს ჰაუპტვახტში წესრიგის დაცვას, ჰაუპტვახტის ქონების, მოწყობილობის შენახვას. ჰაუპტვახტის უფროსი ხელმძღვანელობს ჰაუპტვახტში პატიმრების მიღებას, შესაბამისი დოკუმენტების სწორად გაფორმებას, აღრიცხვას და პატიმრების ყოლის წესებს. მას ემორჩილება ჰაუპტვახტთან არსებული ყარაულის უფროსი.

    მუხლი 22.

საგუშაგოს სამეთვალყურეო სისტემა (კოშკი) გამოიყენება საპატრულო სისტემის სრულყოფისათვის. სამეთვალყურეო კოშკზე გუშაგი იცვლება ყოველ ორ საათში. გუშაგი ტერიტორიას შეუფერხებლად და ადვილად უნდა ადევნებდეს თვალყურს.

    მუხლი 23.

სათადარიგო ცვლა იმყოფება საყარაულო შენობაში და საგანგებო შემთხვევის დროს იწყებს მოქმედებას. მის რაოდენობრივ შემადგენლობასა და შესაძლებლობებს განსაზღვრავს გარნიზონის უფროსი ოფიცერი.

    მუხლი 24.

პირადი შემადგენლობის მოვალეობები სამეთვალყურეო საგუშაგოზე (კოშკზე) მოცემულია საყარაულო წესდებაში. სამეთვალყურეო საგუშაგოზე (კოშკზე) გუშაგების ცვლა ხდება საერთო წესით და გარნიზონის უფროსის (სამხედრო ნაწილის მეთაურის) მიერ დამტკიცებული ინსტრუქციის მიხედვით.

ნაწილი მეორე

საყარაულო სამსახურის ორგანიზება და შესრულება

თავი II

შიდა ყარაული

    მუხლი 25.

საყარაულო სამსახური საბრძოლო ამოცანის შესრულებაა და პირადი შემადგენლობისაგან მოითხოვს ამ წესდების ყველა პუნქტის შესრულებას, დიდ ყურადღებას, ექსტრემალურ სიტუაციებში სწორ გადაწყვეტილებასა და ინიციატივას. საყარაულო სამსახურის მოთხოვნების დამრღვევი პასუხს აგებს მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად.

    მუხლი 26.

1. საყარაულო სამსახურს ასრულებს ყარაული.
2. ყარაული არის შეიარაღებული ქვედანაყოფი, რომელიც განწესებულია საბრძოლო ამოცანის შესასრულებლად, საბრძოლო დროშების, სამხედრო და სახელმწიფო ობიექტების დაცვისა და თავდაცვისათვის, აგრეთვე ჰაუპტვახტში მყოფ პირთა დასაცავად.
3. აკრძალულია ყარაულში იმ სამხედრო მოსამსახურეთა დანიშვნა, რომლებსაც არ მიუღიათ სამხედრო ფიცი, რომელთა სამსახურებრივი გადაცდომის გამო მიმდინარეობს შესაბამისი საქმისწარმოება, რომელთაც მოსახდელი აქვთ დისციპლინური სასჯელი ან არიან ავად.

    მუხლი 27.

ყარაული შეიძლება იყოს ორი ტიპის: შიდა და გარე. ორივე შეიძლება იყოს როგორც მუდმივი, ისე დროებითი. შიდა ყარაული შედგება მთავარი და სპეციალური ყარაულისაგან (იხ. ნახ. 1).

    მუხლი 28.

შიდა ყარაული განწესდება შენაერთისა და ცენტრალური დაქვემდებარების იმ ობიექტების დასაცავად, რომლებსაც არ გააჩნიათ თავიანთი დაცვითი ქვედანაყოფები, აგრეთვე საერთო საგარნიზონო მნიშვნელობის, ერთმანეთთან ახლომდებარე შენაერთებისა და სამხედრო ნაწილის, ერთმანეთთან ახლოს განლაგებული რამდენიმე ობიექტის დასაცავად.

    მუხლი 29.

გარნიზონის უფროსი (ნაწილის მეთაური) პასუხს აგებს შიდა ყარაულის მოქმედებისათვის და განსაზღვრავს ყარაულის შემადგენლობას. იმ ქვედანაყოფის მეთაურს, რომლის ჯარისკაცებისაგანაც არის დაკომპლექტებული საყარაულო სამსახურის შემსრულებელი ჯგუფი, მოეთხოვება კვალიფიციური სამხედრო მოსამსახურეების შერჩევა, რომლებიც შეძლებენ გუშაგის მოვალეობის შესრულებასა და საშტატო იარაღის სათანადოდ გამოყენებას.

    მუხლი 30.

მუდმივი ყარაულები გათვალისწინებულია ყარაულების განრიგით. დროებითი ყარაულები ყარაულების განრიგში არ შეიტანება.

პატრულები

გაძლიერებული საგუშაგო

ნახ. 1. შიდა ყარაულის შემადგენლობა.

    მუხლი 31.

შიდა ყარაულები ემორჩილებიან გარნიზონის უფროსს, სამხედრო ნაწილის (გემის) მეთაურს, ნაწილის მორიგეს. ჰაუპტვახტის ყარაული, გადა ამისა, ემორჩილება ჰაუპტვახტის უფროსსაც.

    მუხლი 32.

ზემოჩამოთვლილ პირთა დაქვემდებარებაში ყარაულები გადადიან იმ მომენტიდან, როდესაც ყარაულების დაგზავნის დროს მორიგის შესახვედრად გაიცემა კომანდა: „სმენა“.

    მუხლი 33.

ყარაულები ზემოაღნიშნულ პირებს აღარ დაექვემდებარებიან იმ მომენტიდან, როდესაც ყარაულის უფროსის მიერ ცვლის შემდეგ სამხედრო ნაწილში (ქვედანაყოფში) წასასვლელად გაიცემა კომანდა: „ნაბიჯით იარ“.

    მუხლი 34.

უშუალოდ ობიექტების დაცვისა და თავდაცვის მიზნით ყარაულების შემადგენლობიდან გამოყოფენ გუშაგებს. გუშაგი იცავს ობიექტს შიდა და გარეთა შემოღობვებს შორის ობიექტის გარშემო ან შიგნითა მხრიდან შემოღობვის გასწვრივ პატრულირების საშუალებით. თუ ობიექტს ერთი შემოღობვა აქვს – შემოუღობავი, დასაცავი საწყობების, საცავებისა და სხვათა შემოვლით, აგრეთვე კოშკურიდან მეთვალყურეობით. ცალკეული ობიექტები შეიძლება დაიცვან ადგილზე მდგომმა გუშაგებმა.

    მუხლი 35.

გარნიზონების, ბაზების, სამხედრო ნაწილების მეთაურებმა უნდა იზრუნონ ობიექტების დაცვისა და თავდაცვისათვის საჭირო პირადი შემადგენლობის რაოდენობრივი შემცირებისათვის. ამის მისაღწევად საჭიროა:

ა) სხვადასხვა სამხედრო ნაწილის კუთვნილი ყველა ახლომდებარე საცავის, საწყობისა და დაცვის სხვა ობიექტების ერთ ყარაულში გაერთიანება;

ბ) ამ ობიექტების საერთო შემოღობვა დაცვისა და სიგნალიზაციის ტექნიკური საშუალებებისა და სამეთვალყურეო კოშკურების გამოყენებით;

გ) უძრავი საგუშაგოების რაოდენობის შემცირება და ობიექტების დაცვა ფეხითა და ტრანსპორტით პატრულირების საშუალებით.

    მუხლი 36.

ობიექტების პატრულირებისათვის, ადგილმდებარეობის რელიეფის, ბუნებრივი საფარის და დასაცავი ობიექტის სხვა თავისებურებებიდან გამომდინარე, გუშაგს გამოეყოფა დღისით 2 კმ, ხოლო ღამით 1 კმ-მდე სიგრძის ზოლი. უამინდობისას (ძლიერი ნისლი, წვიმა, თოვა) ობიექტების დაცვის გასაძლიერებლად გარნიზონის უფროსის (სამხედრო ნაწილის მეთაურის) განკარგულებით შეიძლება განწესდნენ დამატებითი მოყარაულეები ან პატრული სატრანსპორტო საშუალებებით. სამსახურის შესრულების წესს ამ შემთხვევაში განსაზღვრავს გარნიზონის უფროსი (სამხედრო ნაწილის მეთაური).

    მუხლი 37.

გუშაგები მარშრუტებზე გადაადგილდებიან ქვეითად მოძრაობისას დაწესებული სიჩქარით, რომელიც უზრუნველყოფს ობიექტის საიმედო დაცვას, ისინი მცირე ხნით ჩერდებიან ადგილმდებარეობისა და შემოღობვის დასათვალიერებლად, ან კავშირგაბმულობის საშუალებით ყარაულის უფროსისათვის სამსახურის შესრულების შესახებ მოსახსენებლად, აგრეთვე სიგნალიზაციის პუნქტებთან გავლისას დადგენილი სიგნალის მისაწოდებლად. კარგი ხილვადობის დროს, თუ ადგილმდებარეობა იძლევა ამის საშუალებას, გუშაგს შეუძლია დაცვის ობიექტსა და მასთან მისასვლელებს სპეციალურად მოწყობილი კოშკებიდან ადევნოს თვალყური.

    მუხლი 38.

გუშაგების დასახმარებლად ყარაულში დამტკიცებული საბრძოლო გათვლის შესაბამისად თავისუფალი და დამსვენებელი ცვლების მოყარაულეებისაგან იქმნება რეზერვი, რომელიც ყარაულის უფროსის, მისი თანაშემწის ან ცვლის უფროსის მეთაურობით საბრძოლო განგაშის სიგნალით მივა შემთხვევის ადგილზე და მოქმედებს ინსტრუქციის მიხედვით. აუცილებლობის შემთხვევაში, შემთხვევის ადგილზე ამ ჯგუფების სწრაფად მისასვლელად ყარაულს გამოუყოფენ ტრანსპორტს.

    მუხლი 39.

ყარაულის შემადგენლობაში მყოფ პირს სამსახურებრივი გადაცდომის გამო დისციპლინური სასჯელი დაედება მისი სხვა სამხედრო მოსამსახურით დაუყოვნებლივ შეცვლის შემდეგ.

    მუხლი 40.

ყარაულის პირადი შემადგენლობა უნდა იყოს შეიარაღებული, გამართული, სროლის მდგომარეობაში მოყვანილი ავტომატებით, კარაბინებით ან პისტოლეტებით. ყარაულის უფროსები იარაღდებიან თავისი საშტატო იარაღით.

    მუხლი 41.

ყარაული საბრძოლო ვაზნებით უზრუნველყოფილი უნდა იყოს შემდეგი გაანგარიშებით: პისტოლეტსა და ავტომატზე – ორი დატენილი სავაზნე კოლოფი; თითოეულ კარაბინზე 30-30 ვაზნა მჭიდებში. გარდა ამისა, გარნიზონის უფროსის (სამხედრო ნაწილის მეთაურის) განსაკუთრებული განკარგულებით ყარაულები შეიძლება შეიარაღდნენ ტყვიამფრქვევებით, მათთვის სამი დატენილი სავაზნე კოლოფით, ყარაულის მთელი შემადგენლობისათვის გამოყოფილი ხელ-ყუმბარებით, თითოეულზე ორი ხელყუმბარის გაანგარიშებით.

    მუხლი 42.

იარაღის დატენა ხდება საგუშაგოზე გასვლის წინ ან ყარაულების შემმოწმებელი პირის თანხლებისას, ხოლო იარაღის დაცლა და შემოწმება – საყარაულო შენობაში დაბრუნებისთანავე. იარაღის დატენა და დაცლა ხდება საყარაულო შენობის წინ, სპეციალურად მოწყობილ და განათებულ ტყვიადამჭერით აღჭურვილ ადგილას ცვლის უფროსის (ყარაულის უფროსის, ყარაულის სერჟანტის) თანდასწრებით. გემებზე იარაღის დატენა და დაცლა ხდება დადგენილ ადგილზე, ზედა გემბანზე. პისტოლეტები უნდა დაიტენოს ქვედანაყოფებში ვაზნების მიღების შემდეგ, ხოლო დაიცალოს ყარაულის შეცვლის და მისი ქვედანაყოფში მისვლის შემდეგ.

    მუხლი 43.

იარაღი უნდა დაიტენოს სასროლო საქმის დარიგებაში სათანადო იარაღისათვის ნაჩვენები წესის შესაბამისად. ამასთან, ვაზნა სავაზნეში არ შეიტანება.

    მუხლი 44.

გარნიზონის უფროსის (სამხედრო ნაწილის მეთაურის) განკარგულებით საყარაულო შენობაში საბრძოლო ვაზნების მარაგი იქმნება შემდეგი გაანგარიშებით: ყოველ ავტომატზე ან კარაბინზე – 150 ვაზნა, პისტოლეტზე – 16 ვაზნა. საბრძოლო ვაზნების მარაგი ინახება სპეციალურ რკინის ყუთში. ხელყუმბარები ინახება ცალკე ყუთებში. ამასთან, ფალიები ინახება ყუმბარებისგან ცალკე, წყალგაუმტარ ყუთებში.

    მუხლი 45.

საბრძოლო მასალის მარაგის აღრიცხვის წიგნი (დანართი №1) ინახება იმავე ყუთში. ყუთი გასაღებით იკეტება. გარნიზონის უფროსი (სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი) ლუქავს მას და შეაქვს ყარაულების ინვენტარისა და ქონების ნუსხაში, რომელიც არის საყარაულო შენობაში. გასაღებები და საბრძოლო მასალის ყუთების ბეჭდების ტვიფრები ინახება ყარაულის უფროსთან. სხვა პირისათვის გასაღებების გადაცემა აკრძალულია.

    მუხლი 46.

ყარაულის უფროსი პირადად არის პასუხისმგებელი საბრძოლო მასალების მარაგის შენახვისათვის. საბრძოლო მასალების მარაგი და მისი რაოდენობა თვეში ერთხელ მაინც უნდა შემოწმდეს სამხედრო ნაწილის მეთაურის ან შტაბის უფროსის მიერ. შემოწმების შედეგები იწერება საბრძოლო მასალების მარაგის აღრიცხვის წიგნსა და საგუშაგო უწყისში.

    მუხლი 47.

საყარაულო შენობებისა და საგუშაგოების უზრუნველყოფა სიგნალიზაციისა და კავშირგაბმულობის საშუალებებით, აგრეთვე შემოღობვა, დასაცავი ობიექტების დაცვა (დანართი №2) და არსებული წესდებით გათვალისწინებული ინვენტარით მოწყობა ევალება სამხედრო ობიექტის უფროსს (სამხედრო ნაწილის მეთაურს).

    მუხლი 48.

საწყობების ტერიტორიაზე (შენახვის ბაზებზე), აგრეთვე ცეცხლსაშიშ და განსაკუთრებით მნიშვნელოვან ობიექტებზე დაშვების წესებს ადგენენ შესაბამისი უფროსები.

    მუხლი 49.

ყარაულის დაცვაში მყოფი საცავების გახსნა ან მანქანების (თვითმფრინავების, ქვემეხების და სხვა სამხედრო ტექნიკის) სადგომებთან დაშვება ნებადართულია მუდმივი ან ერთჯერადი საშვებით (დანართი №3), რომელსაც ხელს აწერს და გერბიანი ბეჭდით ამოწმებს სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი.

    მუხლი 50.

გარნიზონში (სამხედრო ნაწილში) ბრძანებით ქვეყნდება იმ პირთა სია, რომლებსაც უფლება აქვთ გახსნან ესა თუ ის საცავი, და/ან იმ პირთა, რომლებიც ყარაულის მიერ დაიშვებიან სადგომებზე მდგომი მანქანების (თვითმფრინავების, ქვემეხებისა და სხვა სამხედრო ტექნიკის) მისაღებად.

    მუხლი 51.

დაშვების ნიმუშები ნამდვილი ხელმოწერით და იმ თანამდებობების პირთა სიები, რომელთაც უფლება აქვთ გახსნან ესა თუ ის საცავი, ან დაშვებულ იქნენ საცავში, აგრეთვე სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსის მიერ შემოწმებული ბეჭდების ანაბეჭდის ნიმუშები (პლომბების ანაბეჭდი) უნდა ინახებოდეს საყარაულო შენობაში (დანართი №4).

თავი III

ყარაულების განწესი

    მუხლი 52.

საყარაულო განწესი დგინდება ყარაულთა განრიგის საფუძველზე ობიექტების მნიშვნელობის მიხედვით (დანართი №5). ყარაულთა განრიგის შედგენას წინ უნდა უსწრებდეს ადგილზე ობიექტების განლაგების პირობების შემოწმება.

    მუხლი 53.

საყარაულო განრიგთან ერთად თითოეული ყარაულისათვის დგება საგუშაგოების განლაგების სქემა, საგუშაგოების ტაბელი (დანართი №6) და ინსტრუქცია ყარაულის უფროსისათვის.

    მუხლი 54.

ყარაულების განლაგების სქემაზე ნაჩვენებია: საგუშაგოებისა და აკრძალული ზონების საზღვრები, შემოღობვის სახეობა, საგუშაგოებზე ცვლის მოძრაობისა და მოძრავი საშუალებებით პატრულირების მარშრუტები დღისა და ღამის საათებში, სანგრების განლაგების ადგილები, სამეთვალყურეო კოშკები, სიგნალიზაციისა და ხანძარსაწინააღმდეგო საშუალებები, საგუშაგოებთან ყველაზე სახიფათო მისადგომები.

    მუხლი 55.

საგუშაგოების ტაბელში მითითებულია რა ექვემდებარება დაცვასა და თავდაცვას ყოველ საგუშაგოზე; გუშაგის მოვალეობანი საგუშაგოების თავისებურებათა და სამსახურის შესრულების კონკრეტული პირობების გათვალისწინებით, კოშკიდან მეთვალყურეობის დროის ხანგრძლივობა, მანძილი, რომლის ახლოს აკრძალულია უცხო პირების დაშვება, გუშაგის მოქმედება თავის ან მეზობელ საგუშაგოებზე თავდასხმისა და ხანძრის შემთხვევაში და რა შემთხვევაში ეძლევა გუშაგს იარაღის გამოყენების უფლება.

    მუხლი 56.

ინსტრუქციაში მოცემულია ყარაულისათვის ჩაბარებული ობიექტის დაცვისა და თავდაცვის საქმეში ყარაულის უფროსის განსაკუთრებული მოვალეობანი, საბრძოლო განგაშის სიგნალები ყარაულის მოქმედების შესახებ და აგრეთვე მითითებები საბრძოლო მასალის ყუთების გახსნის წესის შესახებ.

    მუხლი 57.

საგუშაგოების განლაგების სქემას, საგუშაგოების ტაბელსა და ყარაულის უფროსის ინსტრუქციას ამტკიცებს გარნიზონის უფროსი (ნაწილის მეთაური).

    მუხლი 58.

ყარაულთა განრიგის საფუძველზე, სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი ყოველთვიურად ადგენს ყარაულის განწესის უწყისს (დანართი №7), რომელსაც ამტკიცებს გარნიზონის უფროსი (სამხედრო ნაწილის მეთაური).

    მუხლი 59.

ყარაულების განწესის უწყისიდან ამონაწერი, საგუშაგოების განლაგების სქემები, საგუშაგოების ტაბელები და ყარაულების უფროსების ინსტრუქციები ახალი თვის დაწყებამდე 10 დღით ადრე იგზავნება გარნიზონის ყველა იმ სამხედრო ნაწილში, რომლებიც გამოყოფილია საყარაულო სამსახურისათვის. სამხედრო ნაწილის შტაბი ახალი თვის დაწყებამდე 5-6 დღით ადრე ატყობინებს ქვედანაყოფთა მეთაურებს, რომლებისაგანაც განწესდებიან ყარაულები, განწესში მათი გასვლის დღეებსა და ყარაულის შემადგენლობას. სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსმა საგუშაგოს განლაგების სქემასა და საგუშაგოების ტაბელში ყოველი ცვლილების შესახებ დროულად უნდა შეატყობინოს ქვედანაყოფების მეთაურებს.

    მუხლი 60.

ობიექტზე ხუთი ან მეტი საგუშაგოს არსებობისას ყარაულის უფროსად ინიშნება ოფიცერი, ხოლო უფრო ნაკლები საგუშაგოების შემთხვევაში – სერჟანტი.

ა) განსაკუთრებული მნიშვნელობის ობიექტის დასაცავად, ყარაულის უფროსად საგუშაგოების რაოდენობის მიუხედავად, ინიშნება ოფიცერი. ყარაულის უფროსად ჰაუპტვახტში ყოველთვის ინიშნება ოფიცერი;

ბ) გარნიზონის უფროსის (სამხედრო ნაწილის მეთაური) გადაწყვეტილებით ყარაულში შეიძლება დაინიშნოს აგრეთვე ყარაულის უფროსის თანაშემწე სერჟანტებიდან. თუ ყარაულის უფროსის თანაშემწე არ ინიშნება, მის მოვალეობას ასრულებს პირველი ცვლის უფროსი.

    მუხლი 61.

ყარაულის შემადგენლობაში ინიშნება სერჟანტებიდან ცვლის უფროსი. ცვლის უფროსთა რაოდენობა განისაზღვრება საგუშაგოების რაოდენობისა და განლაგების მიხედვით ისე, რომ ყოველმა ცვლის უფროსმა საგუშაგოზე არ დააყენოს ხუთ გუშაგზე მეტი. საგუშაგოზე გასვლა, გუშაგთა ცვლა და საყარაულო შენობაში დაბრუნება არ უნდა აღემატებოდეს ერთ საათს. ყარაულში რამდენიმე ცვლის უფროსის დანიშვნისას მათ ეწოდებათ: პირველი ცვლის უფროსი, მეორე ცვლის უფროსი და ა.შ., თუ ყარაული იცავს ერთ საგუშაგოს, ცვლის უფროსი არ ინიშნება.

    მუხლი 62.

მოყარაულეები ინიშნებიან კაპრალების (ჯარისკაცების) რიგებიდან, მათი ნაკლებობის შემთხვევაში, მოყარაულეებად შეიძლება დაინიშნონ საკონტრაქტო სამსახურის სერჟანტები. ამ შემთხვევაში მათგან საგუშაგოს ყველა ცვლა შედგება, ხოლო ცვლის უფროსად ინიშნება მოყარაულეთა სამხედრო წოდებაზე არანაკლები სამხედრო წოდების მქონე სამხედრო მოსამსახურე.

    მუხლი 63.

მოყარაულეთა რიცხვი განისაზღვრება მოცემული ყარაულისათვის დადგენილი საგუშაგოების რაოდენობის მიხედვით. საგუშაგოს დასაცავად დღე-ღამის განმავლობაში ინიშნება გუშაგების სამი ცვლა, ხოლო მხოლოდ საგუშაგოს ღამით დასაცავად (სიბნელის დადგომისთანავე – გათენებამდე ან მოცემული საწყობის, საცავის დაკეტვიდან მის გახსნამდე) გუშაგთა ორი ცვლა.

    მუხლი 64.

გამომყვანებად ინიშნებიან პატიმართა რაოდენობისა და ჰაუპტვახტზე საერთო სარგებლობის ადგილების განლაგების მიხედვით ანგარიშით: ერთი გამომყვანი 10-15 პატიმარზე.

    მუხლი 65.

ყარაულის შემადგენლობა, მათ შორის ყარაულის უფროსიც, ინიშნება განწესში გასვლამდე არა უგვიანეს 24 საათისა, როგორც წესი, ერთი ქვედანაყოფიდან, უკიდურეს შემთხვევაში – ერთი სამხედრო ნაწილიდან.

თავი IV

ყარაულების მომზადება

    მუხლი 66.

სამხედრო ნაწილებისა და ქვედანაყოფების მეთაურები, რომელთაგანაც განწესდებიან ყარაულები, პასუხს აგებენ პირადი შემადგენლობის ყარაულში შერჩევის, საყარაულო სამსახურისათვის მათ მომზადების, იარაღისა და საბრძოლო მასალის გამართულობისა და ყარაულების დროულად დაგზავნისათვის. ყარაულის პირად შემადგენლობასთან მეცადინეობა პრაქტიკულად ტარდება ამისათვის სპეციალურად მოწყობილ ადგილებში, ყოველი ობიექტის დაცვის თავისებურებათა გათვალისწინებით.

    მუხლი 67.

განწესში გასვლის წინა ღამეს ყარაულში დანიშნული სამხედრო მოსამსახურეები თავისუფლდებიან სამუშაოსა და მეცადინეობებისაგან.

    მუხლი 68.

ყარაულის პირად შემადგენლობას, გარნიზონის უფროსის (სამხედრო ნაწილის მეთაურის) მიერ დამტკიცებული დღის განრიგის თანახმად, უნდა მიეცეს დრო საყარაულო სამსახურისათვის მოსამზადებლად, მოვალეობათა და იარაღის გამოყენების ცოდნის შესამოწმებლად და დასვენებისათვის (ძილისათვის).

    მუხლი 69.

ასეულის (ბატარეის) ან ბატალიონის (დივიზიონის) მეთაური, რომელთაგანაც განწესდება ყარაული, ვალდებულია:

ა) შეამოწმოს ყარაულის პირადი შემადგენლობის შერჩევა საგუშაგოების ტაბელის მიხედვით;

ბ) ჩაატაროს ყარაულის პირად შემადგენლობასთან მეცადინეობა და შეამოწმოს მათი მოვალეობების ცოდნის დონე;

გ) ყარაულის პირადი შემადგენლობის დაგზავნაზე გაგზავნის წინ, შეამოწმოს იარაღისა და საბრძოლი ვაზნების მდგომარეობა, სამხედრო მოსამსახურეთა გარეგნული იერი, აგრეთვე შეავსოს და ხელი მოაწეროს საგუშაგო უწყისს (დანართი №8);

დ) შეამოწმოს ასეულიდან (ბატარეიდან) ან ბატალიონიდან (დივიზიონიდან) შედგენილი ყარაულის სამსახურის შესრულება;

ე) ყარაულის ცვლის შეცვლის შემდეგ მიიღოს ყარაულის უფროსის მოხსენება, გაეცნოს საგუშაგო უწყისში შეტანილ ყველა შენიშვნას, მეორე დღესვე თავისი ასეულის (ბატარეის) პირად შემადგენლობასთან ერთად ჩაატაროს სამსახურის შესრულების განხილვა და გადააგზავნოს უწყისი სამხედრო ნაწილის შტაბში შენიშვნებზე მიღებული სხვა და სხვა ზომების აღნიშვნით.

    მუხლი 70.

ასეულის სერჟანტის ბრძანებით ყარაული დაეწყობა ასეულის მოწყობის ადგილას საგუშაგოების ნომრების მიხედვით. ასეულის სერჟანტი ამოწმებს ყარაულის შემადგენლობასა და მათთვის გაცემული ბრძანებების შესრულებას, იარაღის გამართულობას და აძლევს მათ მითითებებს გამოვლენილი ხარვეზების აღმოსაფხვრელად, აგრეთვე ამოწმებს პირადი შემად-გენლობის გარეგნულ იერს. თუ გარეგნული იერი მოთხოვნებს არ აკმაყოფილებს, იგი აძლევს მითითებას ნაკლოვანების აღმოსაფხვრელად.

ა) ყარაულის სერჟანტი მოაწყობს ყარაულს, რისთვისაც გასცემს კომანდას: „ყარაულო დადექ“. პირველი ცვლა დადგება თავისი ცვლის უფროსის მარცხენა მხარეს. მეორე და მესამე ცვლები დგებიან პირველი ცვლის უკან, ნომრების მიხედვით (იხ. ნახ. 2);

ბ) თუ მწკრივში 14 მოყარაულეზე მეტია, ყარაული დაიყოფა ორ ოცეულად (იხ. ნახ. 7).

    მუხლი 71.

თუ ყარაულის უფროსი არ იმყოფება ადგილზე, ყარაულის სერჟანტი დგება ყარაულის პირისპირ და გასცემს კომანდას: „თავისუფლად“. როდესაც ყარაულის უფროსი დაიკავებს თავის ადგილს, ყარაულის სერჟანტი (ყარაულის უფროსის თანაშემწე) გასცემს კომანდას: „ყარაულო, სმენა!“ და მიბრუნდება ყარაულის უფროსისაკენ (პირისპირ). ყარაულის უფროსი დგება ყარაულის ცენტრში, 6 ნაბიჯით ყარაულის წინ. ამის შემდეგ ყარაულის უფროსი სერჟანტი (ყარაულის უფროსის თანაშემწე) მას მოახსენებს: „ბატონო ლეიტენანტო, ყარაული მოწყობილია“. იმის შემდეგ, როცა ყარაულის უფროსი ყარაულის შემადგენლობას მიესალმება, ყარაულის სერჟანტი (ყარაულის უფროსის თანაშემწე) გადაადგილდება ყარაულის მარჯვენა ფლანგის შემოვლით და დგება ყარაულის უკან, შუაში, ერთი ნაბიჯის დაშორებით (იხ. ნახ. 2). შემდეგ ყარაულის უფროსის ბრძანებით ყარაულის სერჟანტი (ყარაულის უფროსის თანაშემწე) ყარაულს გადააადგილებს სამწყობრო მოედანზე. ამ დროს ორკესტრი უკრავს ყარაულების შესაკრებ მუსიკას (იმ გარნიზონებსა და სამხედრო ნაწილებში, სადაც ორკესტრი არ არის და აგრეთვე იმ შემთხვევაში, როდესაც ტემპერატურა -15º c ან უფრო დაბალია, ყარაულთა დასაგზავნად 2-3 მედოლე გამოჰყავთ). ყარაული უახლოვდება მოწყობის ადგილს იმ მიმართულებიდან, სადაც საბოლოოდ უნდა დაეწყოს ყარაული. ყარაულის სერჟანტი (ყარაულის უფროსის თანაშემწე) აჩერებს ყარაულს ორკესტრის მარცხენა ფლანგისგან 12 ნაბიჯის დაშორებით   (იხ. ნახ. 6). თუ იქ არის ყარაული ორი ოცეულის შემადგენლობით, ყარაულის სერჟანტის თანაშემწე მეორე ოცეულს გააჩერებს პირველი ოცეულის უკან. ამ დროს ორკესტრი წყვეტს დაკვრას (იხ. ნახ. 7).

ნახ. 2. ყარაულის წარდგენა ყარაულის უფროსისათვის

 (სიმბოლოთა განმარტებები, იხ. დანართი №13).

თავი V

ყარაულში მყოფ პირთა უფლება-მოვალეობანი ყარაულის უფროსი

    მუხლი 72.

ყარაულის უფროსი პასუხს აგებს ყარაულისათვის ჩაბარებული ობიექტების დაცვისა და თავდაცვის, ყარაულის პირადი შემადგენლობის საბრძოლო მზადყოფნის, მათ მიერ სამსახურის სწორად შესრულების, შემოღობვის შენარჩუნებისა და გამართულობის, მოწყობილობისა და აპარატურის, სატრანსპორტო საშუალებების, საყარაულო შენობის, საგუშაგოზე ხანძარსაწინააღმდეგო, კავშირგაბმულობისა და სიგნალიზაციის საშუალებების, ასევე საყარაულო შენობაში აღწერის მიხედვით ჩაბარებული საბრძოლო მასალებისა და სხვა ქონებისათვის. ითხოვს ყარაულის პირადი შემადგენლობისაგან მოვალეობების მტკიცე და ზუსტ შესრულებას, სამაგალითო სიფხიზლესა და დისციპლინას.

    მუხლი 73.

გარნიზონის ჰაუპტვახტის უფროსი პასუხს აგებს თავის სამსახურში წესრიგის, აგრეთვე პატიმრების მოვლა-პატრონობისათვის. მისი მოვალეობაა: მიიღოს ჰაუპტვახტაში პატიმრები, შეამოწმოს შესაბამისი დოკუმენტები, აღრიცხოს პატიმრები და ყურადღება მიაქციოს მათი მოვლა-პატრონობის წესების ზუსტად შესრულებას (დანართი №9).

    მუხლი 74.

დასაცავ ობიექტებზე, გუშაგებზე ან საყარაულო შენობაზე თავდასხმის შემთხვევაში, ყარაულის უფროსსა და ყარაულის პირად შემადგენლობას უფლება აქვთ კანონმდებლობით დადგენილი წესით გამოიყენონ იარაღი.

    მუხლი 75.

ყარაულის უფროსს უფლება აქვს გამოიყენოს იარაღი პატიმრებს შორის უწესრიგობის აღსაკვეთად ან გაქცეული პატიმრის მიმართ. ამ შემთხვევაში იარაღის გამოყენებამდე მან შეძახილით ან ჰაერში გასროლით უნდა გააფრთხილოს ისინი.

    მუხლი 76.

ყარაულის უფროსი პასუხს აგებს ყარაულის ინსტრუქტაჟის, განლაგებისა და მის მიერ მოვალეობის განუხრელი შესრულებისათვის, აგრეთვე საბრძოლო ვაზნებისა და იარაღის შენახვისათვის. ის ასრულებს უფროსი ოფიცრისა და ნაწილის მორიგის მითითებებს. იგი ექვემდებარება დღის მორიგე ოფიცერს და მოახსენებს თავისი ან სხვა უფლებამოსილი პირების მიერ ყარაულისათვის გაცემული სხვა დამატებითი ბრძანებების შესახებ.

    მუხლი 77.

ყარაულის უფროსი დარწმუნებული უნდა იყოს, რომ ყველა გუშაგმა ზუსტად იცის წესდების მიხედვით შესასრულებელი ბრძანებები და მოვალეობანი. ის ყარაულის მთელ შემადგენლობას განუმარტავს შესაბამის ინსტრუქციებს.

    მუხლი 78.

ყარაულის უფროსი ამოწმებს გუშაგების მიერ სამსახურის შესრულებას არანაკლებ ორჯერ დღისით და ორჯერ ღამით, საგუშაგო უწყისში შესაბამისი ჩანაწერის გაკეთებით.

    მუხლი 79.

როცა ყარაულის უფროსი ტოვებს საყარაულო შენობას გუშაგების შემოწმების მიზნით, ნაწილის მორიგეს დაბრუნებისთანავე აცნობს ყარაულში არსებულ ვითარებას. საგანგებო შემთხვევის დროს ყარაულის უფროსს შეუძლია შესასრულებელი მოვალეობები გაუნაწილოს მოყარაულეებს.

    მუხლი 80.

განგაშის დროს ყარაულის უფროსმა სწრაფად უნდა შეკრიბოს რეზერვი. თუ ვითარება სერიოზულია, ყარაულის უფროსი ატყობინებს საჯარისო სამსახურის ოფიცერს (ნაწილის მორიგეს) და უფროს ოფიცერს.

    მუხლი 81.

თუ რაიმე საგანგებო ბრძანება არ იქნება მიღებული, ყარაულის უფროსს შეუძლია გუშაგები მოხსნას და საგუშაგოს დატოვების ნება დართოს, მაგრამ ეს არ ეხება რეზერვს.

    მუხლი 82.

ყარაულის უფროსი აწესრიგებს გუშაგთა მოხსენებებს და დღის განმავლობაში წარუდგენს ნაწილის მორიგეს.

    მუხლი 83.

საცავში (საწყობებში) დაშვებისას ყარაულის უფროსი ვალდებულია:

ა) შეადაროს წარმოდგენილი დაშვების საბუთი შესაბამის ნიმუშს, რომელიც საყარაულო შენობაშია და შეამოწმოს საბუთი, რომელიც მოსული პირის ვინაობას ადასტურებს;

ბ) შეამოწმოს მოსული პირის გვარი და თანამდებობის შესაბამისობა დაშვების ბრძანების სიის მიხედვით, რომელიც საყარაულო შენობაში ინახება;

გ) შეადაროს წარმოდგენილი ბეჭედი ტვიფრიანი ბეჭდის ნიმუშს, რომელიც საყარაულო შენობაში ინახება.

    მუხლი 84.

თუ ყველა წარმოდგენილი საბუთი, აგრეთვე ბეჭედი სწორი აღმოჩნდა, ყარაულის უფროსი უბრძანებს ცვლის უფროსს დაუშვას მოსული პირი საცავის (საწყობის) გასახსნელად, წარმოდგენილ დაშვების საბუთს კი თავისთან იტოვებს. ერთჯერადი დაშვების საბუთი ბარდება საყარაულო უწყისთან ერთად, ხოლო მუდმივი – უბრუნდება დასაცავი ობიექტის უფროსს ობიექტის დახურვის შემდეგ. ყარაულის უფროსი საცავში (საწყობში) დაშვების ნებართვას გასცემს საგუშაგოების ტაბელში მოცემული ყველა მოთხოვნის ზუსტი დაცვით.

    მუხლი 85.

 ყარაულის უფროსი საცავის (საწყობის) გახსნისა და დაკეტვის შესახებ ჩანაწერს აკეთებს საყარაულო უწყისში და საცავის (საწყობის) გასახსნელად (დასაკეტად) მოსულ პირთან ერთად ხელს აწერს ამ ჩანაწერის ქვემოთ. იმ შემთხვევაში, თუ რომელიმე საცავი (საწყობი) ყარაულის შეცვლამდე არაა ჩაბარებული დასაცავად, კეთდება ჩანაწერი ახალ საგუშაგო უწყისში, რომელზეც ხელს აწერენ ახალი და ძველი ყარაულების უფროსები. დასაშვები საბუთი გადაეცემა ახალი ყარაულის უფროსს.

    მუხლი 86.

თუ საცავი (საწყობი) არ იხსნება ერთ საათზე მეტი ხნით, მაშინ ყარაულის უფროსი ტოვებს გუშაგს საგუშაგოზე. ხოლო საცავის (საწყობის) ერთ საათზე მეტი ხნით გახსნისას, ყარაულის უფროსი მოქმედებს იმ მითითებების შესაბამისად, რომელიც საგუშაგო ტაბელშია მითითებული. საცავის (საწყობის) გახსნის დროს გუშაგის საგუშაგოდან მოხსნისა და ხელახლა დაყენების შესახებ ჩანაწერი ყარაულის უფროსს შეაქვს საგუშაგო უწყისში.

    მუხლი 87.

ყარაულის უფროსი არ იძლევა საცავში (საწყობში) დაშვების ნებართვას შემდეგ შემთხვევებში:

ა) თუ დანიშნული პირი მოვა არადანიშნულ დროს და შესაბამისი საბუთების გარეშე;

ბ) თუ დაშვების სიაში ან დაშვების საბუთებში ნაჩვენები პირის ნაცვლად მოვა სხვა პირი;

ბ) თუ დაშვების ან პირის დამადასტურებელი საბუთი არასწორადაა გაფორმებული, ან ბეჭდის ტვიფრი (პლომბირებული ანაბეჭდის ანაბეჭდთან) არ შეესაბამება საყარაულო შენობაში დაშვების დოკუმენტზე არსებულ ნიმუშს.

    მუხლი 88.

ყველა ჩამოთვლილ შემთხვევაში ყარაულის უფროსი აკავებს მოსულს, მის შესახებ ჩანაწერი შეაქვს საგუშაგო უწყისში, მოახსენებს სამხედრო ნაწილის მორიგეს და შემდგომში მოქმედებს მისი მითითებით.

    მუხლი 89.

ყარაულის სერჟანტი არის ყარაულის უფროსის თანაშემწე, წოდებით უფროსი (სერჟანტთა შემადგენლობიდან) ემორჩილება ყარაულის უფროსს. ყარაულის უფროსის არყოფნისას ან მისი დასვენების დროს ასრულებს ყარაულის უფროსის მოვალეობას.

    მუხლი 90.

ყარაულის სერჟანტმა უნდა იცოდეს ყარაულის ამოცანა, ყარაულის უფროსის ინსტრუქცია და ყარაულის ყველა წევრის მოვალეობანი.

    მუხლი 91.

ყარაულის სერჟანტი აკონტროლებს მოყარაულეებს, მათზე დაკისრებული ვალდებულებების პირნათლად შესრულებას.

    მუხლი 92.

ყარაულის სერჟანტი მუდმივად ადგენს სერჟანტთა და გუშაგთა სამსახურებრივი საბუთების ასლებს, რომლებშიც წარმოდგენილია თითოეული გუშაგის მოვალეობები და მათ შეცვლასთან დაკავშირებული მონაცემები. იგი ასლს იტოვებს, ხოლო დედანს გადასცემს ყარაულის უფროსს. ყარაულის სერჟანტი თავის საგუშაგოზე ყველა ცვლას დადგენილ დროს დაგზავნის.

    მუხლი 93.

ყარაულის სერჟანტი ამოწმებს ზუსტად იციან თუ არა ცვლის უფროსებმა თავიანთი მოვალეობანი.

    მუხლი 94.

ყარაულის სერჟანტი დროებით თუ არ იმყოფება საყარაულოში, იგი ერთ-ერთ ცვლის უფროსს უბრძანებს იმოქმედოს როგორც ყარაულის უფროსის თანაშემწემ და მიუთითებს შესასრულებელ მოვალეობებზე. დროებით არმყოფი ცვლის უფროსის მოვალეობას ყარაულის სერჟანტი ასრულებს თავად.

    მუხლი 95.

ყარაულის სერჟანტი საგუშაგოზე რაიმე საეჭვო ან საგანგებო შემთხვევის შესახებ მოახსენებს ყარაულის უფროსს და ატყობინებს გუშაგების მიერ დაკავებულ პირთა შესახებ.

    მუხლი 96.

ცვლის უფროსები წარმოადგენენ ყარაულის სერჟანტთა შემადგენლობას. ცვლის უფროსები ემორჩილებიან ყარაულის უფროსს, ყარაულის სერჟანტს და ასრულებენ მათ ბრძანებას.

    მუხლი 97.

ცვლის უფროსმა უნდა იცოდეს თავისი საგუშაგოების რაოდენობა, მათი განლაგება და საზღვრები, მათკენ მოძრაობის მარშრუტები, დაცვისა და თავდაცვის პირობები (მეთვალყურეობა, სროლის სექტორი, შემოღობვა) და ყოველ საგუშაგოზე გუშაგის განსაკუთრებული მოვალეობა.

    მუხლი 98.

ცვლის უფროსი თავის ცვლას უტარებს ინსტრუქტაჟს შესასრულებელი ბრძანებებისა და მოვალეობების შესახებ, იგი დარწმუნებული უნდა იყოს, რომ თითოეულისათვისაა გასაგები შესასრულებელი დავალება. ცვლის უფროსი ეცნობა თავისი გუშაგების საგანგებო მოვალეობებს. იგი მოახსენებს ყარაულის სერჟანტს კანონის დარღვევისა და საგანგებო შემთხვევის შესახებ.

    მუხლი 99.

განგაშის დროს ერთი ცვლის უფროსი მუდმივად არის საგუშაგოზე. იგი არ იშორებს იარაღს. თუ საჭირო გახდება საგუშაგოს დატოვება, ამის შესახებ შეატყობინებს ყარაულის სერჟანტს, რომელიც თვითონ დადგება საგუშაგოზე ან დანიშნავს სხვა სერჟანტს. ცვლის უფროსი გამოძახებისთანავე მიდის საგუშაგოზე. იგი პასუხს აგებს საგუშაგოზე გუშაგის დროულად შეცვლისათვის.

    მუხლი 100.

ცვლის უფროსი ატყობინებს ყარაულის უფროსს, რომ მზად არის დანიშნულ დროს შეცვალოს საგუშაგოებზე გუშაგები. ცვლის უფროსი აკავებს ყველა საეჭვო პირს, რომელმაც დაარღვია წესრიგი. ცვლის უფროსის ბრძანებით გუშაგს დაკავებულები მიჰყავს ყარაულის უფროსთან.

    მუხლი 101.

ცვლის უფროსს პირადად და მოყარაულეების ცვლის შემადგენლობას უფლება აქვთ გამოიყენონ იარაღი გუშაგზე, დასაცავ ობიექტზე, მოყარაულეთა ცვლაზე (მათი საგუშაგოზე მსვლელობის ან საყარაულო შენობაში დაბრუნების დროს) თავდასხმის მოსაგერიებლად კანონმდებლობით დადგენილი წესით.

    მუხლი 102.

ცვლის უფროსი თვალყურს ადევნებს მოყარაულეების საგუშაგოზე გაგზავნამდე იარაღის დატენვის სისწორეს, საგუშაგოებიდან მათი დაბრუნების შემდეგ კი – იარაღის დაცლას.

    მუხლი 103.

ჰაუპტვახტთან არსებული ყარაულის ცვლის უფროსმა უნდა იცოდეს მის დაქვემდებარებაში მყოფი გუშაგების მიერ დასაცავი პატიმრების რაოდენობა.

    მუხლი 104.

საგუშაგოზე გუშაგებად ინიშნებიან რიგითები და კაპრალები. სერჟანტები საგუშაგოზე ინიშნებიან უფროსი ოფიცრის გადაწყვეტილებით. ყარაულის ცვლას ნიშნავს ყარაულის სერჟანტი, ხოლო გუშაგთა ცვლას – მათი ცვლის უფროსი. გუშაგები იცვლებიან მხოლოდ ოფიციალური პირების ბრძანებით.

    მუხლი 105.

ყველა პირს, რანგის მიუხედავად, მოეთხოვება პატივი სცეს გუშაგს მოვალეობის შესრულებისას.

    მუხლი 106.

გუშაგი ხელშეუხებელი პირია. გუშაგის ხელშეუხებლობა მდგომარეობს შემდეგში:

ა) კანონი იცავს მის უფლებებსა და პირად ღირსებებს;

ბ) ის ექვემდებარება მკაცრად განსაზღვრულ პირებს – ყარაულის უფროსს, ყარაულის უფროსის თანაშემწესა და თავის ცვლის უფროსს;

გ) ყველა პირის მოვალეობაა შეასრულოს გუშაგის მოთხოვნა, რომელიც მისი სამსახურითაა განსაზღვრული;

დ) ამ წესდებაში მითითებულ შემთხვევებში მას აქვს იარაღის გამოყენების უფლება.

    მუხლი 107.

გუშაგის შეცვლის ან საგუშაგოდან მოხსნის უფლება აქვთ მხოლოდ ყარაულის უფროსს, ყარაულის უფროსის თანაშემწესა და ცვლის უფროსს, რომელსაც გუშაგი ემორჩილება.

    მუხლი 108.

ყარაულის უფროსის, მისი თანაშემწისა და ცვლის უფროსის დაღუპვის შემთხვევაში, ან იმ შემთხვევაში, თუ მათ ფიზიკურად არ შეუძლიათ თავიანთი მოვალეობების შესრულება, გუშაგის შეცვლა ან საგუშაგოდან მოხსნა ხდება სამხედრო ნაწილის მორიგის მიერ ბატალიონის (დივიზიონის) მეთაურის თანდასწრებით.

    მუხლი 109.

საგუშაგოზე დადგომისას, გუშაგი ცვლის უფროსის (ყარაულის უფროსის ან მისი თანაშემწის) და შემცვლელი გუშაგის თანდასწრებით პირადად ამოწმებს იმ ყველაფრის არსებობას და გამართულობას, რაც საგუშაგო ტაბელის თანახმად დასაცავად უნდა ჩაიბაროს; გუშაგები შეცვლისას თავიანთ შემცვლელებს და ცვლის უფროსს მიაწვდიან ინფორმაციას ნებისმიერი საეჭვო სიტუაციის შესახებ.

    მუხლი 110.

გუშაგი ვალდებულია დაიცვას ობიექტი და საგუშაგო დატოვოს მხოლოდ მაშინ, როცა მას შეცვლიან.

    მუხლი 111.

გუშაგი საგუშაგოზე ყოფნისას პასუხისმგებელია იმ აღჭურვილობისა და მატერიალური ქონების დაცვისათვის, რომელიც განლაგებულია საგუშაგოსა და მის ირგვლივ განსაზღვრულ მანძილზე.

    მუხლი 112.

გუშაგი არკვევს საგუშაგოს სიახლოვეს ნებისმიერ უჩვეულო სიტუაციას და ამის შესახებ მოახსენებს ყარაულის უფროსს, მის თანაშემწეს, თავის ცვლის უფროსს და შემდეგ მოქმედებს მათი მითითების შესაბამისად.

    მუხლი 113.

გუშაგი აკავებს საეჭვო პირებს საგუშაგოს ირგვლივ (სიახლოვეს). მათ წინააღმდეგ იყენებს მინიმალურ ძალას და ყველა დაკავებულს წარუდგენს ცვლის უფროსს.

    მუხლი 114.

თუ გუშაგი ავადმყოფობის ან სხვა მიზეზით საჭიროებს შეცვლას, ამის შესახებ უნდა შეატყობინოს ცვლის უფროსს და შესაბამისი ოფიციალური პირისაგან მიიღოს საგუშაგოს დატოვების ნებართვა. ასეთ შემთხვევაში მას შეცვლის სხვა გუშაგი. შეცვლამდე გუშაგმა არ უნდა დატოვოს საგუშაგო.

    მუხლი 115.

გუშაგი ღრმად უნდა ჩასწვდეს თავისი მოვალეობის არსს. მას მოეთხოვება დაემორჩილოს საგუშაგოსთან დაკავშირებულ ნებისმიერ ბრძანებას და შეასრულოს ის.

    მუხლი 116.

გუშაგმა არავინ არ უნდა დაუშვას საგუშაგოსთან ტაბელში მითითებულ და ადგილმდებარეობაზე მინიშნებულ მანძილზე ახლოს, გარდა ყარაულის უფროსისა, მისი თანაშემწის, თავისი ცვლის უფროსისა და იმ პირებისა, რომლებიც მათ თან ახლავთ.

    მუხლი 117.

საგუშაგოზე მდგომი გუშაგი პასუხისმგებელი (შემმოწმებელი) ოფიცრის მისვლისთანავე ჩერდება და იღებს მდგომარეობას – „იარაღი ქამარზე“, კარაბინი „ფეხთან“ (იხ. სამწყობრო წესდება) და მხედრულად ესალმება.

    მუხლი 118.

საგუშაგოზე გუშაგს უნდა ჰქონდეს იარაღი შეერთებული ხიშტით (ავტომატი დასაკეცი კონდახით ხიშტი-დანის გარეშე, ხიშტი-დანა ქარქაშში წელის ქამარზე); ღამით – დგომელა სროლისათვის მზადყოფნის მდგომარეობაში; დღისით – მდგომარეობაში „ქამარზე“ ან დგომელა სროლისათვის მომარჯვებულ მდგომარეობაში (დანართი №10); შიდა საგუშაგოზე ავტომატები ხის კონდახებით – მდგომარეობაში „ქამარზე“, დასაკეცი კონდახით – „მკერდზე“, კარაბინი – ფეხთან. სავაზნე კოლოფებით (მჭიდებით) დატენილი ჩანთის თავსახური შეკრული უნდა იყოს. ხანძრის ჩაქრობის შემთხვევაში ან სტიქიურ უბედურებასთან ბრძოლისას გუშაგს უფლება აქვს იქონიოს იარაღი მდგომარეობაში – „ზურგზე“. კარაბინით ან შაშხანით შეიარაღებული გუშაგი შეცვლისას იღებს მდგომარეობას – „იარაღი ფეხთან“ (იხ. სამწყობრო წესდება). თუ გუშაგი შეიარაღებულია პისტოლეტით, შეცვლისას იღებს მდგომარეობას „სმენა“ – და პისტოლეტს ზევით ასწევს.

    მუხლი 119.

საგუშაგოზე გუშაგს ეკრძალება: ძილი, ჯდომა, წერა, კითხვა, სიმღერა, საუბარი (გარდა იმ საეჭვო პირებთან, რომლებიც საგუშაგოს მიუახლოვდებიან და დასადგენია მათი ვინაობა), ჭამა, სმა, მოწევა, ბუნებრივი მოთხოვნილებების დაკმაყოფილება, ვინმესაგან რაიმეს მიღება ან ვინმესთვის რაიმეს გადაცემა, აუცილებლობის გარეშე სავაზნეში ვაზნის შეტანა. გუშაგი მხოლოდ ყარაულის უფროსის, მისი თანაშემწის, თავისი ცვლის უფროსის და შემოწმებაზე მოსულ პირთა შეკითხვებზე უნდა პასუხობდეს.

    მუხლი 120.

გუშაგი ვალდებულია მასზე ან მის მიერ დასაცავ ობიექტზე თავდასხმის შემთხვევაში გამოიყენოს იარაღი გაფრთხილების გარეშე.

    მუხლი 121.

ყველა პირს, რომელიც დასაცავ ობიექტს ან მაჩვენებლით აღნიშნულ საზღვარს მიუახლოვდება, გარდა იმ პირებისა, რომლებსაც ის ემორჩილება და იმ პირებისა, რომლებიც მათ თან ახლავთ, გუშაგი აჩერებს ძახილით: „სდექ, უკან!“ ან: „სდექ, მოუარე მარჯვნივ (მარცხნივ)!“

    მუხლი 122.

საგუშაგოსთან ან აკრძალულ საზღვართან მიახლოებული პირის მიერ ამ მოთხოვნის შეუსრულებლობისას, გუშაგი აფრთხილებს დამრღვევს შეძახილით: „სდექ, ვისვრი!“ და დაუყოვნებლივ შეატყობინებს ყარაულს.

    მუხლი 123.

თუ დამრღვევი არ შეასრულებს ამ მოთხოვნას, გუშაგს შეაქვს ვაზნა სავაზნეში და გასაფრთხილებლად ისვრის ჰაერში. თუ დამრღვევი არც ამ მოთხოვნას არ შეასრულებს და შეეცდება შეაღწიოს საგუშაგოზე (აკრძალული საზღვარი გადალახოს) ან ამის შემდეგ გაიქცევა, გუშაგი გამოიყენებს იარაღს.

    მუხლი 124.

ცუდი ხილვადობის პირობებში, როდესაც საგუშაგო ტაბელში მითითებულ მანძილზე შეუძლებელია საგუშაგოსთან ან აკრძალულ საზღვართან მიახლოებულის გარჩევა, გუშაგი აჩერებს ძახილით: „სდექ, ვინ მოდის?“. თუ პასუხი არ მიიღო, გუშაგი აფრთხილებს: „სდექ, ვისვრი!“ და აკავებს დამრღვევს. დაკავებული დამრღვევის შესახებ გუშაგი დადგენილი სიგნალით ატყობინებს საყარაულო შენობაში, ყურადღების მოუდუნებლად განაგრძობს მისთვის დავალებული ობიექტის დაცვას და თვალყურს ადევნებს დამრღვევის საქციელს.

    მუხლი 125.

თუ დამრღვევი არ ჩერდება და ცდილობს შეაღწიოს დასაცავ ობიექტზე (საგუშაგოზე) ან გაიქცეს, გუშაგი გასაფრთხილებლად ჰაერში გაისვრის, ამ მოთხოვნების შეუსრულებლობის შემთხვევაში კი გამოიყენებს იარაღს.

    მუხლი 126.

თუ გუშაგის შეძახილს მოჰყვება პასუხი: „მოდის ყარაულის უფროსი (ყარაულის უფროსის თანაშემწე, ცვლის უფროსი)“, გუშაგი ბრძანებს: „ყარაულის უფროსი (ყარაულის უფროსის თანაშემწე, ცვლის უფროსი) ჩემთან, დანარჩენები ადგილზე!“. თუ აუცილებელია, გუშაგი მოითხოვს, რომ მასთან მიახლოებულმა გაინათოს სახე. როდესაც დარწმუნდება, რომ მოპასუხე ნამდვილად არის ყარაულის უფროსი (ყარაულის უფროსის თანაშემწე, ცვლის უფროსი), გუშაგი მისცემს მიახლოების ნებართვას ყველა მოსულ პირს. თუ მოსული, რომელმაც თავი ყარაულის უფროსად (ყარაულის უფროსის თანაშემწედ, ცვლის უფროსად) წარადგინა, უცნობი აღმოჩნდება, ან მასთან მყოფი პირები არ შეასრულებენ გუშაგის მოთხოვნას – დარჩნენ ადგილზე, იგი აფრთხილებს შეძახილით „სდექ, ვისვრი!“. ამ მოთხოვნის შეუსრულებლობის შემთხვევაში, გუშაგი გამოიყენებს იარაღს.

    მუხლი 127.

საგუშაგოზე ხანძრის შემთხვევაში გუშაგი დაუყოვნებლივ ატყობინებს დადგენილი სიგნალით საყარაულო შენობაში და დასაცავ ობიექტზე მეთვალყურეობის შეუსუსტებლად ხანძრის ჩასაქრობად იღებს ზომებს.

    მუხლი 128.

გუშაგის გარკვეული პირებისადმი მისალმება აღწერილია სამწყობრო წესდებაში.

    მუხლი 129.

ჰაუპტვახტში პატიმრების დასაცავად მდგომი გუშაგის მოვალეობანი აღწერილია №9 დანართში.

    მუხლი 130.

საყარაულო შენობის შესასვლელთან მდგარი გუშაგი ვალდებულია: დაიცვას საყარაულო შენობა, არ დაუშვას შენობასთან არავინ, გარდა იმ პირებისა, რომლებსაც ყარაული ემორჩილება და სახით იცნობს, ან მათი თანმხლები პირებისა. მათი მიახლოებისას გუშაგი დადგენილი სიგნალით აუწყებს ყარაულის უფროსს და შეუფერხებლად ატარებს მათ საყარაულო შენობაში. ყველა დანარჩენ პირს, რომელიც საყარაულო შენობას უახლოვდება, გუშაგი აჩერებს საგუშაგოთა ტაბელში მითითებულ მანძილზე და გამოიძახებს ყარაულის უფროსს ან მის თანაშემწეს.

    მუხლი 131.

საყარაულო შენობის ახლოს მომხდარი ყველა შემთხვევისა და შენიშნულის შესახებ, რამაც შესაძლოა ხელი შეუშალოს ყარაულის მიერ ამოცანის შესრულებას, აგრეთვე საგუშაგოდან გაგონილი სიგნალის თაობაზე, გუშაგი დაუყოვნებლივ მოახსენებს ყარაულის უფროსს ან მის თანაშემწეს.

    მუხლი 132.

ყოველი ობიექტის დაცვისა და თავდაცვის პირობებში გუშაგების განსაკუთრებული მოვალეობანი მითითებულია საგუშაგოების ტაბელში.

    მუხლი 133.

ყარაულის ინსტრუქციაში (საგუშაგოთა ტაბელში) დადგენილი პერიოდულობის დაცვით მოახსენოს საყარაულო შენობაში საგუშაგოზე არსებული ვითარება კავშირგაბმულობის საშუალებებით.

    მუხლი 134.

სატრანსპორტო საშუალებების მძღოლი პასუხს აგებს სატრანსპორტო საშუალების მუდმივი მზადყოფნისათვის ყარაულის დაუყოვნებლივ გადასაყვანად. მძღოლი ემორჩილება ყარაულის უფროსსა და მის თანაშემწეს. ის ვალდებულია:

ა) მუდმივ მზადყოფნაში ჰქონდეს სატრანსპორტო საშუალებები;

ბ) ყარაულის უფროსის ან მისი თანაშემწის ბრძანებით საგუშაგოდან საგუშაგოზე გადაიყვანოს ცვლები და ის პირები, რომლებიც გუშაგთა სამსახურის შესამოწმებლად არიან მოსული იმ მარშრუტით, რომელიც ნაჩვენებია საგუშაგოთა განლაგების სქემაში;

გ) შეასრულოს ცვლის უფროსის კომანდები საგუშაგოებზე გასვლისა და საგუშაგოებიდან დაბრუნებისას;

დ) მძღოლს ეკრძალება სატრანსპორტო საშუალებების მართვის გადაცემა სხვა პირისათვის, მათთვისაც კი, რომლებსაც ის ემორჩილება.

თავი VI

ყარაულების დაგზავნა და ცვლა

    მუხლი 135.

 ყარაულების დაგზავნა მდგომარეობს ყარაულების მიერ თავიანთი სამსახურის შესასრულებლად მზადყოფნის შემოწმებაში. ყარაულთა დაგზავნა 40 წუთზე მეტ ხანს არ უნდა გაგრძელდეს.

    მუხლი 136.

 ყარაულების დაგზავნის ადგილსა და დროს ადგენს გარნიზონის უფროსი, ნაწილის (გემის) მეთაური. ეს ხდება ისე, რომ ყარაულის დაგზავნის ადგილამდე მისასვლელი და დაგზავნის ადგილიდან საყარაულო შენობამდე მოძრაობის დრო საათ-ნახევარს არ უნდა აღემატებოდეს. ყარაულის განწესის უნიფორმის, იარაღისა და აღჭურვილობის შესახებ მითითებებს გარნიზონის უფროსი (ნაწილის მეთაური) იძლევა (დანართი №11).

    მუხლი 137.

იმ შემთხვევაში, თუ დაგზავნის ადგილამდე ან დაგზავნის ადგილიდან საყარაულო შენობისაკენ მოძრაობა 30 წუთზე მეტს მოითხოვს, გარნიზონის უფროსის, ნაწილის მეთაურის განკარგულებით ყარაულს ტრანსპორტი უნდა დაენიშნოს.

    მუხლი 138.

ყარაულის დაგზავნა ხდება სამხედრო ნაწილის (გემის) მორიგის მიერ. დროებითი ყარაულების დაგზავნა მუდმივ ყარაულებთან ერთად, მაშინ, თუ დროებითი ყარაულები მუდმივი ყარაულების შემდეგ დაინიშნენ, ხდება განსაკუთრებული წესით.

    მუხლი 139.

დაგზავნის დროს გამოჰყავთ ყარაულთა მთელი პირადი შემადგენლობა და ორკესტრი, რომლებიც დაგზავნის ადგილზე დაგზავნის დაწყებამდე 10 წუთით ადრე უნდა გამოცხადდნენ. ყარაულების დაგზავნა ხდება ორკესტრის თანხლებით. ორკესტრი იკავებს ადგილს სამწყობრო მოედანზე განსაზღვრულ ადგილას და უკრავს ყარაულების შესაკრებ მარშს. ორკესტრის დაკვრისთანავე დღის განწესი გადაადგილდება სამწყობრო მოედნისაკენ.

    მუხლი 140.

ნაწილის მორიგე დგება 18 ნაბიჯის დაშორებით, დღის განწესის წინ, შუაში. ყარაულის უფროსი სახით მიბრუნდება მორიგისაკენ და უპატაკებს: „ბატონო კაპიტანო, ყარაული მოწყობილია სრული შემადგენლობით“, ან მოახსენებს: „ბატონო კაპიტანო, (ამდენი და ამდენი) კაცი არ ესწრება“. ნაწილის მორიგე მიესალმება დღის განწესის შემადგენლობას და გასცემს ბრძანებას: „ოფიცრებო და სერჟანტებო, ნაბიჯით იარ!“. კომანდაზე: „იარ“ ყარაულის უფროსი გადაადგილდება წინ და ჩერდება ნაწილის მორიგისაგან სამი ნაბიჯის დაშორებით. ცვლის უფროსები გადაადგილდებიან ყარაულის უფროსთან ერთად (იხ. ნახ. 3) და ჩერდებიან ყარაულის უფროსის უკან სამ ნაბიჯზე.

ნახ. 3. ყარაულის პასუხისმგებელ პირთა დადგენილ დისტანციაზე გამოსვლა.

    მუხლი 141.

ყარაულის უფროსის თანაშემწე გასცემს კომანდას: „სერჟანტებო, სდექ!“, ყარაულის უფროსის თანაშემწე გადაადგილდება ყარაულის მარჯვენა ფლანგიდან შემოვლით და დგება ცხრა ნაბიჯით ყარაულის წინ. როცა ყარაულის უფროსის თანაშემწე არ არის დანიშნული, კომანდას: „სერჟანტებო, სდექ!“ გასცემს მესამე ცვლის უფროსი.

    მუხლი 142.

მას შემდეგ, როცა ყარაულის უფროსი და სერჟანტები მითითებულ ადგილებზე დადგებიან, ნაწილის მორიგე სამწყობრო ნაბიჯით გადაადგილდება წინ, ჩერდება ყარაულის უფროსის წინ ორი ნაბიჯით და ყარაულს ოფიციალურად წარუდგენს ყარაულის უფროსს; შემდეგ ტრიალდება ნახევარი ბრუნით მარცხნივ, მიდის ცვლის უფროსებთან, დგება მათგან მარჯვენა ფლანგის წინ და წარადგენს მესამე ცვლის უფროსს; შემდეგ სამწყობრო ნაბიჯით დგამს ორ ნაბიჯს, ჩერდება, ტრიალდება მარცხნივ და წარადგენს მეორე ცვლის უფროსს; შემდეგ სამწყობრო ნაბიჯით კვლავ დგამს ორ ნაბიჯს, ჩერდება და მარცხნივ შებრუნებით წარადგენს პირველი ცვლის უფროსს; შემდეგ მარჯვნივ ბრუნით, სამწყობრო ნაბიჯით მიდის ცვლის უფროსების უკან, ჩერდება ყარაულის უფროსის თანაშემწის წინ და წარადგენს ყარაულის უფროსის თანაშემწეს; შემდეგ ნაწილის მორიგე შებრუნდება ზურგისაკენ და ცვლის უფროსების მარჯვენა ფლანგის გავლით სამწყობრო ნაბიჯით მიდის ადგილზე (იხ. ნახ. 4).

ნახ. 4. პასუხისმგებელ პირთა წარდგენა მორიგის მიერ.

    მუხლი 143.

პასუხისმგებელი პირები წარდგენის შემდეგ, მორიგის ბრძანებით: „ადგილებზე!“, უბრუნდებიან თავიანთ ადგილებს (იხ. ნახ. 5).

ნახ. 5. ყარაულის პასუხისმგებელ პირთა დაბრუნება საწყის მდგომარეობაში.

    მუხლი 144.

პასუხისმგებელი პირების თავიანთ ადგილებზე დაბრუნების შემდეგ, ყარაულის უფროსი მიბრუნდება ყარაულისაკენ და გასცემს კომანდას: „ყარაულო, გაიჯერ!“, მოყარაულეები გაიშლებიან როგორც მითითებულია სამწყობრო წესდებაში. იმის შემდეგ, როცა მოყარაულები გაიჯრებიან რიგებად, ყარაულის უფროსი გასცემს კომანდას: „ყარაულო, სმენა!“, ამოწმებს გაცემული ბრძანების შესრულებას, შემდეგ მიბრუნდება სახით ნაწილის მორიგისაკენ და უპატაკებს: „ბატონო კაპიტანო, ყარაული (განწესი) შესამოწმებლად მზად არის!“, ნაწილის მორიგე შეამოწმებს ყარაულს.

    მუხლი 145.

ყარაულის შემოწმების დროს ნაწილის მორიგე ამოწმებს ყარაულის შემადგენლობას, პირადი შემადგენლობის გარეგან იერს, იციან თუ არა მათ თავიანთი მოვალეობები, აგრეთვე ამოწმებს იარაღის გამართულობას და აძლევს მითითებებს გამოვლენილი ნაკლოვანების აღმოსაფხვრელად. თუ ყარაული სამსახურის შესრულებისათვის არ არის მზად, მორიგე აბრუნებს მას ქვედანაყოფში, რომლიდანაც ყარაული არის განწესებული დამატებითი მომზადებისათვის, დაუყოვნებლივ მოახსენებს ამის შესახებ გარნიზონის მეთაურს (სამხედრო ნაწილის მეთაურს). ამ ყარაულის დაგზავნას მორიგე საგანგებოდ ატარებს.

    მუხლი 146.

ყარაულის შემოწმების შემდეგ ნაწილის მორიგე გასცემს ბრძანებას „მიიჯერ!”. მოყარაულეები მიიჯრებიან მწკრივში, შემდეგ ნაწილის მორიგე გასცემს ბრძანებას: „ყარაულო მარჯვნისაკენ, საყარაულო შენობისაკენ ნაბიჯით იარ!“. ამ დროს ყარაულის უფროსი დგება ერთი ნაბიჯით ცვლის უფროსების წინ; ყარაულის სერჟანტი გადაადგილდება ყარაულის ბოლოს და დადგება მეორე ცვლის ბოლო მოყარაულის ერთი ნაბიჯით უკან; ყარაულის უფროსი გასცემს კომანდას: „საყარაულო შენობისაკენ ნაბიჯით იარ!“, ყარაული სამწყობრო ნაბიჯით გადაადგილდება საყარაულო შენობისაკენ. ორკესტრი ადგილზე რჩება და ასრულებს მარშს. ორკესტრი მორიგის ბრძანებით (სიგნალით) წყვეტს დაკვრას.

ნახ. 6. ყარაულის მოწყობა დაგზავნისათვის ერთი ოცეულის შემადგენლობით.

ნახ. 7. ყარაულის მოწყობა დაგზავნისათვის ორი ოცეულის შემადგენლობით.

თავი VII

ყარაულების შეცვლა

    მუხლი 147.

საყარაულო შენობაში ახალი ყარაულის მისვლამდე, ძველი ყარაულის უფროსს თავისი ყარაული გამოჰყავს საყარაულო შენობიდან და მოაწყობს მითითებულ ადგილზე. თვითონ დგება სახით თავისი ყარაულისკენ 6-8 ნაბიჯის დაშორებით, შუაში. როცა ახალი ყარაული ძველი ყარაულის მარცხენა ფლანგს გაუსწორდება 6 ნაბიჯის დაშორებით, ახალი ყარაულის უფროსი იძლევა კომანდას: „ყარაულო, სმენა, სწორება მარჯვნივ!“, ძველი ყარაულის უფროსი იძლევა კომანდას: „ყარაულო, იარაღი წინ!“, ბრუნდება ზურგისაკენ და მხედრულად მიესალმება. როდესაც ახალი ყარაული გაუსწორდება ძველი ყარაულის მარჯვენა ფლანგს, ახალი ყარაულის უფროსი იძლევა კომანდას: „სწორება შუაში!“, ძველი ყარაულის უფროსი შემობრუნდება ზურგისკენ, დგება სახით ფრონტისაკენ და გასცემს კომანდას: „იარაღი ფეხთან“.

    მუხლი 148.

ახალი ყარაულის სახით ფრონტისკენ დადგომის შემდეგ ახალი ყარაულის უფროსი გასცემს კომანდას: „მარჯვენა მხარით წინ ნაბიჯით იარ“. თვითონ გამოდის მწყობრიდან, გააჩერებს ახალ ყარაულს ძველი ყარაულის პირისპირ 6 ნაბიჯის დაშორებით და გასცემს კომანდას: „იარაღი ფეხთან” (იხ. ნახ. 8).

ნახ. 8. ძველი და ახალი ყარაულების მოწყობა საყარაულო შენობასთან

    მუხლი 149.

დაწყობის შემდეგ ყარაულის უფროსი სახით მარჯვნივ სამწყობრო ნაბიჯით მიდის თავისი ადგილის დასაკავებლად, დგება 6 ნაბიჯის დაშორებით თავისი ყარაულის შუაში, იძლევა კომანდას: „სმენა იარაღი ქამარზე!“, ამ კომანდაზე სამხედრო მომსახურეები იარაღს იღებენ მხარზე და სწორდებიან ფრონტისაკენ.

    მუხლი 150.

შემდეგ, ერთმანეთის პირისპირ მდგარი ძველი და ახალი ყარაულების უფროსები, დაწყებული ახალი ყარაულის უფროსიდან, მოახსენებენ რიგრიგობით, მაგ.: „ბატონო ლეიტენანტო, ახალი ყარაული ცვლისათვის მოვიდა. ყარაულის უფროსი ლეიტენანტი ბურდული“, „ბატონო ლეიტენანტო, ძველი ყარაული ცვლისათვის მზადაა, ყარაულის უფროსი, ლეიტენანტი ბერიძე“.

    მუხლი 151.

ამის შემდეგ, მოხდება ძველი და ახალი ყარაულების წარდგენა ნაწილის მორიგესთან. ძველი და ახალი ნაწილის მორიგეები იკავებენ ადგილს ყარაულისგან 18 ნაბიჯის დაშორებით. ორივე ყარაულის უფროსი ტრიალდება ზურგისაკენ, გასცემეს კომანდას: „სწორება შუაში!“ და მიესალმება ნაწილის მორიგეს.

    მუხლი 152.

მისალმების შემდეგ ორივე ყარაულის უფროსი საყარაულოს შესასვლელთან ცვლის გუშაგს, შემდეგ კი თავის ყარაულებს უბრძანებენ: „მარჯვნისა-კენ, ნაბიჯით-იარ!“.

    მუხლი 153.

ახალი ყარაულის უფროსს თავისი ყარაული შეჰყავს საყარაულო შენობაში, ხოლო ძველი ყარაულის უფროსი მიიყვანს თავის ყარაულს განსაზღვრულ ადგილზე და თავის ცვლის უფროსთან ერთად საყარაულო შენობაში შედის.

    მუხლი 154.

ახალი ყარაულის პირადი შემადგენლობა შენობაში შესვლისთანავე იარაღს პირამიდაში დებს, შემდეგ ძველი და ახალი ყარაულების უფროსები თავის განმრინებლებს უბრძანებენ ჩააბარონ (მიიღონ) ბეჭდები ტვიფრებით (პლომბების ანაბეჭდი) და პირადად აქცევენ ყურადღებას მათ სწორად გადაცემას. ძველი ყარაულის უფროსის თანაშემწე აღწერით აბარებს, ხოლო ახალი ყარაულის უფროსის თანაშემწე იბარებს საყარაულო შენობას და იქ არსებულ მოწყობილობას, ინვენტარსა და ქონებას, ხოლო განმრინებლების არყოფნის დროს – ბეჭდებს ტვიფრებით, საყარაულო შენობას, მოწყობილობას ინვენტარისა და ქონების მიღებასა და ჩაბარებას აწარმოებს ყარაულის უფროსი. ძველი ყარაულის უფროსი ატყობინებს ახალი ყარაულის უფროსს ყველა შენიშვნასა და მითითებას, რომელიც მან ძველი ყარაულისგან მიიღო.

    მუხლი 155.

1. ტვიფრებიანი ბეჭდების მიღების შემდეგ ახალი ყარაულის უფროსი იძლევა ბრძანებას: „პირველი ცვლა – დადექ!“, ამ კომანდით პირველი ცვლის მოყარაულეები და ცვლის უფროსი იღებენ იარაღს და საგუშაგოების ნომრების მიხედვით ერთ მწკრივად დაეწყობიან. მოყარაულეები დაეწყობიან ნომრების მიხედვით (2, 4, 6, 8) ლუწნომრიანები დგებიან წინა მწკრივში, ხოლო კენტნომრიანები (1, 3, 5, 7) უკანა მწკრივში. ძველი ცვლის უფროსი დგება მწყობრში, მოყარაულეების უკან ორ ნაბიჯზე (იხ. ნახ. 9).

ნახ. 9. ახალი ცვლის განლაგება

2. ცვლის უფროსი საგუშაგოზე წასვლის წინ ამოწმებს პირადი შემადგენლობის გარეგნულ იერს, მოვალეობების ცოდნას, შეახსენებს მოყარაულეებს ყოველ საგუშაგოზე სამსახურის თავისებურებებს, აგრეთვე ამოწმებს იარაღის გამართულობას. როდესაც დარწმუნდება, რომ მოყარაულეებმა კარგად იციან თავიანთი მოვალეობები, მოახსენებს ყარაულის უფროსის თანაშემწეს: „ბატონო სერჟანტო, პირველი ცვლა მოწყობილია!“, შემდეგ გამოჰყავს ცვლა საყარაულო შენობიდან, მოაწყობს მათ მოედანზე იარაღის დასატენად, იძლევა ბრძანებას: „ცვლა, მარჯვნიდან თითო-თითოდ დატენე!“. ამ ბრძანებით, მოყარაულეები რიგრიგობით აკეთებენ ნაბიჯს წინ და ტენიან იარაღს სასროლო საქმის დარიგებაში სათანადო იარაღისათვის ნაჩვენები წესის შესაბამისად. დატენის შემდეგ ყოველი მათგანი მოახსენებს: „იარაღი დატენილია და დაყენებულია მცველზე“, იღებს მას დამოუკიდებლად „ქამარზე” და დგამს უკან ნაბიჯს.

    მუხლი 156.

მას შემდეგ, როდესაც ცვლა დატენის იარაღს, ახალი ყარაულის უფროსი იძლევა ბრძანებას: „ცვლა მარჯვნისაკენ“, საგუშაგოებზე ნაბიჯით-იარ!“, ცვლების მოძრაობა საგუშაგოებზე და საგუშაგოებიდან მიმდინარეობს კოლონაში თითო-თითოდ. ახალი ცვლის უფროსი უბრძანებს თავის ცვლას: „საგუშაგოსკენ ნაბიჯით-იარ!“, ძველი ცვლის უფროსი დგება ორი ნაბიჯით მოყარაულეების უკან. ცვლა სამწყობრო ნაბიჯით გადაადგილდება განმრინებლის გვერდით. ყველა ბრძანებას იძლევა ახალი ყარაულის ცვლის უფროსი.

    მუხლი 157.

როდესაც ახალი მოყარაულეების პირველი ცვლის ბოლო მოყარაულე დადგება საგუშაგოზე, ძველი ყარაულის განმრინებელს მიჰყავს თავისი ცვლის მოყარაულეები საყარაულო შენობისაკენ. ახალი ცვლის უფროსი ცვლას მარცხნივ მიჰყვება.

    მუხლი 158.

საგუშაგოებიდან დაბრუნებისას იარაღი დაიცლება სასროლი საქმის დარიგებაში სათანადო იარაღისათვის ნაჩვენები წესის შესაბამისად. თავიდან იარაღს ორივე ცვლის უფროსი დაცლის, შემდეგ ძველი ცვლის უფროსი იძლევა კომანდას: „მარჯვნიდან თითო-თითოდ დაცალე!“. იარაღის დაცლის შემდეგ მოყარაულეები ძველი ყარაულის ადგილზე მიემართებიან, განმრინებლები კი – საყარაულო შენობაში.

    მუხლი 159.

ძველი და ახალი ყარაულის განმრინებლები რიგრიგობით მოახსენებენ თავისი ყარაულის უფროსს ცვლის ჩატარების შესახებ, მაგ.: „ბატონო ლეიტენანტო, ცვლა ჩატარდა, საგუშაგოები გამართული ჩაბარდა (მიღებულია). პირველი ცვლის უფროსი სერჟანტი დოლიძე“. მოხსენების მიღების შემდეგ ყარაულების უფროსები, ძველით დაწყებული, აწერენ ხელს ძველი ყარაულის საგუშაგო უწყისს, ამასთან ახალი ყარაულის უფროსს შეაქვს თავისი შენიშვნები ყველა იმ ნაკლოვანებაზე, რომელიც აღმოაჩინა ცვლის დროს.

    მუხლი 160.

ყარაულის შეცვლის შემდეგ ძველი ყარაულის უფროსი მიუთითებს ყარაულის სერჟანტს წაიყვანოს ყარაული ქვედანაყოფში. თუ ყარაული ერთზე მეტი ასეულისაგან შედგება, ყარაულის უფროსი მისცემს მითითებებს თითოეული ასეულის წოდებით უფროს სამხედრო მოსამსახურეს ნაწილ-ნაწილ წაიყვანოს ყარაული ასეულის დისლოკაციის ადგილზე. ცვლის შემდეგ ქვედანაყოფში მისვლისთანავე ყარაულის უფროსი ქვედანაყოფის მეთაურს მოახსენებს ამოცანის შესრულების შესახებ, მაგ.: „ბატონო კაპიტანო, ყარაული მთელი შემადგენლობით მოვიდა, სამსახურის შესრულებისას შემთხვევა არ მომხდარა (ან მოხდა რაიმე) ლეიტენანტი აბაშიძე“, რის შემდეგაც მოახსენებს საგუშაგოს უწყისში ყარაულის შემოწმების შედეგების შესახებ და სხვა დოკუმენტებთან ერთად აბარებს საგუშაგო უწყისს. ამის შემდეგ ყარაულის პირადი შემადგენლობა ყარაულის უფროსის პირადი მეთვალყურეობით აბარებს იარაღს და საბრძოლო ვაზნებს.

თავი VIII

გუშაგების შეცვლა

    მუხლი 161.

გუშაგები იცვლებიან ყოველ ორ საათში, წყვილ ან კენტ საათებში – 20°c და უფრო დაბალი ტემპერატურის დროს, ხოლო ქარიან ამინდში უფრო ნაკლები ყინვის დროსაც ერთი საათის შემდეგ, +30°c და მაღალი (ჩრდილში) ჰაერის ტემპერატურის დროს გუშაგები იცვლებიან ასევე ერთი საათის შემდეგ, რაზედაც ყარაულის უფროსი აკეთებს შესაბამის ჩანაწერს საგუშაგო უწყისში – რომელი საათიდან იცვლებოდნენ ერთი საათის შემდეგ, და რომელი საათიდან – ორ საათში.

    მუხლი 162.

გუშაგების საყარაულო შენობის შესასვლელთან ყარაულის უფროსის თანაშემწის ან ყარაულის უფროსის მიერ შეცვლა ხდება ყოველ 30 წუთში.

    მუხლი 163.

გუშაგის შეცვლის დროს ახალი ცვლის მოახლოებისას გუშაგის შეძახილზე: „სდექ, ვინ მოდის?” – ახალი ცვლის უფროსი აჩერებს ცვლას და პასუხობს: „ცვლა!“, თუ გუშაგი იცნობს ცვლის უფროსს (განმრინებელს), ის გასცემს კომანდას: „ცვლა, ჩემთან!“ ახალი ცვლის უფროსი მიდის წინ და ცვლას აჩერებს გუშაგისაგან 6-8 ნაბიჯის დაშორებით.

    მუხლი 164.

ცვლის მიახლოებისას გუშაგი დგება სახით მისკენ და დამოუკიდებლად იღებს ავტომატს მდგომარეობაში „ქამარზე” (კარაბინი – „ფეხთან“). ძველი ყარაულის ცვლის უფროსი უახლოვდება გუშაგს და აძლევს კომანდას: „სმენა“, შემდეგ ახალი ცვლის უფროსი უბრძანებს თავის მოყარაულეს: „საგუშაგოსკენ ნაბიჯით იარ!“, მოყარაულე მიდის გუშაგთან და დგება 3 ნაბიჯით მის წინ, სახით გუშაგისკენ (კარაბინით ფეხთან). ახალი და ძველი ყარაულების განმრინებლები მოყარაულეს და გუშაგს ორივე მხრიდან უდგებიან ერთი ან ორი ნაბიჯის მანძილზე, სახით ერთმანეთისკენ. ძველი ყარაულის განმრინებლის კომანდით: „გუშაგო ჩააბარე საგუშაგო!“ – გუშაგი სიტყვიერად აბარებს საგუშაგოს.

    მუხლი 165.

საგუშაგოს სიტყვიერი ჩაბარება ნიშნავს, რომ გუშაგი საგუშაგოს ნომრის დასახელებისას ჩამოუთვლის საგუშაგოზე შემცვლელ მოყარაულეს ყველაფერს, რაც საგუშაგო ტაბელის თანახმად დაცვას ექვემდებარება, აგრეთვე აღნიშნავს, თუ რა შეამჩნია სამსახურის შესრულების დროს საგუშაგოს ირგვლივ. საგუშაგოს სიტყვიერი ჩაბარების შემდეგ მოყარაულე თავისი განმრინებლის კომანდით: „მოყარაულე, ჩაიბარე საგუშაგო“, ვალდებულია ახალი ყარაულის განმრინებელთან, გუშაგისა და ძველი ყარაულის ცვლის უფროსის თანდასწრებით შემოიაროს დასაცავი ობიექტი და შეამოწმოს შემოღობვის გამართულობა, კარების, საცავების მდგომარეობა და რაოდენობა. თუ ჩასაბარებელია საკეტები, ლუქები და ბეჭდები, იგი ვალდებულია დაათვალიეროს ისინი და გასინჯოს, ხომ არ არის დაზიანებული.

    მუხლი 166.

ახალი ცვლის უფროსი სთხოვს ძველი ცვლის უფროსს (განმრინებელს) გადასცეს ინფორმაცია იმ ცვლილებების შესახებ, რაც მოხდა საგუშაგოებზე მისი მორიგეობის დროს. ახალი ცვლის უფროსი ეკითხება ახალ მოყარაულეებს – „გაიგეთ თქვენი მოვალეობანი?“, ახალი მოყარაულე უპასუხებს: „დიახ, გავიგე“. თუ ვერ გაიგო, ახალი ან ძველი ცვლის უფროსი განუმარტავს მოყარაულეს შესასრულებელ მოვალეობებს.

    მუხლი 167.

ძველი ცვლის უფროსი თავისი ცვლისათვის გასცემს კომანდას: „ნაბიჯით იარ!“, ახალი ცვლის უფროსი იკავებს ადგილს ორი ნაბიჯით ძველი მეყარაულეების უკან. ცვლა გადაადგილდება. ცვლის უფროსები (განმრინებლები) იკავებენ თავიანთ ადგილებს. ძველი ცვლა თავის ადგილს იკავებს ახალი ცვლის უკან.

ნახ. 10. საგუშაგოზე გუშაგების შეცვლა

ნახ. 10. საგუშაგოზე გუშაგების შეცვლა (ნახაზის გაგრძელება)

ნახ. 10. საგუშაგოზე გუშაგების შეცვლა (ნახაზის გაგრძელება)

    მუხლი 168.

გუშაგი და მისი საგუშაგოზე შემცვლელი მოყარაულე საგუშაგოს მიღება-ჩაბარების შემდეგ რიგრიგობით მოახსენებენ. მაგ.: „ბატონო სერჟანტო, რიგითმა აბულაძემ მეორე საგუშაგო ჩავაბარე“, „ბატონო სერჟანტო, რიგითმა ჭყონიამ მეორე საგუშაგო მივიღე“ და იწყებს საგუშაგოზე თავის მოვალეობის შესრულებას.

    მუხლი 169.

მოყარაულის გადასვლა გუშაგის მდგომარეობაში (გუშაგისა მოყარაულის მდგომარეობაში) განისაზღვრება მისი მიღების (ჩაბარების) მოხსენებით. საგუშაგოებიდან დაბრუნებისას ცვლის უფროსი უბრძანებს მოყარაულეებს დადგან იარაღი პირამიდაში.

    მუხლი 170.

საგუშაგოებზე დასაგზავნად და გუშაგების შესაცვლელად ახალი ყარაულის მეორე და მომდევნო ცვლების დაწყობა, აგრეთვე იარაღის დატენვა და დაცლა წარმოებს ისევე, როგორც ნაჩვენებია პირველი ცვლისათვის.

    მუხლი 171.

ახალ საგუშაგოებზე გუშაგების დაყენება, აგრეთვე გაუქმებული საგუშაგოებიდან გუშაგების მოხსნა ხდება ყარაულის უფროსის მიერ გარნიზონის უფროსის (სამხედრო ნაწილის მეთაურის) ბეჭდით დამოწმებული წერილობითი ბრძანებით მორიგისა და დასაცავი ობიექტის უფროსის თანდასწრებით. გუშაგების დაყენების (მოხსნის) შესახებ ჩანაწერი კეთდება საგუშაგო უწყისში.

თავი IX

სპეციალური ყარაული

    მუხლი 172.

სპეციალური ყარაული გამოიყოფა იმ შემთხვევაში, როდესაც მთავარი ყარაულის გამოყოფა მიზანშეწონილი არ არის. სპეციალური ყარაული მოქმედებს იმავე პრინციპებით, რომლითაც მთავარი ყარაული.

    მუხლი 173.

სპეციალური ყარაული გამოიყენება პარკების, მატარებლების, თვითმფრინავების, სანაოსნო ტრანსპორტის დასაცავად და სხვ.

    მუხლი 174.

საავტომობილო და საარტილერიო პარკებს, ჩვეულებრივ, იცავს მთავარი ყარაული. როდესაც მთავარი ყარაულის გამოყოფა არ არის მიზანშეწონილი, ინიშნება სპეციალური ყარაული.

    მუხლი 175.

პარკის ყარაულის პირადმა შემადგენლობამ უნდა იცოდეს თავისი მოვალეობა და იმოქმედოს საყარაულო წესდების შესაბამისად. ის ემორჩილება ნაწილის მეთაურს, ნაწილის მორიგეს, პარკის მორიგეს, ყარაულის უფროსს და ყარაულის სერჟანტს.

    მუხლი 176.

პარკის ყარაულის უფროსი მითითებებს იღებს ასეულის მეთაურისაგან და გააცნობს ყარაულის პირად შემადგენლობას თავიანთ ზოგად და სპეციალურ უფლება-მოვალეობებს, აგრეთვე უსაფრთხოების წესებს.

    მუხლი 177.

ყარაულის უფროსი სამსახურის დაწყებისთანავე ამოწმებს იმ მატერიალურ ქონებას, რომელსაც იცავს, აგრეთვე იღებს ზომებს მოსალოდნელი ხანძრის თავიდან ასაცილებლად, მობილიზებას უკეთებს სახანძრო მანქანებს. შეცვლისთანავე ამოწმებს ყველა კარის და ფანჯრის საკეტების გამართულობას, თუ რაიმე საეჭვოს შეამჩნევს, დაუყოვნებლივ აცნობებს ასეულის მეთაურს. ის დარწმუნებული უნდა იყოს, რომ საგუშაგოზე განწესებული გუშაგი სრულადაა ინფორმირებული იმ ქონების შესახებ, რომელსაც ის იბარებს. უნდა ფლობდეს სრულყოფილ ინფორმაციას პარკში განთავსებული მატერიალური ქონების ნებისმიერი ცვლილების თაობაზე. ტრანსპორტის გაყვანის ნებას რთავს მხოლოდ ოფიციალურად უფლებამოსილ პირებს.

    მუხლი 178.

პარკის გუშაგმა უნდა იცოდეს თავისი მოვალეობა და იმოქმედოს საყარაულო წესდების შესაბამისად. საგუშაგოზე შეცვლისას თავის შემცვლელს უნდა მოახსენოს იმ მატერიალური ქონების მდგომარეობის შესახებ, რომელზედაც ისინი აგებენ პასუხს. ხანძრის შემთხვევაში, დაუყოვნებლივ გამოაცხადოს განგაში და მიიღოს ზომები მისი ლიკვიდაციისათვის.

    მუხლი 179.

სარკინიგზო და სანაოსნო ტრანსპორტის დასაცავად გამოყოფილი ყარაულის მოვალეობებს განსაზღვრავს გარნიზონის უფროსი (ნაწილის მეთაური).

თავი X

შინაგანი წესრიგი ყარაულებში

    მუხლი 180.

ყარაულის შემადგენლობიდან არავის არა აქვს უფლება დატოვოს საყარაულო შენობა ყარაულის უფროსის გარეშე. საყარაულო შენობაში უნდა დაიცვან სიჩუმე და წესრიგი. აკრძალულია სიმღერა და მუსიკალურ საკრავებზე დაკვრა. ნებადართულია საყურისით რადიოგადაცემების მოსმენა, კითხვა, წერა, ჭადრაკისა და შაშის თამაში. მოწევა და ფეხსაცმელის გაწმენდა ნებადართულია მხოლოდ ამისათვის განკუთვნილ ადგილებში.

    მუხლი 181.

ავტომატები და ტყვიამფრქვევები ინახება პირამიდაში სავაზნე კოლოფის გარეშე, საკეტით წინა მდგომარეობაში. კარაბინები პირამიდაში იდგმება დაუტენლად, დაკეტილი საკეტებითა და ჩამოშვებული ჩახმახებით. ტყვიამფრქვევების სავაზნე კოლოფები ინახება პირამიდის კლიტით დაკეტილ სპეციალურ ყუთში, რომლის გასაღები ინახება ყარაულის უფროსთან. იარაღის შესანახი პირამიდა უნდა იყოს დაკეტილი კლიტით, ხოლო გასაღები ინახებოდეს ყარაულის უფროსთან.

    მუხლი 182.

ავტომატებისათვის სავაზნე კოლოფებით აღჭურვილი ჩანთები (კარაბინის მჭიდები) და ქარქაშები წელის ქამრებიდან არ იხსნება. პისტოლეტით შეიარაღებული ყარაულის უფროსი საყარაულო შენობაში იარაღს არ იხსნის.

    მუხლი 183.

პირამიდიდან იარაღს მხოლოდ ყარაულის უფროსის ან მისი თანაშემწის ნებართვით იღებენ. იარაღის წმენდა მიმდინარეობს მათი ხელმძღვანელობით. დაუშვებელია გასაწმენდად იარაღის დაშლა.

    მუხლი 184.

საყარაულო შენობაში ყარაულის პირად შემადგენლობას ნება ეძლევა იყოს უქუდოდ და ქურთუკის გარეშე, მაგრამ აღჭურვილობით. ქუდები და ქურთუკები საკიდზე იკიდება.

    მუხლი 185.

ყარაულის პირად შემადგენლობას, ყარაულის უფროსისა და მისი თანაშემწის გარდა, ეკრძალება საყარაულო შენობაში მოსულებთან საუბარი, ნებართვა აქვს უპასუხოს მხოლოდ იმ პირთა კითხვებს, რომლებიც ყარაულს ამოწმებენ.

    მუხლი 186.

ყარაულის პირად შემადგენლობას ნება აქვს დაისვენოს (დაიძინოს) აღჭურვილობის მოუხსნელად და ტანსაცმლის გაუხდელად, გაიხსნას მხოლოდ საყელო და მოუშვას წელის ქამარი:

ა) ყარაულის უფროსს – არა უმეტეს 4 საათისა, ინსტრუქციით განსაზღვრულ დღის საათებში (ხოლო ჰაუპტვახტზე – ღამით);

ბ) ყარაულის უფროსის თანაშემწეს – ყარაულის უფროსის ნებართვით არა უმეტეს 4 საათისა;

გ) განმრინებლებს, გამომყვანებს და სატრანსპორტო საშუალებების მძღოლებს – მოვალეობის შესრულებისაგან თავისუფალ დროს, ყარაულის უფროსის ნებართვით;

დ) მოყარაულეების ცვლის ერთ შემადგენლობას – საგუშაგოზე დადგომის წინ, მას შემდეგ, რაც საგუშაგოდან საყარაულო შენობაში დაბრუნდება სხვა ცვლა და ჩაუტარდება საბრძოლო გათვლა;

ე) მოყარაულეების ცვლას, რომელიც მხოლოდ ღამე იცავდა ობიექტებს – საყარაულო შენობაში დაბრუნების შემდეგ, მათი ხელახლა საგუშაგოზე გასვლამდე.

    მუხლი 187.

მოყარაულეებსა და განმრინებელს, რომლებიც ისვენებენ, ნებართვა ეძლევათ გაიხადონ და გააშრონ ფეხსაცმელები და წინდები.

    მუხლი 188.

ყარაულის „განგაშით“ გამოძახებისას საყარაულო შენობაში მყოფი პირადი შემადგენლობა, მათ შორის დამსვენებელი ცვლაც, იხურავს ქუდს, იღებს იარაღს და თავისი ნომრების მიხედვით ეწყობა საყარაულო შენობის შიგნით.

    მუხლი 189.

საყარაულო შენობიდან ყარაულის გაყვანის ყველა შემთხვევაში (ხანძრის ან სტიქიური უბედურების გარდა) შენობაში რჩება ყარაულის უფროსის თანაშემწე ან ერთ-ერთი ცვლის უფროსი, ხოლო იმ ყარაულებში, სადაც ისინი არ არიან – ერთ-ერთი მოყარაულე.

    მუხლი 190.

ზამთარში საყარაულო შენობაში ჰაერის ტემპერატურა არ უნდა იყოს +18°c-ზე დაბალი. დაბნელებისას საყარაულო შენობაში, დერეფნებსა და საპირფარეშოებში უნდა იყოს სრული განათება, ხოლო დამსვენებელი ცვლის ოთახში – მორიგე განათება.

    მუხლი 191.

 საყარაულო შენობის დასაცავად, თუ ყარაულის შემადგენლობაში არ არის 5 სამცვლიან საგუშაგოზე ნაკლები, საყარაულო შენობის შესასვლელთან აყენებენ გუშაგს ცვლის მოყარაულეთა ფხიზელი შემადგენლობიდან.

    მუხლი 192.

 განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი ობიექტების დამცველ ყარაულებში, რომელთა შემადგენლობაში 5 სამცვლიან საგუშაგოზე ნაკლებია, საყარაულო შენობის დასაცავად შეიძლება დაინიშნონ სპეციალური მოყარაულეები.

    მუხლი 193.

იმ შემთხვევაში, როდესაც გუშაგს საყარაულო შენობასთან არ აყენებენ, საყარაულო შენობაში შესასვლელ კარზე ეწყობა სათვალთვალო სარკმელი და კარი ყოველთვის იკეტება შიგნიდან.

თავი XI

ყარაულების შემოწმება

    მუხლი 194.

გარდა იმ პირებისა, რომლებსაც ყარაულები ემორჩილებიან, ყარაულების შემოწმება ევალებათ იმ ასეულების (ბატარეების) მეთაურებს, რომლებმაც ისინი განაწესეს, აგრეთვე მათ მოადგილეებსა და ამ მეთაურთა ყველა პირდაპირ უფროსს.

    მუხლი 195.

სამხედრო ნაწილის თანამდებობის პირების მიერ ყარაულების შემოწმება მიმდინარეობს სამხედრო ნაწილის მეთაურის მიერ დამტკიცებული გრაფიკით.

    მუხლი 196.

ყარაულებს აგრეთვე ამოწმებენ:

ა) საქართველოს თავდაცვის მინისტრი, მისი მოადგილეები და შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული შტაბის უფროსის დავალებით გაგზავნილი პირები;

ბ) ჯარების სახეობათა სარდლების და შენაერთის მეთაურის დავალებით გაგზავნილი პირები (ამოწმებენ – ყარაულებს, რომლებიც განწესებული არიან მათდამი დაქვემდებარებული სამხედრო ნაწილებიდან);

გ) ჯარების ინსპექტირებისათვის (შემოწმებისათვის) მოსული პირები და მათი დავალებით ოფიცრები (საინსპექტორო (შესამოწმებელი) ჯგუფებიდან ამოწმებენ მათ მიერ საინსპექტორო (შესამოწმებელი) ნაწილებიდან დანიშნულ ყარაულებს).

    მუხლი 197.

ყარაულთა შემოწმება ევალება მხოლოდ იმ პირებს, რომლებიც კარგად იცნობენ ამ სამსახურს. ყარაულების შესამოწმებლად დანიშნული პირები უნდა იყვნენ ინსტრუქტირებული.

    მუხლი 198.

ზემოთ ჩამოთვლილი პირები ვალდებული არიან სამხედრო ნაწილის მეთაურს წარუდგინონ ბეჭდით დამოწმებული იმ უფროსების წერილობითი მიწერილობა, რომელთა მიერაც არიან დანიშნული ყარაულის შესამოწმებლად. ამ მიწერილობის საფუძველზე მათ ეძლევათ სამხედრო ნაწილის გერბიანი ბეჭდით დამოწმებული ყარაულის შემოწმების უფლების ერთჯერადი მოწმობა, რომელიც წარედგინება სამხედრო ნაწილის მორიგეს. მითითებულ ერთჯერად მოწმობას გასცემს სამხედრო ნაწილის მეთაური (დანართი №12). აღნიშნული პირები შემოწმებას ატარებენ სამხედრო ნაწილის მორიგის ან მისი თანაშემწის (თუ სამხედრო ნაწილის მორიგის თანაშემწეს ყარაული ემორჩილება) თანხლებით. მორიგე ამ პირებს უმოწმებს პირადობისა და ყარაულის შემოწმების უფლების ერთჯერად მოწმობას. თავისი სამხედრო ნაწილის ოფიცრებს შეუძლიათ სამხედრო ნაწილის მორიგის ან მისი თანაშემწის თანხლების გარეშეც შეამოწმონ ყარაული.

    მუხლი 199.

ერთჯერად მოწმობაში მითითებულია – ვის სახეზეა იგი გაცემული, რომელი ყარაულის შესამოწმებლად არის და რა დროის განმავლობაში უნდა ჩატარდეს შემოწმება. მოწმობის ვადის გასვლისას შემმოწმებელი აბარებს მას სამხედრო ნაწილის შტაბში.

    მუხლი 200.

ასეულის (ბატარეის) მეთაურს, რომლის მიერაცაა განწესებული ყარაული, ყარაულების შესამოწმებელი უფლების მოწმობა არ სჭირდება.

    მუხლი 201.

გუშაგის სამსახურის შესრულების შემმოწმებელ პირებს საგუშაგოებზე ახლავს ყარაულის უფროსი ან მისი თანაშემწე, ერთი ან ორი შეიარაღებული მოყარაულით. გუშაგის სამსახურის შესრულების შემმოწმებელი (გარდა იმ პირებისა, ვისაც გუშაგი ემორჩილება) მას შენიშვნებს არ აძლევეს; ყველა შემჩნეულ ხარვეზზე ის მიუთითებს მის თანხმლებ პირებს. შემოწმების შედეგები და თავისი მითითებები შემმოწმებელს შეაქვს საგუშაგო უწყისში.

    მუხლი 202.

გუშაგების მიერ სამსახურის შესრულების შემოწმების დროს დასაცავი ობიექტის დაცვის სამეთვალყურეოდ ყარაულის უფროსი (უფროსის თანაშემწე) ნიშნავს თავის თანმხლებ მოყარაულეს.

    მუხლი 203.

აკრძალულია გუშაგების სამსახურის შესრულების შემოწმება საგუშაგოსთან ფარული მიახლოებით, გუშაგისათვის იარაღის წართმევითა და სხვა საშუალებებით, რამაც შეიძლება უბედური შემთხვევა გამოიწვიოს.

    მუხლი 204.

გუშაგის სამსახურის შესრულების შესამოწმებლად, აგრეთვე საგუშაგოზე გამოძახების შემთხვევაში, ყარაულის უფროსი ან მისი თანაშემწე (ცვლის უფროსი) მიდის დატენილი იარაღით და ერთი-ორი შეიარაღებული მოყარაულის თანხლებით.

    მუხლი 205.

წინა დღით შეცვლილი ყარაულის საგუშაგო უწყისს სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი შესამოწმებლად და გადაწყვეტილების მისაღებად წარუდგენს ნაწილის მეთაურს. ყარაულის საგუშაგო უწყისი ინახება სამხედრო ნაწილის შტაბში მიმდინარე წლის შემდგომი ერთი წლის განმავლობაში.

ნაწილი მესამე

გარე ყარაული (სამშვიდობო მისიებში)

თავი XII

გარე ყარაულის ფუნქციები

    მუხლი 206.

საყარაულო წესდებაში არ არის განსაზღვრული იმ გარე ყარაულების ფუნქცია-მოვალეობები, რომლებიც განლაგდებიან სამხედრო ბაზის გარეთ ან იმ ტერიტორიაზე, სადაც სამშვიდობო ოპერაცია ხორციელდება. მათ ზოგჯერ თავიანთი მოვალეობის შესრულება უხდებათ არა საყარაულო წესდების მიხედვით, არამედ გაწვრთნილობისა (გამოცდილების) და საკუთარი ინიციატივის შესაბამისად, თუმცა, ქვედანაყოფის უსაფრთხოების მიზნით, მათი მოქმედებები განისაზღვრება უფროსი მეთაურების მითითებებით.

    მუხლი 207.

გარე ყარაულთა შემადგენლობა მკვეთრად არ განსხვავდება ჩვეულებრივი ყარაულის შემადგენლობისაგან. ისინი ინიშნებიან მცირე ქვედანაყოფებიდან სამეთაურო რგოლის ზედამხედველობითა და კონტროლით.

    მუხლი 208.

ამ ტიპის ყარაულთა მოვალეობები მკვეთრად განსხვავებულია. შიდა ყარაული მოვალეობის შესრულებისას იყენებს საყარაულო შენობებს, გარე ყარაულებს კი საყარაულო შენობა არ გააჩნიათ.

    მუხლი 209.

უსაფრთხოების მიზნით აუცილებელია ყარაულთა ხშირი შემოწმება, ასევე ინფორმაციის შენახვა ისე, რომ მოწინააღმდეგისათვის არ გახდეს ცნობილი ყარაულთა შემადგენლობისა და ადგილმდებარეობის შესახებ.

    მუხლი 210.

ამ ყარაულებს აქვთ შესაბამისი (ადეკვატური) საკომუნიკაციო სისტემა. სპეციფიკური ხასიათის ბრძანებები და ინსტრუქციები განსაზღვრავს კომუნიკაციის ტიპს. საკომუნიკაციო საშუალებებია: რადიო, ხმები, ხელის სიგნალები და სხვა.

    მუხლი 211.

ქვედანაყოფი მუდმივად უნდა იყოს დაცული ნებისმიერი არასასურველი მოულოდნელობისაგან. ყარაულის მოვალეობაა: მოამზადოს ქვედანაყოფი მოსალოდნელი საფრთხის თავიდან ასაცილებლად, დროულად გამოაცხადოს განგაში თავდასხმის დროს, დაიცვას რესურსები. ქვედანაყოფის უსაფრთხოების გარანტი არის ყარაული, რომელთა შემადგენლობაში არიან პატრულები. ყარაულებისათვის ქვედანაყოფის მეთაურები აყალიბებენ სადაზვერვო სისტემას (დღე-ღამის დაზვერვისათვის). ყარაულს მოვალეობის შესრულებისას უხდება მოსასმენი, ღამით ხედვის, განგაშის მაუწყებელი და სხვა ტექნიკური მოწყობილობების გამოყენება, რათა დროულად გააფრთხილონ ქვედნაყოფი.

    მუხლი 212.

იმ ტერიტორიის დაცვის გამაგრება, რომელსაც პარტიზანული (ტერორისტული) ძალა უქმნის საფრთხეს, რთულია. პარტიზანების წინააღმდეგ განხორციელებული მოქმედების ეფექტიანობას განაპირობებს ჯარისკაცების მოქმედება. გუშაგებმა, უსაფრთხოების მაქსიმალური დაცვის ფონზე, საჭიროების შემთხვევაში, უნდა გამოაცხადონ განგაში, რადგან პარტიზანების მოქმედებები მოტივირებული, მოულოდნელი, სწრაფი და ფარულია.

    მუხლი 213.

იმ სახელმწიფოს ხელისუფლება, რომელშიც ხორციელდება სამშვიდობო ოპერაცია, ქვეყანაში არსებული განსაკუთრებული გარემოებებისა და მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად შეიმუშავებს იარაღის გამოყენების განსაკუთრებულ წესებს.

თავი XIII

გუშაგის მოვალეობები

    მუხლი 214.

საეჭვო პირის გამოჩენისას გუშაგი მომსვლელს აჩერებს კომანდით „სდექ, ვინ მოდის?“, როდესაც პირი შეჩერდება, გუშაგმა ის უნდა მიიხმოს ისე, რომ არ დაირღვეს დადგენილი დისტანცია. თუ პირს ეცოდინება პაროლი, გუშაგი დაუბრკოლებლად გაატარებს მას, ხოლო პაროლის არ ცოდნის შემთხვევაში, დააკავებს და დადგენილი სიგნალით შეატყობინებს განმრინებელს.

    მუხლი 215.

გუშაგმა არ უნდა დაუშვას უცნობი პირის მიახლოება საგუშაგოსთან მითითებულ მანძილზე ახლოს. ეს განსაკუთრებით გასათვალისწინებელია ღამით ცუდი ხილვადობის დროს, როდესაც მითითებულ მანძილზე შეუძლებელია საგუშაგოსთან მიახლოებულის ამოცნობა. წინა პოზიციაზე მდგომი გუშაგი აფრთხილებს შეძახილით „სდექ, ვისვრი!“, პირის მიერ ამ მოთხოვნის შეუსრულებლობისას გუშაგი გამოიყენებს იარაღს. სროლის მომენტში საკუთარი ძალები უნდა დარჩნენ თავიანთ პოზიციებზე, წინააღმდეგ შემთხვევაში, მათ მოწინააღმდეგედ მიიჩნევენ.

თავი XIV

საპატრულო სისტემა

    მუხლი 216.

 ყარაული საპატრულო სისტემას იყენებს ქუჩებსა და საზოგადოებრივ ადგილებში წესრიგის დასაცავად, ასევე გარნიზონის უფროსის ბრძანებით პატრულირებას ახდენენ გარნიზონის მიმდებარე იმ დასახლებული პუნქტების პატრულირებისათვის, სადაც ტარდება სამშვიდობო ოპერაცია. პატრული საჭიროებისას გამოიყენებს სატრანსპორტო საშუალებებს.

    მუხლი 217.

პატრულირების ინსტრუქციებში წარმოდგენილია: პატრულირების ამოცანები, მოძრაობის ყოველ მარშრუტზე მათი სამსახურის თავისებურებანი და პოლიციის უახლოეს საგუშაგოებთან დაკავშირების წესები. განწესის უწყისს, ინსტრუქციებს, პატრულირების სქემას ადგენს გარნიზონის უფროსი (სამხედრო ნაწილის მეთაური).

    მუხლი 218.

პატრულის შემადგენლობას განსაზღვრავს გარნიზონის უფროსი (სამხედრო ნაწილის მეთაური). პატრული შედგება პატრულის უფროსისა და პატრულებისაგან.

    მუხლი 219.

პატრულები მოვალეობის შესრულებისას განსხვავებულ დროსა და ადგილზე ოპერაციებს ახორციელებენ დროისა და ადგილის შესაბამისად. დასახლებულ ტერიტორიაზე არსებობს პატრულირების ორი სახეობა:

ა) ტექნიკით მოძრავი – რომელიც დროის მოკლე პერიოდში იძლევა დიდი ტერიტორიის პატრულირების საშუალებას;

ბ) ქვეითად – ამგვარი პატრულირება მიმდინარეობს ნელა, მაგრამ არის ადგილობრივ მოსახლეობასთან ურთიერთობის საუკეთესო საშუალება. ქვეითად პატრულირების ძირითად მიზანია საზოგადოებრივი ნდობის მოპოვება, ადგილობრივი მოსახლეობისაგან ინფორმაციის შეგროვება, ადგილობრივი აქტივისტების შეტაკების შეჩერება.

    მუხლი 220.

წარმატებული პატრულირებისათვის არსებობს შემდეგი ძირითადი პრინციპები:

ა) ორმხრივი მხარდაჭერა – პატრულების რაზმები (ჯგუფები) უნდა განლაგდნენ ისეთ პოზიციაზე, რომ ერთ-ერთ ჯგუფზე იერიშის მიტანის შემთხვევაში მეორე ჯგუფს შეეძლოს სწრაფი რეაგირება (დახმარება). ამისათვის საჭიროა ჯგუფების განლაგება მცირე დისტანციის დაცვით;

ბ) სიღრმე – სიღრმისეული პოზიციის დასაკავებლად საჭიროა ჯგუფების სამკუთხედისებურად განლაგება, რაც ამცირებს მოწინააღმდეგის (ტერორისტის) შესაძლებლობებს და საფრთხეს უქმნის მას;

შენიშვნა: ამ დროს დაუშვებელია ხაზზე პატრულირება, ერთი და იმავე დაბრკოლების ერთდროული გადაკვეთა და პარალელური გადაადგილება.

გ) მთლიანი ტერიტორიის დაცვა – ჯგუფებმა სრულად უნდა დაფარონ თავიანთი ტერიტორია და მოახდინონ მისი სრული კონტროლი (მეთვალყურეობა).

დ) კავშირგაბმულობა – მეთაურებმა უნდა გაითვალისწინონ რადიოგადაცემების დაფარვის ზონა.

    მუხლი 221.

ქვეითად პატრულირების დროს თავიდან ასაცილებელი შემთხვევები:

ა) ერთი და იმავე გზის გამოყენება;

ბ) პატრულირება დადგენილ დროს;

გ) პატრულირების ხანგრძლივობა;

დ) ერთი და იმავე დროს ერთი და იმავე გზის გამოყენება.

    მუხლი 222.

ყოველი მშვიდობისმყოფელი ჯარისკაცი უნდა იყოს მზად, რომ ჩაატაროს პირის და სატრანსპორტო საშუალებების ჩხრეკა დღისით და ღამით. ეს ჩხრეკა კანონიერია მაშინ, როდესაც ჩხრეკის ჩამტარებელს აქვს ამის სრული უფლება. ჩხრეკა უნდა ჩატარდეს კანონიერად, ყოველგვარი დარღვევის გარეშე.

    მუხლი 223.

1. დადგენილი წესის თანახმად პირი იჩხრიკება:

ა) სპეციალური დანიშნულების შენობაში შესვლისას;

ბ) უსაფრთხოების მიზნით ან ინციდენტის შემდეგ საკონტროლო/საგუშაგო პუნქტზე;

გ) როდესაც საეჭვოა პირი ან მისი პირადი ნივთები;

დ) სანამ პირი გადაიგზავნება დაკავების ადგილას;

ე) როდესაც პირი გადაყვანილია საპატიმროში და დროებით დაკავების ადგილას.

2. დიდი ყურადღება უნდა მიექცეს პირის ჩხრეკას ტანზე, რათა თავიდან ავიცილოთ ფიზიკური შემოტევა ჩხრეკის ობიექტის მხრიდან, რადგან ხშირია სიტუაცია, როდესაც ჩხრეკის ობიექტი ყველანაირ საშუალებას ხმარობს პატრულის შეცდომაში შესაყვანად.

    მუხლი 224.

ჩხრეკის ჩატარების თავისებურებანი:

ა) მჩხრეკავებმა აუცილებლად უნდა იმუშაონ წყვილად, ერთმა გაჩხრიკოს, მეორემ დაიცვას უსაფრთხოება;

ბ) მჩხრეკავი თავის ობიექტს არ უნდა დაუდგეს ზუსტად წინ ან უკან, ახლო მანძილზე, რათა თავიდან აიცილოს ობიექტის მხრიდან ზემოქმედება;

გ) მჩხრეკავი არ უნდა დაიბნეს ან შეშინდეს ჩხრეკისას, ის უნდა მოერიდოს ობიექტთან თვალით კონტაქტს;

დ) თუ საჭირო გახდება იარაღის გამოყენება, მჩხრეკავი უნდა მოერიდოს უსაფრთხოების დაცვისათვის პასუხისმგებელი პირის მიერ გახსნილ ცეცხლში მოყოლას;

ე) ჩხრეკის ობიექტის იდეალური პოზაა ჩხრეკის დროს ფეხები განზე და ხელები გაჭიმული მხრების სიგანეზე;

ვ) ჩხრეკა უნდა დაიწყოს თავიდან და დამთავრდეს ფეხებით;

ზ) მჩხრეკავმა მაქსიმალური ხელის დაწოლით უნდა მოსინჯოს ობიექტის ტანისამოსი.

    მუხლი 225.

ჩხრეკის კატეგორიებია:

ა) სწრაფი ჩხრეკა – ტარდება, როდესაც საქმე გვაქვს ხალხის მასასთან და დეტალური ჩხრეკა შეუძლებელია, ან როდესაც მიზანი მიღწეულია და რაიმე დამადასტურებული მასალა უკვე ამოღებულია.

ბ) დეტალური ჩხრეკა – ტარდება, როდესაც პირი ეჭვს იწვევს. შენიშვნა: ჩხრეკა შეიძლება როგორც ხელით, ისე დეტექტორით. ჩხრეკის ობიექტის სქესიდან გამომდინარე, ქალი უნდა გაჩხრიკოს ქალმა, მამაკაცი – მამაკაცმა. 14 წლის ასაკს ქვემოთ ჩხრეკის ობიექტს ჩხრეკს ქალი.

ყველა სახის ჩხრეკისას უნდა გაკეთდეს შემდეგი ჩანაწერები: ჩხრეკის ობიექტის მონაცემები, ჩხრეკის მიზეზი, ჩხრეკის მოტივი, ჩხრეკის დრო, რიცხვი, თვე, ჩხრეკის ადგილმდებარეობა, ჩხრეკის შედეგად ამოღებული ნივთები, ყველანაირი დეტალი, რაც მოყვა ჩხრეკას, მაგ.: თუ ობიექტმა მიმართა ძალას და დაშავდა ვინმე ან ჩხრეკისას გამოიყენა ძალა და დააზიანა მშვიდობისმყოფელი, მჩხრეკავის ვინაობა და ხელმოწერა.

ა.

ბ.

ნახ. 1. მამაკაცის ჩხრეკა დეტექტორის საშუალებით.

ა-წინიდან, ბ-უკნიდან.

    მუხლი 226.

სამშვიდობო ოპერაციებისას ნებისმიერ დროს შეიძლება მანქანის შემოწმება, ამ დროს ხდება შესამოწმებელი მანქანების შერჩევა. ეჭვმიტანილის დასაკავებლად ტარდება დაგეგმილი ჩხრეკა. თუ ტერორისტი აპირებს იარაღის გადატანას ერთი ადგილიდან მეორეზე, ადვილი მისახვედრია, რომ იგი ამას ეცდება მანქანის გამოყენებით, ამიტომ მთავარია სამშვიდობო ოპერაციების დროს შესაძლებელი იყოს მანქანის სრულფასოვანი ჩხრეკა.

    მუხლი 227.

არსებობს მანქანის ჩხრეკის 3 ტიპი:

ა) მთავარი ჩხრეკა – გრძელდება არა უმეტეს 2 წუთისა და მოწმდება არსებული ეჭვი გაჩერებული მანქანის შესახებ;

ბ) საწყისი ჩხრეკა – გრძელდება არა უმეტეს 10 წუთისა და იჩხრიკება მჩხრეკავი წყვილის მიერ თანამიმდევრობით;

გ) მეორადი ჩხრეკა – გრძელდება 4 საათზე მეტ ხანს და იჩხრიკება გამოცდილი ჯგუფის მიერ უსაფრთხო ზონაზე ან პოლიციის სადგომზე.

    მუხლი 228.

მანქანის ჩხრეკის თანამიმდევრობა (იხ. ნახ. 2,3,4,5,6):

ბ) საბარგული;

გ) კაპოტი;

დ) ავტომობილის სალონი;

ე) ავტომობილის მგზავრები.

    მუხლი 229.

სატრანსპორტო საშუალებების ჩხრეკის დროს გასათვალისწინებელია:

ა) არ დაზიანდეს ტრანსპორტი;

ბ) ჩხრეკა გაგრძელდეს ყველა საეჭვო წერტილის გაჩხრეკამდე;

გ) პირის ყველა მოძრაობა და რეაქცია იყოს შემჩნეული. თუ რომელიმე ადგილის ჩხრეკისას პირს განსხვავებული რეაქცია ექნება, ის ადგილი გაიჩხრიკოს საგულდაგულოდ;

დ) იმ შემთხვევაში, თუ სატრანსპორტო საშუალება ერთზე მეტია, ჩხრეკისათვის გამოიყოფა ტრანსპორტის რაოდენობის შესაბამისი მჩხრეკავთა ჯგუფები, თუ ეს არ ხერხდება, მაშინ ჩხრეკა იწყება წინა მანქანიდან. ტრანსპორტი, რომელიც არ იჩხრიკება, მუდმივი კონტროლის ქვეშ უნდა იყოს.

ნახ. 2. ავტომობილისათვის წინსვლის ჩვენება. ნახ. 3. ავტომობილისათვის შეჩერების ნიშანი.

ნახ. 4. მსუბუქი ავტომობილის შემოწმება.

ნახ. 5. სატვირთო ავტომობილის შემოწმების ადგილები.

ნახ. 6. სამგზავრო ავტობუსის შემოწმების ადგილები.

თავი XV

დათქმული სიტყვები და პაროლები

    მუხლი 230.

დადგენილია, რომ ნატოს შეიარაღებული ძალების ყარაულში შეძახილი და მასზე გამოხმაურება ფორმისა და შინაარსის მიხედვით უნდა იყოს საერთო.

    მუხლი 231.

როდესაც ორი ან მეტი ქვეყნის შეიარაღებული ძალების წარმომადგენელი ერთ ზონაში იმყოფება, შეძახილზე გამოსახმაურებელი ტერმინოლოგია უნდა შეირჩეს იმ ლექსიკონიდან, რომელიც გასაგები იქნება ყველა წარმომადგენლისათვის.

    მუხლი 232.

გუშაგი ფრთხილად უნდა მოეკიდოს დათქმული სიტყვისა და პაროლის გამოყენებას. ბაზის ტერიტორიაზე და ბაზის ტერიტორიის გარეთ გამოიყენება სხვადასხვა დათქმული სიტყვა და პაროლი.

    მუხლი 233.

შეძახილის დანიშნულება არის ერთი პირის (ჯგუფის) მეგობრული ან მტრული დამოკიდებულების გარკვევა.

    მუხლი 234.

დათქმული სიტყვა არის პასუხი შეძახილზე.

    მუხლი 235.

პაროლი არის საიდუმლო სიტყვა ან განსაკუთრებული ხმა (ან ბგერა) შეძახილის საპასუხოდ.

    მუხლი 236.

გამოხმაურება შეძახილზე არის ვინაობის გამჟღავნება, საიდუმლო სიტყვის „პაროლის” დასახელება.

    მუხლი 237.

მეთაური გასცემს ბრძანებას პაროლისა და დათქმული სიტყვის გამოყენების შესახებ.

ა) დათქმული სიტყვა გამოიყენება გარნიზონში და გარნიზონის გარეთ;

ბ) პაროლი გამოიყენება დათქმული სიტყვის შესამოწმებლად, როცა ყარაულს (გუშაგს) ამოწმებენ;

გ) იმ ნებისმიერი პირის პასუხისმგებლობა, რომელიც დათქმულ სიტყვას გაუმხელს მას, ვისაც არა აქვს ამის ცოდნის უფლება, განისაზღვრება მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად.

    მუხლი 238.

პაროლსა და დათქმულ სიტყვას, გამოყენების აუცილებლობის შემთხვევაში, ადგენენ შტაბები, თავიანთი სამოქმედო რაიონის ან ზონის ფარგლებში. მსგავსი უფლებამოსილებით შეიძლება აღჭურვილი იყოს დაქვემდებარებული ქვედანაყოფები. საჭიროების შემთხვევაში, მათ შეუძლიათ სასწრაფოდ შეიმუშაონ/შეცვალონ პაროლი და დათქმული სიტყვა, რის შესახებაც ქვედანაყოფები დაუყოვნებლივ აცნობებენ ზემდგომ შტაბს.

    მუხლი 239.

 სიტყვების ან ხმების (ბგერების) შერჩევა დიდი ყურადღებით ხდება. უნდა შეირჩეს ისეთი სიტყვები, რომელთა წარმოთქმაც ძნელი იქნება მოწინააღმდეგისათვის და რომლებიც არ მიუთითებენ მოსალოდნელ პასუხს. როცა ხდება ხმის შერჩევა გამოსაყენებლად, იგი უნდა იყოს თავისებური და იმის მსგავსი, რომელიც ჩვეულებრივ ისმის აღნიშნულ ადგილზე.

    მუხლი 240.

დათქმული სიტყვის (სიტყვების) გამოყენება მკაცრად კონტროლდება. გუშაგის მიერ მისი გამოყენების წესი განხილულია ქვემოთ.

    მუხლი 241.

ძირითადი საკითხია გუშაგის მიერ ყველა იმ პირის ამოცნობა, რომლებიც მოითხოვენ საგუშაგოზე გასვლის/შესვლის ნებართვას. პირებს, რომელთა ამოცნობის ერთადერთი საშუალება პასუხია, არ ეძლევათ გავლის ნებართვა. იმ შემთხვევაში, თუ არის საფუძვლიანი ეჭვი იმ პირის გასვლის/შემოსვლის ნებართვასთან დაკავშირებით, რომელიც იძლევა სწორ პასუხს, გუშაგი აკავებს მას და აცნობებს მეთაურს შემდგომი რეაგირებისათვის.

    მუხლი 242.

როდესაც შეძახილი და პასუხი დადგენილია, გუშაგი მხოლოდ იმ შემთხვევაში ამბობს შეძახილს, როცა პირი დაწინაურდება ამოსაცნობად. პასუხს იძლევა პირი, რომელიც შეძახილს მოითხოვს. შეძახილიც და პასუხიც ძალიან დაბალი ხმით წარმოითქმება, რათა სხვამ არ გაიგოს. მაგალითად, თუ საბრძოლო მასალის საცავთან მდგომი გუშაგი შენიშნავს ჯგუფს, რომელიც მის საგუშაგოს უახლოვდება, იგი შესძახებს: „სდექ! ვინ არის მანდ?“. პასუხის მიღების შემდეგ (მაგ.: „სერჟანტი აბულაძე, ალფა ასეული“) დაადგენს, რომ თავისი ჯგუფია და მას შეიძლება ჰქონდეს გავლის ნებართვა, გუშაგი ამბობს: „სერჟანტო აბულაძე, დაწინაურდით!“, რათა მოახდინოს იდენტიფიკაცია. როდესაც სერჟანტი აბულაძე მივა ადგილამდე, სადაც დაბალ ხმაზე ნათქვამ შეძახილს მხოლოდ სერჟანტი აბულაძე გაიგებს, გუშაგი კვლავ ამბობს: „სდექ!“. შემდეგ იგი ეუბნება შეძახილს დაბალ ხმაზე (მაგ.: „ცისარტყელა“). როდესაც მიიღებს სწორ პასუხს (მაგ.: „მშვილდოსანი“) და დარწმუნდება, რომ სერჟანტ აბულაძეს აქვს გავლის ნებართვა, გუშაგი ამბობს: „სერჟანტო აბულაძე, განაგრძეთ სვლა!“. შემდგომ გუშაგი ავალებს სერჟანტ აბულაძეს შეკრიბოს თავისი ხალხი და გავლის პროცესში მოახდინოს მათი იდენტიფიკაცია.

    მუხლი 243.

მეთაური გასცემს ბრძანებას პაროლების გამოყენებასთან დაკავშირებით. ეს არის საიდუმლო სიტყვა განკუთვნილი მხოლოდ იმ პირებისათვის, რომელთაც უფლება აქვთ შეამოწმონ ყარაული/გუშაგი. ეს გამოიყენება როგორც დათქმული სიტყვის შემოწმების საშუალება.

    მუხლი 244.

პაროლს გამოიყენებს გუშაგის შესამოწმებლად უფლებამოსილი პირი. როდესაც შემმოწმებელი გუშაგს ეუბნება პაროლს, გუშაგი ამბობს დათქმული სიტყვის ორივე ნაწილს (შეძახილს და პასუხს). სხვა დროს გუშაგი პასუხს არ იყენებს. პაროლის გამოყენება შეიძლება შეძახილის მოქმედების პერიოდში. შემმოწმებელი პაროლს ეუბნება იმ შემთხვევაში, როდესაც იგი საკმაოდ ახლოსაა, რათა უცხო პირებმა არ გაიგონ. მას შემდეგ, რაც გუშაგი გაიგონებს პაროლს, ის იმეორებს დათქმული სიტყვის ორივე ნაწილს (შეძახილს და პასუხს).

    მუხლი 245.

შეძახილის მოქმედების პერიოდში შემმოწმებელი არ ამბობს პაროლს, სანამ იგი არ მიუახლოვდება იმ საგუშაგოს, სადაც დგას გუშაგი. მას შემდეგ, რაც იგი დაწინაურდება, რათა მოხდეს მისი იდენტიფიკაციის დადგენა, შემმოწმებელი ამბობს პაროლს და გუშაგიც პასუხობს მას დათქმული სიტყვის ორივე ნაწილით. თუ გუშაგი შემმოწმებელს შესძახებს დათქმული სიტყვის პირველ ნაწილს, შემმოწმებელი მას უპასუხებს პაროლით და არა დათქმული სიტყვის მეორე ნაწილით. შემდეგ გუშაგი ეუბნება მას ამ დათქმული სიტყვის მეორე ნაწილს. როცა გუშაგი აჩერებს შემმოწმებელს და შემმოწმებელს არ სურს გამოამჟღავნოს თავისი მოსვლის მთავარი მიზეზი (გუშაგის შესამოწმებლად არის მოსული), იგი უბრალოდ პასუხობს, მაგ.: „მეგობარი“. შემდეგ გუშაგი ეუბნება: „დაწინაურდი, მეგობარო, ამოსაცნობად!“.

    მუხლი 246.

პაროლის გამოყენების მაგალითები: დათქმული სიტყვა (სიტყვები) არის „ცისარტყელა –მშვილდოსანი,“ პაროლი კი – „მზის შუქი“. დღის საათებში მორიგე ოფიცერი (ან ნებისმიერი პირი, რომელსაც აქვს უფლება შეამოწმოს გუშაგი) უახლოვდება გუშაგს. გუშაგი სამხედრო წესით ესალმება ოფიცერს. როდესაც მორიგე ოფიცერი საკმაოდ ახლოს არის გუშაგთან, იგი დაბალი ხმით ამბობს პაროლს: „მზის შუქი“, რათა სხვამ არ გაიგონოს. გუშაგი პასუხობს: „ცისარტყელა – მშვილდოსანი“. ყოველივე ეს ხდება იმის დასადასტურებლად, რომ გუშაგმა იცის დათქმული სიტყვის ორივე ნაწილი.

    მუხლი 247.

შეძახილის მოქმედების პერიოდში, თუ გუშაგი აჩერებს მორიგე ოფიცერს და მისგან იგებს პასუხს „მეგობარი“, შემდეგ გუშაგი ამბობს: „დაწინაურდი მეგობარო ამოსაცნობად!“, როდესაც მორიგე ოფიცერი საკმაოდ ახლოსაა ამოსაცნობად, გუშაგი კვლავ აჩერებს მას. შემდეგ მორიგე ოფიცერი ეუბნება: „მზის შუქი“. გუშაგი პასუხობს: „ცისარტყელა – მშვილდოსანი“. იმ შემთხვევაში, თუ გუშაგი მორიგე ოფიცერს შესძახებს: „სდექ! ცისარტყელა“, მორიგე ოფიცერი პასუხის ნაცვლად ეუბნება პაროლს: „მზის შუქი“, შემდეგ გუშაგი პასუხობს: „მშვილდოსანი“.      მუხლი 248. შეძახილი და შეძახილზე პასუხის გაცემის პროცედურა

გუშაგის მიერ შესრულებული მოქმედება   1. „სდექ, ვინ მოდის?“     2. „დაწინაურდი ამოსაცნობად”.     3.„სდექ“ (უცნობის მიახლოება.გუშაგისათვის საკმარისია, რათა ამოიცნოს ის ან დაასახელოს შეძახილი).       4. შეძახილი დასახელდება დაბალი ხმით.       5. „დაწინაურდეს მეორე პირი (ან დანარჩენი) ამოსაცნობად!“ გუშაგი დარჩენილებს იძახებს  თითო-თითოდ ან ჯგუფურად, სიტუაციიდან  გამომდინარე.

პირის ან ჯგუფის მოქმედება, რომელსაც 1. ჩერდება და პასუხობს სიტყვით, რომელიც  მიუთითებს, რომ მას აქვს გავლის ნებართვა.  მაგ.: „მეგობარი,“ „მოკავშირე,“ „ყარაულის  სერჟანტი“ და ა.შ. 2. პირი (ან ჯგუფის მეთაური) უახლოვდება   პასუხის გაცემის გარეშე.   3. სანამ გუშაგი ამოიცნობს მას, პირი ჩერდება.გუშაგი   4. პასუხი ან პაროლი დაბალი ხმით                         წარმოითქმება.   5. მეორე უცნობი პირი (ან ჯგუფიდან დარჩენილი) გუშაგის ბრძანებისთანავე  უახლოვდება მას ამოსაცნობად. ჯგუფის მეთაური ან პირი, რომელიც დანიშნულია მეთაურად,  უნდა დარჩეს გუშაგთან, რათა დაეხმაროს მას  ჯგუფის დანარჩენი წევრების ამოცნობაში.

თავი XVI

საკონტროლო/საგუშაგო პუნქტის მოწყობა და პირადი შემადგენლობის მოქმედების თავისებურებანი

    მუხლი 249.

სპეციალურ მარშრუტებსა და სხვადასხვა ადგილას განლაგებულ საკონტროლო საგუშაგო/პუნქტებზე სამოქალაქო პირების შემოწმების ავტოტრანსპორტისა და სხვადასხვა სახის ნივთებზე მონიტორინგისა და კონტროლის მიზნით ხორციელდება დათვალიერება (ჩხრეკები), რომლის საბოლოო მიზანია:

ა) კონტრაბანდული საქონლის შეტანის აღკვეთა;

ბ) კონტროლირებად რაიონში უცხო პირების შეღწევის არდაშვება;

გ) უკანონო იარაღის, საბრძოლო მასალებისა და ასაფეთქებელი ნივთიერებების აღმოჩენა;

დ) კრიმინალური ელემენტების გამოვლენა და დაკავება.

    მუხლი 250.

საკონტროლო საგუშაგო/პუნქტები არის ორი სახის:

ა) სტაციონარული – გამოიყენება (ფუნქციონირებს) ქალაქების გარეუბნებში და კონტროლირებადი ტერიტორიის საზღვრებზე. არსებობს ორი სახის სტაციონარული საგუშაგო (იხ. ნახ. №7, 8):

ა.ბ) მუდმივი, რომელშიც პირადი შემადგენლობა მუდმივადაა განთავსებული;

ა.გ) დროებითი, რომელშიც პირადი შემადგენლობა დროებითაა განთავსებული.

ბ) მობილური – გამოიყენება (ფუნქციონირებს) კონკრეტული ადგილების შესამოწმებლად, წინასწარი დაზვერვის ან დაზვერვის გარეშე. მობილური ბლოკ-საგუშაგოების ეფექტიანობას განსაზღვრავს მისი მოულოდნელობა. მობილური ბლოკ-საგუშაგოები ადვილად მოსაწყობი და ადვილად დასაშლელია. ბრძანების მიღების დროს სარეზერვო ჯგუფს უნდა შეეძლოს დანიშნულების ადგილზე სწრაფად გადაადგილება და საკონტროლო/საგუშაგო პუნქტების მოწყობა (დამონტაჟება). ასეთი ბლოკ-საგუშაგოების ეფექტიანობა მიიღწევა მათი განთავსებიდან პირველი 30 წუთის განმავლობაში (იხ. ნახ. №10).

ნახ. 7. სტაციონარული საკონტროლო პუნქტის მოწყობის სქემა.

ნახ. №8. სტაციონარული საკონტროლო/საგუშაგო პუნქტის განლაგება გზაზე.

ნახ. № 9. მობილური საკონტროლო/საგუშაგო პუნქტის განლაგება გზაზე.

ნახ. №10. სტაციონარულ საკონტროლო/საგუშაგოზე გუშაგის მიერ პროჟექტორის გამოყენება.

ნახ. №11. სტაციონარული საკონტროლო/საგუშაგოს წინ მოწყობილი დამაბრკოლებელი ზღუდე (სიჩქარის შემზღუდავი).

 

დანართი №1

№ ––––  ყარაულის საბრძოლო ვაზნების აღრიცხვის წიგნი

 

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– 

(ნაწილი, დაწესებულება)

ვაზნების შეტანისა და ხარჯვის თარიღი	საბრძოლო ვაზნების რაოდენობა		ვაზნების მდგომარეობის შემოწმება
	ავტომატებისა და კარაბინები სათვის	პისტო-ლეტებისათვის	ვაზნების ამოღებისა და შევსების დოკუმენტის სახელწოდება	შემოწმების თარიღი და ვაზნების რაოდენო-ბისა და მდგომარე- ობის შემმოწმებ-ლის აღნიშვნა	აღმოჩენილი ნაკლოვანე- ბების აღმოფხვრის აღნიშვნა
აღრიცხვა ….. ამოღებულია..	ნაწილის შტაბის უფროსი————————-                                                          (წოდება, ხელმოწერა)
დარჩა…….. შევსებულია	ნაწილის შტაბის უფროსი————————-                                                        (წოდება, ხელმოწერა)
აღრიცხვაზეა…..	ნაწილის შტაბის უფროსი————————-                                                              (წოდება, ხელმოწერა)

შენიშვნები: 1. საბრძოლო ვაზნების მარაგის აღრიცხვის წიგნს აწარმოებს ნაწილის შტაბის უფროსი.    

2. ვაზნების ამოღების შესახებ დგება აქტი ნაწილის შტაბის უფროსის, ნაწილის მორიგის, შეიარაღების ოფიცრისა და ყარაულის უფროსის ხელმოწერით. საბრძოლო ვაზნების რაოდენობა ნორმამდე შეივსება, ყუთი ხელახლა ილუქება და ყარაულის უფროსს ბარდება.
3. წიგნი უნდა იყოს დანომრილი, ზონარგაყრილი, დალუქული და სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსის მიერ ხელმოწერილი.
4. დაახლოებით ამ ფორმით აწარმოებენ ყუმბარებისა და ფალიების აღრიცხვის წიგნს. სათანადო გრაფებში აღინიშნება აუცილებელი დასახელება.

 

დანართი №2

ობიექტების შემოღობვა და საგუშაგოების მოწყობა

    მუხლი 1.

ტერიტორია, რომელზედაც განლაგებულია დასაცავი ობიექტები, როგორც წესი, უნდა იყოს შემოღობილი.

ა) ტერიტორიას, რომელზედაც განლაგებულია ცენტრალური დაქვემდებარებისა და აგრეთვე სხვა მნიშვნელოვანი ობიექტები (ფეთქებადი ნივთიერებების, საბრძოლო მასალებისა და სხვა საწყობები), უნდა ჰქონდეს შიდა და გარეთა შემოღობვა. გარეთა და შიდა შემოღობვას შორის მანძილი ადგილობრივი პირობებითაა განსაზღვრული და შეიძლება 10 მ და მეტი იყოს, შემოღობვის სიმაღლე 2 მ-ზე ნაკლები არ უნდა იყოს, მავთულებს შორის მანძილი არანაკლებ 15 სმ-ისა;

ბ) დასაცავი ობიექტების მისასვლელების მოხერხებულად მეთვალყურეობისათვის შემოღობვის შუალედებში შეიძლება მოეწყოს სიგნალიზაციითა და პროჟექტორებით აღჭურვილი სამეთვალყურეო კოშკები;

გ) დასაცავი ობიექტების ტერიტორიის მისასვლელებთან, სადაც არ არის შემოღობვა, დღისითა და ღამით თვალსაჩინო ადგილზე უნდა იდგეს მაჩვენებლები წარწერით, მაგ.: „გასვლა (მგზავრობა) აკრძალულია (დაკეტილია)“. შემოსასვლელი ისრით აღინიშნება.

    მუხლი 2.

სამხედრო ნაწილის ტერიტორიის გარეთ განლაგებული ობიექტების ირგვლივ ადგილობრივ ხელისუფლებასთან შეთანხმებით, საჭიროების შემთხვევაში, შეიძლება გამოიყოს უცხო პირთათვის აკრძალული ზონა. აკრძალული ზონის ფარგლები უნდა აღინიშნოს კარგად დასანახი მაჩვენებლებით, წარწერით: „აკრძალული ზონა, გასვლა აკრძალულია, (დაკეტილია)“, აკრძალული ზონის დადგენისთანავე სამხედრო ნაწილის მეთაური (დასაცავი ობიექტის უფროსი) ვალდებულია ადგილობრივი ხელისუფლების საშუალებით ახლომდებარე დასახლებული პუნქტების მაცხოვრებლები გააფრთხილოს. აკრძალული ზონის ფარგლებში არ შეაქვთ მოქმედი და საერთო სარგებლობის გზები, საცხოვრებელი და დამხმარე ნაგებობები, და სხვა.

    მუხლი 3.

საგუშაგოს ტერიტორიაზე ადგილობრივი პირობების გათვალისწინებით გუშაგი უზრუნველყოფილი უნდა იყოს ხედვისა და სროლის ფართო თვალსაწიერით (არანაკლებ 50 მ), ამიტომ საგუშაგოს ირგვლივ ტერიტორია უნდა გასუფთავდეს ბუჩქნარისაგან, ხეები გამეჩხერდეს, ქვედა ტოტები ჩამოიჭრას 2,5 მ სიმაღლეზე, ბალახი მოითიბოს, ზედმეტი საგნები აღებულ უნდა იქნეს იმ მანძილამდე, სადამდეც საგუშაგოსთან უცხო პირთა მიახლოება აკრძალულია, ეს მანძილი გუშაგებისათვის დღისით, ღამითა და ცუდი ხილვადობის პირობებში მაჩვენებლებითაა აღნიშნული.

    მუხლი 4.

განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი ობიექტებისა და საყარაულო შენობის დასაცავად საგუშაგოების მახლობლად ეწყობა სანგრები იმ გაანგარიშებით, რომ იქიდან შეიძლებოდეს ცეცხლის დაშენა საგუშაგოს (საყარაულო შენობის) მისადგომებზე და შეძლებისდაგვარად უზრუნველყოფილი უნდა იყოს საცეცხლე კავშირი მეზობელ საგუშაგოებთან.

    მუხლი 5.

ღამით საგუშაგოს და დასაცავი ობიექტის მისადგომები უნდა იყოს განათებული. განათება ისე ეწყობა, რომ საგუშაგოს ტერიტორიაზე მოძრავი გუშაგი ყოველთვის ჩრდილში დარჩეს.

    მუხლი 6.

საგუშაგო მოეწყობა სიგნალიზაციის უკუკავშირით (არა უმეტეს ორი წერტილისა), რომელმაც გუშაგს უნდა მისცეს ყარაულის უფროსის, მისი თანაშემწის ან ცვლის უფროსის დაუყოვნებლივი გამოძახების საშუალება.

    მუხლი 7.

ყოველ გარეთა (საჭიროების შემთხვევაში შიდა) მხრიდან საგუშაგოზე, უშუალოდ დასაცავ საწყობთან, საცავთან და სხვ. უნდა იყოს ცეცხლჩასაქრობი საშუალებები: ცეცხლმქრობები, სილიანი ყუთები, კასრები წყლით, ვედროები და ინვენტარი (ნიჩბები, ნაჯახები, ძალაყინები, ბარჯები).

დანართი №3

ერთჯერადი     # —– ყარაულის უფროსს                    გახსნისათვის  დაუშვით  __________________——__——______________                 დახურვისათვის   (დასაცავი ობიექტის დასახელება)       ———————————————-   —————— სთ-დან —————— სთ-მდე       (რიცხვი, თვე, წელი)       (დასაშვები პირის სამხედრო წოდება, სახელი და გვარი)        სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი    ბ.ა  ____________________________________                           (სამხედრო წოდება, ხელის მოწერა)

დაშვება საცავების გახსნაზე

სამხედრო ნაწილის შტამპი

დაშვება          საცავების        გახსნაზე

ძალაშია ———————–                                                                       (თარიღი)   დაშვება # —–   # —– ყარაულის უფროსს                    გახსნისათვის  დაუშვით  __________________——__——______________                 დახურვისათვის         (დასაცავი ობიექტის დასახელება)       ———————————————-   —————— სთ-დან —————— სთ-მდე         (კვირის დღეები)       (დასაშვები პირის სამხედრო წოდება, სახელი და გვარი)        სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი    ბ.ა  ____________________________________      სამხედრო ნაწილის შტამპი                  (სამხედრო წოდება, ხელის მოწერა)

სამხედრო ნაწილის შტამპი

 

დანართი №4

საყარაულო შენობის სამაგალითოდ მოწყობა

    მუხლი 1.

1. საყარაულო შენობაში უნდა იყოს:

ა) საერთო ოთახი ყარაულის შემადგენლობისათვის;

ბ) ოთახი ყარაულის უფროსისა და მისი თანაშემწისათვის, შეერთებული შემინული კარით ყარაულის შემადგენლობის საერთო ოთახთან;

გ) ოთახი ყარაულის დამსვენებელი ცვლისათვის, კარით შეერთებული ყარაულის შემადგენლობის საერთო ოთახთან.

2. გარდა ამისა, საყარაულო შენობასთან უნდა იყოს:

ა) სასადილო საჭმლის გასაცხელებელი მოწყობილობით;

ბ) პირსაბანი, მოსაწევები, იარაღისა და ფეხსაცმლის გასაწმენდები;

გ) გასაშრობი;

დ) საპირფარეშო;

ე) სათავსი საწვავისათვის;

ვ) საყარაულო შენობას, სადაც არიან მცირერიცხოვანი ყარაულები, შეიძლება სასადილო არ ჰქონდეს. ამ შემთხვევაში მოაწყობენ ადგილს ჭურჭლისა და პროდუქტების შესანახად და საჭმლის გასაცხელებლად.

    მუხლი 2.

ყარაულის პირადი შემადგენლობის საერთო ოთახში უნდა იყოს:

ა) სამხედრო ფიცის პლაკატი ტექსტით;

ბ) საგუშაგოთა ტაბელი;

გ) წესდებები;

დ) ჟურნალ-გაზეთები;

ე) პლაკატები და სურათები, საყარაულო სამსახურის ჩატარების თვალსაჩინო გამოსახულებებით, აგრეთვე გუშაგების, ცვლის უფროსებისა და ყარაულის უფროსის მიერ საყარაულო სამსახურის ჩატარებისას ჩადენილი საგმირო საქმეების აღწერით და გამოხატულებით;

ვ) საყურისი რადიოგადაცემების მოსასმენად (საყურისების რაოდენობას განსაზღვრავს ნაწილის მეთაური);

ზ) ჭადრაკი და შაში;

თ) საათი;

ი) ფარნები, ცვლის უფროსთა რაოდენობის მიხედვით;

კ) შიდა და გარე თერმომეტრები;

ლ) ინდივიდუალური პაკეტები და აფთიაქი;

მ) მაგიდა და სკამები მღვიძარი ყარაულის შემადგენლობისათვის;

ნ) პირამიდა იარაღისათვის;

ო) ტანსაცმლის საკიდი, გაანგარიშებული ყარაულის მთელი პირადი შემადგენლობისათვის;

პ) ურნები.

    მუხლი 3.

ყარაულის უფროსის ოთახში უნდა იყოს:

ა) ყარაულის უფროსის მიერ მისაღები დოკუმენტების ნუსხა;

ბ) საყარაულო შენობაში ინვენტარის, ქონებისა და დანადგარების ნუსხა;

გ) საგუშაგოების ტაბელებისა და საგუშაგოების განლაგების სქემა;

დ) ყარაულის უფროსის ინსტრუქცია;

ე) დაშვების მოწმობის ნიმუშები იმ პირთა რაოდენობის მიხედვით, რომელთაც ნება აქვთ მათზე ხელი მოაწერონ ან მათი ხელის მოწერის ნიმუშით;

ვ) ბეჭედი ტვიფრით (პლომბების ანაბეჭდი) – სპეციალურ ყუთებში, ცვლის უფროსის რაოდენობის მიხედვით;

ზ) ერთჯერადი საშვების ნიმუში ყარაულის შემოწმების უფლებით;

თ) თანამდებობის იმ პირთა სია, რომელთაც უფლება აქვთ საცავები (საწყობები, პარკები და სხვ.) გახსნან ან ყარაულებისაგან მიიღონ; სიაში მითითებული უნდა იყოს მათი სამხედრო წოდება და თანამდებობა, პირადობის მოწმობის ნომერი, რომელიც დალუქული დაბეჭდილი ობიექტის გახსნაზე (დახურვაზე) დაშვების უფლებას იძლევა და ობიექტის გახსნის (დაკეტვის) დრო;

ი) ტელეფონი და სიგნალიზაციის საშუალებები ნაწილის მორიგესთან და საგუშაგოებთან დასაკავშირებლად;

კ) კლიტეებიანი და გასაღებებიანი რკინის ან რკინით შემოჭედილ ყუთებში საბრძოლო მარაგის დადგენილი მარაგი;

ლ) საწერი მოწყობილობა;

მ) წყლის გრაფინი და ჭიქები;

ნ) მაგიდა საკეტიანი უჯრით და ორი სკამი;

ო) საკიდი;

პ) აკუმულატორული ფანარი;

ჟ) ნახევრად რბილი ტახტი.

    მუხლი 4.

საგუშაგოების ტაბელი, საგუშაგოების განლაგების სქემა და დაშვების ნიმუშები, აგრეთვე პორტრეტები, პლაკატები და სურათები უნდა იყოს ჩარჩოებში ჩასმული.

    მუხლი 5.

დამსვენებელი ცვლის დასვენების ოთახში უნდა იდგეს ნახევრად რბილი, შალითაგადაკრული ტახტები, სასთუმლის რაოდენობა მოყარაულეების ერთი ცვლის და აგრეთვე ყარაულის სხვა პირთა დასვენებიდან გამომდინარე უნდა იყოს.

    მუხლი 6.

სასადილოში უნდა იყოს:

ა) ყარაულის ორი მესამედისათვის გაანგარიშებული მაგიდა და სკამები (ტაბურეტები);

ბ) ჭურჭლისა და პროდუქტების კარადა;

გ) ჭურჭლის კომპლექტი და სასადილო მოწყობილობა მთელი პირადი შემადგენლობისათვის საჭმლის მოსატანად და მისაღებად;

დ) ავზი სასმელი წყლით;

ე) ელექტრონის ან გაზის ქურა საჭმლის გასაცხელებლად;

ვ) მადუღარა ან ჩაიდანი წყლის ასადუღებლად;

ზ) ჭურჭლის გასარეცხი სამზარეულოს ბაკანი.

    მუხლი 7.

იარაღისა და ფეხსაცმლის გასაწმენდ და თამბაქოს მოსაწევ ადგილებში უნდა იყოს:

ა) მაგიდა იარაღის გასაწმენდად;

ბ) სკამები;

გ) წყლით სავსე ურნები;

დ) ჩვრებისათვის რკინის ყუთი;

ე) ფეხსაცმლის გასაწმენდი საშუალებები.

    მუხლი 8.

თითოეულ ოთახში კედელზე გამოიკვრება ოთახში არსებული ინვენტარისა და ქონების აღწერილობა.

    მუხლი 9.

საყარაულო შენობა უზრუნველყოფილი უნდა იყოს სარეზერვო დენის წყაროთი, აგრეთვე ხანძრის ჩასაქრობი საშუალებებით. სამხედრო ბაზის გარეთ განლაგებისას საყარაულო შენობის პირველ სართულზე ფანჯრები ხის დარაბებით გაიმართება და შიგნიდან იკეტება.

    მუხლი 10.

საყარაულო შენობის შესასვლელთან დგამენ ფეხსაცმლის ტალახისგან გასაწმენდ მოწყობილობას – ხის ან ლითონის გისოსებს ან რკინის კავებს, საყარაულო შენობის ახლოს დგამენ ნაგვის ყუთს.

    მუხლი 11.

საყარაულო შენობის წინ ეწყობა მოედანი ყარაულების დასაწყობად და ადგილი იარაღის დატენისა და დაცლისათვის ტყვიის დამჭერით; მოედანი ღამე კარგად უნდა იყოს განათებული.

დანართი №5

                                      საიდუმლოა

                               (შევსების შემდეგ)

„ვ ა მ ტ კ ი ც ე ბ“

საქართველოს შეიარაღებული ძალების

გაერთიანებული შტაბის უფროსი –––––––––––––––––––––––

     (სამხედრო წოდება, ხელმოწერა)

  „——-“          2007 წელი

ყარაულთა განრიგი

                                                                        გარნიზონის –––––––––––––––––––––

                                                                                                 (პუნქტის დასახელება)                       

ყარაულთა ნომრები	დასაცავი ობიექტე- ბის დასახე- ლება	საგუშაგოთა რაოდენობა				ყარაულთა შემადგენლობა							შენიშვნა
		სამცვლიანი საგუშაგო	ორცვლიანი საგუშაგო		სულ საგუშაგოები	ყარაულის უფროსი	ყარაულის უფროსის თანაშემწე	ცვლის უფროსები	მოყარაულეები		და ა.შ	ყარაულში მყოფთა რაოდენობა
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14

გარნიზონის უფროსი (სამხედრო ნაწილის მეთაური)––––––––––––––––––––––––––––––––

                                                                                                 (სამხედრო წოდება, ხელის მოწერა)

სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი–––––––––––––––––––––––––––––

                                                                (სამხედრო წოდება, ხელის მოწერა)

შენიშვნა: მე-7 სვეტში მითითებულია, ვინ ინიშნება ყარაულის უფროსად (ოფიცერი, სერჟანტი). მაგ.: „1 ოფიცერი“, „1 სერჟანტი“.

 

დანართი №6

„ვ ა მ ტ კ ი ც ე ბ“

გარნიზონის უფროსი (სამხედრო ნაწილის მეთაური)

_{————————————————————–}

(სამხედრო წოდება, ხელის მოწერა)

„——–“ ———————- 20  წ.

საგუშაგოების ტაბელი ———————————-ყარაულის № ——————–

                                                                                                                 ^{(შიდა)}

ყარაულის შემადგენლობა და საგუშაგოთა რაოდენობა	ცვლის უფროსთა და მათი საგუშაგოების ნომრები	საგუშაგოთა ნომრები და დასაცავი ობიექტები	გუშაგთა განსაკუთრებული მოვალეობანი
1	2	3	4

სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი ————————————————-

(სამხედრო წოდება, ხელის მოწერა)

შენიშვნები:

1. პირველ სვეტში ჩამოთვლილია ყარაულის მთელი შემადგენლობა, მაგ.: ყარაულის უფროსი (ოფიცერი, სერჟანტი) –1; ყარაულის უფროსის თანაშემწე –1; ცვლის უფროსი –3; და ა.შ., რის შემდეგაც მითითებულია სამცვლიანი და ორცვლიანი საგუშაგოების რაოდენობა.
2. მე-3 სვეტში ჩამოთვლილია აგრეთვე ობიექტების დასახელება და მითითებულია, რა ბეჭდებითაა ისინი დალუქული და რამდენი ბეჭედია (ლუქია) ზედ.
3. მე-4 სვეტში მითითებულია გუშაგების განსაკუთრებული მოვალეობები დაცვის პირობებთან შეფარდებით და ყოველი საგუშაგოს დაცვისა და თავდაცვის, იარაღის გამოყენებისა და ყარაულის უფროსთან კავშირის წესი.

 

დანართი №7

                                                       საიდუმლოა

(შევსების შემდეგ)

„ვ ა მ ტ კ ი ც ე ბ“

გარნიზონის უფროსი (სამხედრო ნაწილის მეთაური)

—————————————————————————–

(სამხედრო წოდება, ხელის მოწერა)

„———“ —————– 20—წ

ყარაულთა განწესის უწყისი

გარნიზონის (სამხედრო ნაწილის პირობითი დასახელება) ——————

№ ————- 20—წ

                                                                                                            (თვე)

ყარაულთა ნომრები	დასაცავი ობიექტის დასახელება	რომელი ნაწილიდან (ქვედანაყოფიდან), თვის რომელ რიცხვში გამოიყოფა ყარაულები	საგუშაგოთა რაოდენობა				ყარაულთა შემადგენლობა								შენიშვნა
			სამცვლიანი საგუშაგო	ორცვლიანი საგუშაგო		სულ საგუშაგოები	ყარაულის უფროსის თანაშემწე	ცვლის უფროსები	მოყარაულეები	და ა.შ.				ყარაულში მყოფთა რაოდენობა
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16

  სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი   ————————————-

                     (სამხედრო წოდება, ხელის მოწერა)

შენიშვნები:

1. მე-8 სვეტში მითიღებულია ვინ ინიშნება ყარაულის უფროსად (ოფიცერი, სერჟანტი), მაგ.: „1 ოფიცერი“, „1 სერჟანტი“ და ა.შ.
2. უწყისში ყარაულების ქვემოთ ჩამოთვლილია მორიგე ქვედანაყოფები.

                  დანართი №8                                                  

                    (საგუშაგო უწყისის პირველი გვერდი)

ჩანაწერები გამოვლენილი ნაკლოვანებების შესახებ: –––––––––––––––––––––––––––––––––––––

ჩანაწერები                         გამოვლენილი                   ნაკლოვანებების                             შესახებ

–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

   ყარაული ჩააბარა 

(სამხედრო წოდება, ხელმოწერა, გვარი და სახელი)

   ყარაული ჩაიბარა

                                                                                                        (სამხედრო წოდება, ხელმოწერა, გვარი და სახელი)

   დანართი №8

(საგუშაგო უწყისის მე-2 და მე-3 გვერდები)

საგუშაგოების ნომრებისაგუშაგოების ნომრები	ცვლის უფროსების ნომრები, სამხედრო წოდება, სახელი და გვარი	გუშაგების სამხედრო წოდება, სახელი და გვარი
		I ცვლა	II ცვლა	III ცვლა

საგუშაგოებზე მოყარაულეების გამოყვანის დრო:

სამცვლიანი _{––––––––––––––––––––}

ორცვლიანი _{–––––––––––––––––––––––––––––––––––}

გამომყვანები

 ასეულის (ბატარეის) მეთაური   

 _{––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––-}

 (სამხედრო წოდება, ხელმოწერა, სახელი და გვარი)

შენიშვნები: 1. თუ გუშაგები ყოველ საათში იცვლება, მითითებულია ცვლის დრო და რომელმა ცვლის უფროსმა დააყენა ეს ცვლები.

2. ცვლის პირად შემადგენლობაში რაიმე ცვლილებების შემთხვევაში კეთდება ჩანაწერი შესაბამის სვეტებში.
3. თუ ყარაულის შემადგენლობაში ინიშნება ბადრაგი, მაშინ მებადრაგეების გვარები ჩაიწერება გუშაგთა გვარების შემდეგ.
4. ყარაულში სატრანსპორტო საშუალებების გამოყოფისას მანქანების ნომრები და მარკა, მათი მძღოლების სამხედრო წოდება და ინიციალები ჩაიწერება გამომყვანთა წინ.

დანართი №9

ჰაუპტვახტის ყარაული

    მუხლი 1.

ჰაუპტვახტის ყარაულის ხელმძღვანელობის წესებსა და სამხედრო პატიმრების წვრთნის ბრძანებებს შეიმუშავებს გარნიზონის უფროსი (სამხედრო ნაწილის მეთაური). სამხედრო პოლიციის სერჟანტი პასუხისმგებელია ჰაუპტვახტში ადმინისტრაციული წესების დაცვაზე და ანგარიშვალდებულია ჰაუპტვახტის პასუხისმგებელი ოფიცერის წინაშე. პასუხისმგებელმა ოფიცერმა და სამხედრო პოლიციის სერჟანტმა ჰაუპტვახტის ყარაულს სპეციალური ინსტრუქტაჟი უნდა ჩაუტარონ პატიმრებთან მოპყრობის წესების შესახებ. ადმინისტრაციული წესით დაპატიმრებული სამხედრო მოსამსახურეები ჰაუპტვახტში მოსამართლის ბრძანების საფუძველზე იგზავნებიან. პასუხისმგებელი ოფიცერი აკონტროლებს ჰაუპტვახტის ყარაულის საქმიანობას. იგი ვალდებულია დარწმუნდეს, რომ გუშაგებად განწესებული სამხედრო მოსამსახურეები სათანადოდ არიან შეიარაღებული და ფლობენ იარაღის ხმარების წესებს. იარაღის გამოყენების საჭიროებისას ჰაუპტვახტის გუშაგები მოქმედებენ შესაბამისი ზოგადი და სპეციალური წესების და თავიანთი უფლება-მოვალეობების შესაბამისად. უკიდურესი აუცილებლობისას, როცა პატიმრები ზემოქმედებას ახდენენ ყარაულზე, ჰაუპტვახტის ყარაულის შემადგენლობა განსაზღვრულია იმდენი სამხედრო მოსამსახურით, რამდენიც საკმარისია პატიმართა დაცვისა და კონტროლისთვის. ჰაუპტვახტის ყარაულიდან შერჩეული ბადრაგი (გამომყვანები) სპეციალური დავალებით განწესდება იმ პატიმართა საყარაულოდ, რომლებიც ჰაუპტვახტიდან სამუშაოდ ან სხვა მიზნით არიან გამოყვანილი. ჰაუპტვახტის ყარაულის შემადგენლობა მინიმუმამდე უნდა შემცირდეს. ის შიდა ყარაულის შემადგენელი ნაწილი არ არის. უკიდურესი აუცილებლობისას ბადრაგის ნაწილი შეიძლება გამოიყენონ ჰაუპტვახტის ყარაულის შემადგენლობის გასაზრდელად.

    მუხლი 2.

ყარაულის უფროსი ვალდებულია დარწმუნდეს, რომ მოყარაულეები ზედმიწევნით იცავენ უსაფრთხოების წესებს. თუ საყარაულოდ განწესებული პირები დაარღვევენ საყარაულო წესებს, მან ამის შესახებ უნდა მოახსენოს მორიგე ოფიცერს სათანადო ზომების მისაღებად.

    მუხლი 3.

ყარაულის სერჟანტი პასუხს აგებს მისდამი დაქვემდებარებული მოყარაულეების მიერ წესდების მოთხოვნების შესრულებაზე. გუშაგების მიერ უსაფრთხოების წესების დარღვევისას ყარაულის სერჟანტი მიმართავს ყარაულის უფროსს სათანადო ზომების მისაღებად. ყარაულის სერჟანტი შესაძლებლობის მიხედვით ესწრება გუშაგების მიერ იარაღის დატენასა და დაცლას. ყარაულის სერჟანტი დარწმუნებული უნდა იყოს, რომ მოყარაულეები განუხრელად იცავენ უსაფრთხოების წესებს.

    მუხლი 4.

ყარაულის ცვლის უფროსი ვალდებულია იცოდეს, რომ მისი ცვლა დაიცავს უსაფრთხოების წესებს. ცვლის უფროსი მიუთითებს ცვლის ნებისმიერ მოყარაულეს, რომელიც დაარღვევს უსაფრთხოების წესებს და, თუ დარღვევა მნიშვნელოვანია, ის მოახსენებს ყარაულის უფროსს, რათა გასცეს ბრძანება გუშაგის შეცვლის შესახებ. მოყარაულეების საგუშაგოზე წასვლისა და დაბრუნების შემდეგ ცვლის უფროსი ვალდებულია პირადად გაუწიოს ზედამხედველობა იარაღის დატენისა და დაცლის პროცესს.

    მუხლი 5.

ჰაუპტვახტის გუშაგი ვალდებულია პატიმრების მასობრივი ჯანყის, შინაგანი წესრიგის დარღვევის ან საყოველთაო უწესრიგობის შემთხვევაში დაუყოვნებლივ მიიღოს ზომები წესრიგის აღსადგენად და პატიმართა გაქცევის თავიდან ასაცილებლად.

    მუხლი 6.

ჰაუპტვახტის გუშაგის მიერ ცეცხლსასროლი იარაღის გამოყენება პატიმართა გაპარვის მცდელობის აღსაკვეთად დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ყველა სხვა მიღებული ზომა უშედეგო აღმოჩნდება. ჰაუპტვახტიდან პატიმრის გაპარვის აღსაკვეთად ცეცხლსასროლი იარაღის გამოყენებისას გუშაგმა უნდა გამოიჩინოს წინდახედულობა და გონიერება.

    მუხლი 7.

პატიმრის მიერ ჰაუპტვახტიდან გაპარვის მცდელობისას გუშაგი ორჯერ გასცემს შეჩერების ბრძანებას. ბრძანებისადმი დაუმორჩილებლობის შემთხვევაში, თუ სხვა ხერხებით შეუძლებელია პატიმრის დაკავება, გუშაგი ახდენს გასროლას გაქცეული პატიმრის შესაჩერებლად. ცეცხლსასროლი იარაღის გამოყენებისას საჭიროა განსაკუთრებული სიფრთხილე გარეშე (შემთხვევით იქ მყოფი) პირების დაზიანების თავიდან ასაცილებლად. ზოგჯერ, პასუხისმგებელი ოფიცრის გადაწყვეტილებით, პატიმართა გარკვეულ კატეგორიას მხოლოდ შეუიარაღებელი ზედამხედველობა უწესდება. ჰაუპტვახტის გუშაგს ეკრძალება მიუახლოვდეს, დაელაპარაკოს, რაიმე ნივთი გადასცეს ან გამოართვას პატიმარს.

დანართი №10

საგუშაგოზე მყოფი გუშაგის იარაღის მდგომარეობა

ავტომატის მდგომარეობა გუშაგის გამზადებისას დგომელა სროლისათვის	ავტომატის მომარჯვება გუშაგის მიერ დგომელა სროლისათვის გამზადებისას   ავტომატის ქამრის გამოყენებით	კარაბინის მდგომარეობა გუშაგის გამზადებისას დგომელა სროლისათვის.	გუშაგის იარაღის მდგომარეობა ლაბადა „პონჩოთი“ ჩაცმულ მდგომარეობაში

 

შენიშვნები:

1. მოძრაობის დროს გუშაგს იარაღი ისე უჭირავს, როგორც მინიშნებულია სურათებზე.
2. ავტომატით შეიარაღებულ გუშაგს უფლება აქვს დროდადრო რიგრიგობით ჩამოუშვას მარჯვენა ან მარცხენა ხელი, ხოლო კარაბინით შეიარაღებულ გუშაგს – დაიკავოს იარაღი მარჯვენა ხელით სასხლეტი კავის წინ.
3. იარაღი მდგომარეობაში „ქამარზე“ ან „ფეხთან“ უჭირავთ ისე, როგორც ეს მითითებულია სამწყობრო წესდებაში.

 

დანართი №11

საყარაულო ტანსაცმლის ფორმა

    მუხლი 1.

საყარაულო ტანსაცმლის ფორმა შედგება თბილი ქურთუკისაგან, სუფთა და მოწესრიგებული ტანსაცმლის კომპლექტისაგან: ქამარი, ფეხსაცმელები, ქუდი, ჩანთა, სავაზნე კოლოფებისათვის.

    მუხლი 2.

საგუშაგო ტანსაცმლად გამოიყენება: ზამთარში – ტყაპუჭი და ნაბდის ჩექმები, ზაფხულში – საწვიმარი ლაბადა „პონჩო“. სპეციალური საგუშაგო ტანსაცმელი, ტყაპუჭის გარდა, ყოველი საგუშაგოსათვის ორი კომპლექტისაგან შედგება, რომელთაგან ერთი საყარაულო შენობაშია.

    მუხლი 3.

ზაფხულობით +10°C დაბალ ჰაერის ტემპერატურის, წვიმის და ცივი ქარის დროს ყარაულები დაგზავნის ადგილზე ქურთუკებითა და საწვიმარი ლაბადით (ოფიცრების გარდა) უნდა გამოცხადნენ. ქურთუკებისა და საწვიმარი ლაბადის ტარების წესი შეიძლება შეიცვალოს: დაგზავნის დროს ნაწილის მორიგის მიერ, ხოლო ყარაულის დაგზავნის შემდეგ თავის დანიშნულების ადგილამდე და საყარაულო სამსახურის გავლისას – ყარაულის უფროსის მიერ.

    მუხლი 4.

საგუშაგო ტყაპუჭს მხოლოდ საგუშაგოზე ცვლის დროს იცვამენ და იხდიან. უამინდობისას საგუშაგოზე ცვლები საწვიმარი ლაბადებით „პონჩოთი“ მიემართებიან. საჭიროების შემთხვევაში, გუშაგები ლაბადებს საგუშაგოზე იცვამენ და იხდიან. ნაბდის ჩექმებს საყარაულო შენობაში იცვამენ. ტყაპუჭისა და ნაბდის ჩექმების ჩაცმა ნებადართულია -5°C ტემპერატურაზე დაბლა და ცივი ქარის დროს.

    მუხლი 5.

ტყაპუჭი ქურთუკის ზემოდან იცმება, ხოლო საწვიმარი ლაბადები ქურთუკის ზემოთ. საწვიმარი ლაბადები და საგუშაგო ნაბდის ჩექმები საგუშაგოდან დაბრუნებისას უნდა გაიხადონ და გააშრონ.

დანართი №12

ყარაულის შესამოწმებელი დაშვება

ერთჯერადი   დაშვება №   № ————– ყარაულის უფროსს   დაუშვით ყარაულის შესამოწმებლად   ———————— საათიდან ——————— საათამდე (რიცხვი, თვე, წელი)     სამხედრო ნაწილის შტაბის უფროსი ———————————————————- (სამხედრო წოდება, სახელი, გვარი)

დანართი №13

                  

სიმბოლოთა განმარტებები