რაც მოგივა, დავითაო…»: რუსული სამხედრო ბაზები აფხაზების უკმაყოფილების საგნად იქცა
რაც მოგივა, დავითაო…»: რუსული სამხედრო ბაზები აფხაზების უკმაყოფილების საგნად იქცა
7.02.2017
არავისთვისაა საიდუმლო, რომ რუსული სამხედრო ბაზებიოკუპირებულ აფხაზეთში ე.წ. სამთავრობოთაშორისო შეთანხმებებისსაფუძველზე დგანან, თუმცა, როგორც ირკვევა, ადგილობრივ დეფაქტო ხელისუფლებებთან ურთიერთობაში ყოველთვის ყველაფერი“უმწიკვლოდ” არ ხდება. კერძოდ, როგორც რამდენიმე დღის წინგამართულ პრეს-კონფერენციაზე რაიონის დე ფაქტოხელმძღვანელმა ასლან ბარათელიამ განაცხადა, მის რაიონში სადღეისოდ არც ერთი ბიუჯეტწარმომქმნელი საწარმოარ არსებობს და მისი საჭიროებები მთლიანად “რესპუბლიკის” ბიუჯეტიდან დოტირდება, ხოლო რაიონისტერიტორიაზე არსებული რუსული სამხედრო ბაზები არათუ არანაირ დახმარებას არ უწევენ რაიონს, ადგილობრივიდე ფაქტო ხელისუფლების წარმომადგენლებს ტერიტორიაზეც კი არ უშვებენ იმის დასადგენად, რამხელა ფართსიკავებენ ისინი, ან რას საქმიანობენ ამ ფართებზე. მეტიც, კრახით მთავრდება ბაზების გარე პერიმეტრის აზომვისმცდელობებიც: სამხედროები გამოდიან და დე ფაქტო ხელისუფლების წარმომადგენლებისგან იქაურობისდაუყოვნებლივ დატოვებას მოითხოვენ.
როგორც ასლან ბარათელიამ აღნიშნა, სამხედრო პოლიგონამდე მიმავალი გზა სისტემატიურად გამოდის მწყობრიდან და აფხაზური ხელისუფლების გარდა, მას არავინ არემონტებს:
“მათ არ აქვთ არანაირი ვალდებულება და არა მარტო ამ გზასთან დაკავშირებით. ჩვენთან, გულრიფშში რამდენიმე ნაწილია განლაგებული და მათ ბაზების პერიმეტრს მიღმა არაფრის კეთება არ სურთ. ამ თემაზე მათთან საუბარი ძალიან რთულია. ორი ნაწილი გვყავს რაიონში: ერთი – სოფელ ფშაფში, მეორე – სოფელ მაჭარაში, იქ მათ 6 ჰექტარი აქვთ. ჩვენ შიგნითაც კი ვერ ვახერხებთ მოხვედრას, რომ უბრალოდ ვნახოთ, როგორ ცხოვრობენ, რით არიან დაკავებულები. არადა შიგნით მოხვედრა მხოლოდ და მხოლოდ იმისთვის გვინდოდა, რომ გაგვეზომა, რა ფართობის მიწას იკავებენ, თუმცა არ შეგვიშვეს და, შესაბამისად, ამ დრომდე ეს მხოლოდ ქაღალდებიდან ვიცით. გარე პერიმეტრის მიხედვითაც კი არ გვაძლევენ აზომვის უფლებას: მაშინვე გამოდიან სამხედროები და წასვლას გვთხოვენ».
რაც შეეხება რუსული ბაზების სარგებელს აფხაზური შეიარაღებული ძალებისთვის, 2016 წლის 12-14 ოქტომბერს, პირველად ბოლო წლების განმავლობაში, რაიონში სამეთაურო-საშტაბო სწავლება გაიმართა, რომელშიც აფხაზურმა მესამე მოტომსროლელმა ბრიგადამაც მიიღო მონაწილეობა. სულ წვრთნებში, რომელიც წებელდაში, რუსულ-აფხაზურ პოლიგონზე დასრულდა, 1300 ადამიანი ჩაერთო. ეს არის და ეს.
სამაგიეროდ პოლიგონის მუშაობას უკავშირდებოდა ამასწინანდელი სკანდალი, როდესაც ტერიტორიის მოსწორებისას ძველი ტაძრისა და სასაფლაოს ნარჩენები განადგურდა.
ორი რუსული ბაზა მოქმედებს კოდორის ხეიბაშიც. როგორც „აქცენტს“ ხეობაში საქართველოს პრეზიდენტის ყოფილმა რწმუნებულმა, ამჟამად კი საქართველოს პარლამენტის წევრმა ემზარ კვიციანმა უამბო, საკენსა და გენწვისში განლაგებული ბაზები საკმაოდ მოცულობით ტერიტორიას იკავებენ:
„ერთ ბაზად ითვლებიან, მაგრამ განლაგებულნი არიან საკენსა და გენწვისში, რომელთა შორის დაახლოებით 12 კილომეტრია. ასე, რომ საკმაოდ მოცულობითი ტერიტორია უკავიათ. მაგალითად, მარცხენა გენწვისი (ასე ვუწოდებთ ჩვენ) მთლიანად აქვთ დაკავებული. მიმდებარე ტერიტორიაზე ძალიან ცოტა კომლია დარჩენილი. მოსახლეობას სამხედროებთან შეხება არ აქვს, ბაზებზე არავის უშვებენ. ამ დროისთვის კოდორში სულ 62–მდე კომლია დარჩენილი. ხეობაში 120 სვანური ოჯახი დაბრუნდა, აფხაზები კი ცოტანი არიან – სულ 2 კომლი“.
ბაზები კოდორის ხეობაში მძიმე მდგომარეობას ქმნიან:
«ხეობაში მდებარე პოლიგონს რუსი სამხედროები იყენებენ. საუბარია დაახლოებით 2300 ჰექტარზე, რომელიც 2008 წელს, მინისტრთა კაბინეტის გადაწყვეტილებით, აფხაზეთის შეიარაღებულ ძალებს გადაეცა. შემდეგ, სამ წელიწადში, არ ვიცი, იჯარით გაიცა თუ როგორ, პოლიგონი რუსულ სამხედრო ნაწილს გადაეცა და ახლა იგი ერთობლივად გამოიყენება რუსული და აფხაზური სამხედრო ნაწილების მიერ. რა თქმა უნდა, ეს ნაწილი პრობლემებს ქმნის: სახეზეა მოსახლეობის გადინება, დაიხურა სკოლები, იქ მიმდინარე სროლების გამო ხშირად ეცემა საქონელი» – ყვება ამასთან დაკავშირებით ასლან ბარათელია.
თუმცა სამართლიანობისთვის უნდა ითქვას, რომ აქ ალბათ, აფხაზური მხარე თავადაა დამნაშავე: სამხედრო ბაზების მოქმედების ავტონომიურობა ხომ დე ფაქტო პარლამენტის მიერ რატიფიცირებულ შეთანხმებაშია გაწერილი.
კავკასიოლოგი გელა ხმალაძე მიიჩნევს, რომ აფხაზების მხრიდან რუსული ბაზების მიმართ უკმაყოფილების საჯაროდ გამოხატვის დაწყება შიდა კლანურ დაპირისპირებას უკავშირდება:
„არა მგონია, რომელიმე პოლიტიკური ძალა კატეგორიული წინააღმდეგი იყოს იქ რუსული ბაზების არსებობის, – ისინი ხომ სწორედ ამ ბაზებში ხედავენ მათი, ასე ვთქვათ, სუვერენიტეტის გარანტიას. ვფიქრობ, შიდა პოლიტიკურ გაურკვევლობასა და შიდა წინააღმდეგობებთან გვაქვს საქმე. როგორც წესი, აფხაზეთში უთანხმოება მაშინ ჩნდება, როდესაც თანამდებობებს ვერ იყოფენ, ფულის საკეთებელი ბერკეტები ეცლებათ ხელიდან. მსგავს შემთხვევებში გამოდიან პოლიტიკური განცხადებებით და ამით ცდილობენ, აღიდგინონ გავლენები, არ დაკარგონ ფინანსურ წყაროებთან წვდომა“,– ფიქრობს ხმალაძე.
კავკასიის უნივერსიტეტის პროფესორ ზურაბ ბრაგვაძის ინფორმაციით კი, სადღეისოდ აფხაზეთის მოსახლეობაში არც მკვეთრად პრორუსული და არც გამოხატულად ანტირუსული განწყობა იგრძნობა, მათ მომავალი როგორც საქართველოს, ისე რუსეთისგან დამოუკიდებლად წარმოუდგენიათ, თუმცა თავადაც აღიარებენ, რომ ეს უფრო ოცნების სფეროა. მთავარ პრობლემას კი, მისი მონაცემებით, აფხაზები დემოგრაფიული ფონის გაუარესებაში ხედავენ, რასაც რუსეთიც უწყობს ხელს და ბოლო პერიოდში ოკუპირებულ რეგიონში შუა აზიიდან მოქალაქეთა დიდი ნაკადის შედინებაც:
„აფხაზეთში მართლაც მძიმე სიტუაცია იქმნება. ამაზე თავადაც ჩივიან. პერიოდულად მოდის თხოვნები, „დაგვეხმარეთ, რუსებისგან გადაგვარჩინეთო“. ბოლო დროს ამ მხრივ დამატებითი პრობლემაც გაჩნდა: შუა აზიიდან, კერძოდ ტაჯიკეთიდან, უზბეკეთიდან დიდი ნაკადი მიაწყდათ. თავად აფხაზები ამბობენ, ძალიან მომრავლდნენ, იქაურ მოქალაქეობას იღებენ, აფხაზებზე ქორწინდებიან და აფხაზებად ეწერებიანო. სულ გვეკითხებიან, თქვენთან როგორი კანონებია, რომ უცხო ეთნოსების შემოდინება შეაჩეროთ, თუ არიან შუა აზიიდან, ჩინეთიდან, არაბული ქვეყნებიდან ჩამოსულები და როგორ წყვეტს საქართველო უცხოელი მიგრანტების საკითხებსო. უნდათ, ამ მხრივ გამოცდილება გავუზიაროთ. როგორც მათთან საუბრებიდან ირკვევა, აფხაზებისთვის, როგორც მცირე ერისთვის, დღეს #1 პრობლემა სწორედ ესაა და არა იმდენად რუსული ბაზები. თუმცა ესეც რომ რუსეთის ხელშეწყობით კეთდება, უდავოა“,– ამბობს ბრაგვაძე.
წყარო :საინფორმაციო სააგენტო «აქცენტი»
