პარლამენტმა “სამხედრო ძალების რეზერვისა და სამხედრო სარეზერვო სამსახურის შესახებ“ პროექტი და თანმდევი კანონპროექტები დაამტკიცა

საკანონმდებლო პაკეტი, რომლითაც რეზერვის და მობილიზაციის ახალი სისტემა ყალიბდება, დღევანდელ პლენარულ სხდომაზე მესამე მოსმენით განიხილეს და მიიღეს. 

“სამხედრო ძალების რეზერვისა და სამხედრო სარეზერვო სამსახურის შესახებ“ კანონპროექტის თანახმად: სამხედრო სარეზერვო სამსახური ორ ძირითად სახედ: – აქტიურ სარეზერვო სამსახურად და სამობილიზაციო სარეზერვო სამსახურად იყოფა. ამასთან, აქტიური სარეზერვო სამსახური შედგება: შეიარაღებული ძალების რეზერვისგან, ტერიტორიული რეზერვისა და სპეციალისტთა რეზერვისგან.

სამხედრო ძალების რეზერვი იქმნება სამხედრო ძალების გასაძლიერებლად და მხარდასაჭერად.

კანონპროექტის თანახმად, სამხედრო სარეზერვო სამსახურში მყოფი პირის ასაკი განისაზღვრება: შეიარაღებული ძალების რეზერვში – 50 წლამდე; ტერიტორიულ რეზერვში – 55 წლამდე; სპეციალისტების რეზერვში – 65 წლამდე; სამობილიზაციო რეზერვში – 60 წლამდე. 

პარლამენტის მიერ მიღებული პროექტის თანახმად, აქტიური სარეზერვო სამსახური ნებაყოფლობითია. სარეზერვო სამსახურში მისაღებ პირთან ფორმდება კონტრაქტი. აქტიურ რეზერვში მყოფ პირს, კონტრაქტით სამსახურის მთელი 5-წლიანი პერიოდი ჩაეთვლება შრომის საერთო სტაჟში, ხოლო გამოძახების შემდგომ სარეზერვო სამსახურის პერიოდი – კომპენსაციის დასანიშნ სტაჟში. გაწვევის შემთხვევაში რეზერვისტს შეუნარჩუნდება სამუშაო ადგილი და ხელფასი. აქტიურ სარეზერვო სამსახურში მიღების წესი მინისტრის ბრძანებით განისაზღვრება, ხოლო სამსახურში მისაღები პირების რაოდენობას ეროვნული თავდაცვის და სამობილიზაციო გეგმების გათვალისწინებით, განსაზღვრავს მთავრობა. 

პროექტის თანახმად, აქტიურ რეზერვში გამოძახების და სამხედრო სამსახურის გავლის პერიოდი კალენდარული წლის განმავლობაში 45 დღეს არ უნდა აღემატებოდეს, გარდა საომარი ან საგანგებო მდგომარეობის, აგრეთვე საგანგებო სიტუაციისას.

შეიარაღებული ძალების რეზერვის შექმნის მიზანია სამხედრო ძალების შემადგენლობაში რეზერვისტის დაუყოვნებლივ ჩართვა, მაღალი საბრძოლო მომზადების და საბრძოლო მზადყოფნის უზრუნველყოფა, ასევე შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფების გაძლიერება და მხარდაჭერა.

შეიარაღებული ძალების რეზერვის დაკომპლექტების წყაროა საქართველოს შეიარაღებული ძალების სამხედრო სავალდებულო, საკონტრაქტო (პროფესიული) და კადრის სამხედრო სამსახურიდან, აგრეთვე სამართალდამცავი სისტემის/აღმასრულებელი ხელისუფლების სპეციალური დანიშნულების დაწესებულებათა სისტემის საბრძოლო ქვედანაყოფიდან დათხოვნილი პირი.

ტერიტორიული რეზერვის შექმნის მიზანია მცირე სამობილიზაციო დროში შეიარაღებული ძალების დამატებითი საბრძოლო მხარდაჭერის უზრუნველყოფა, შეიარაღებული ძალების რაოდენობრივი ზრდის და ტერიტორიული თავდაცვის ორგანიზების გზით. ტერიტორიული რეზერვი შეიარაღებული ძალების ეროვნული გვარდიის შემადგენლობაში შედის.

ტერიტორიული რეზერვის დაკომპლექტების წყაროა შესაბამის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიულ ერთეულში მცხოვრები პირი, რომელიც აკმაყოფილებს საქართველოს თავდაცვის მინისტრის ბრძანებით განსაზღვრულ საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს. ტერიტორიულ რეზერვში ჩარიცხვის უფლებამოსილება ენიჭება აგრეთვე წვევამდელს, არაუმეტეს 22 წლის ასაკისა, რომელსაც გადავადებული აქვს სამხედრო სავალდებულო სამსახური და ერთი კონტრაქტის დასრულების შემდეგ, მას სავალდებულო სამხედრო სამსახური მოხდილად ჩაეთვლება.

სპეციალისტთა რეზერვის შექმნის მიზანია სამხედრო ძალების სპეციფიკური მოთხოვნებისა და ამოცანების გადაჭრა.

სამობილიზაციო რეზერვის მიზანია სამხედრო ძალების გაძლიერება და დანაკარგების შევსება. სამობილიზაციო რეზერვის დაკომპლექტების წყარო არის პირი, რომელიც მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად რეზერვშია დათხოვნილი და არ ირიცხება აქტიურ რეზერვში. 

ცვლილებებს განიცდის, ასევე სამობილიზაციო რეზერვში ჩარიცხულ პირთა გაწვევის და გამოძახების ინსტიტუტიც. ახალი პროექტის მიხედვით, სამობილიზაციო რეზერვისტების გაწვევას გამოაცხადებს საქართველოს პრეზიდენტი, საქართველოს მთავრობა ან საქართველოს თავდაცვის მინისტრი, ხოლო მათ გამოძახებას უზრუნველყოფს მუნიციპალიტეტი.

კანონპროექტის მიხედვით, მკაფიოდ განისაზღვრება ის გარემოებები, როდესაც შესაძლებელი იქნება სამობილიზაციო რეზერვში ჩარიცხულ პირთა სამობილიზაციო სამხედრო სამსახურში გაწვევა. ეს არის: საომარი მდგომარეობა – გაწვევას აცხადებს საქართველოს პრეზიდენტი; საგანგებო მდგომარეობა, აგრეთვე საგანგებო სიტუაცია – გაწვევას აცხადებს საქართველოს მთავრობა; სამობილიზაციო მზადყოფნის შემოწმება ან/და რეზერვისტების მომზადება – გაწვევას აცხადებს საქართველოს თავდაცვის მინიტრი.

კანონპროექტის თანახმად, რეზერვისტი, სამხედრო სარეზერვო სამსახურის გავლის პერიოდში სარგებლობს სამხედრო მოსამსახურისათვის საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი სოციალური გარანტიებით. მას სამხედრო სარეზერვო სამსახურის გავლის პერიოდად (შრომის სტაჟი) ჩაეთვლება. 

აქტიურ რეზერვში ჩარიცხულ პირს მიეცემა ყოველთვიური შრომის ანაზღაურება, რომელიც იქნება მისი წოდებრივი სარგოს 20%-ი, ხოლო გამოძახების და სამხედრო სამსახურის გავლის პერიოდში – შრომის ანაზღაურების სრული ოდენობა.

კანონის პროექტის ძირითადი ნაწილი 2018 წლის 1-ელი ივნისიდან ამოქმედდება, ხოლო სამობილიზაციო რეზერვის ელექტრონული მართვის სისტემის ნაწილში 2020 წლის 1-ელი ივნისიდან.

ცვლილებების თანახმად, 2018 წელს იწყება საპილოტე პროექტი, რომელიც ითვალისწინებს აქტიურ რეზერვში 260 პირის მიღებას. 2018 წლის განმავლობაში აქტიურ რეზერვში მყოფი პირების შრომის ანაზღაურების, კვების, აღჭურვის და მომზადების მთლიანი ხარჯი შეადგენს – 1 370 934 ლარს.