31 მარტს, საქართველოს პირველ პრეზიდენტს ზვიად გამსახურდიას 80 წელი შეუსრულდებოდა.
შინაგან საქმეთა სამინისტროს არქივში ზვიად გამსახურდიას შესახებ დაცულია მრავალტომიანი ისტორიული მასალები. მათ შორის დაცულია 1956 წლის 2 დეკემბერს მე-10 და მე-11 კლასის მოსწავლეების: ზვიად გამსახურდიას, გურამ დოჩანაშვილის, მერაბ კოსტავას, ანატოლი მიქაძის, თამაზ გუნჯუას, ვლადიმერ სიხარულიძის, თემურ მეტრეველის, თეიმურაზ ცერცვაძის და გურამ სხირტლაძის მიერ გავრცელებული პროკლამაცია, რის გამოც ისინი სახელმწიფო უშიშროების კომიტეტმა დააპატიმრა.
პროკლამაციის შინაარსი შემდეგი იყო:
,,ხომ არ დაგავიწყდათ ცხრა მარტის სისხლიანი ღამე? ხომ არ დაგავიწყდათ სისხლიანი ოცდაოთხი და ოცდაჩვიდმეტი, ქართველი ხალხის დარბევისა და გაჟლეტის წლები? როდემდის უნდა გვქონდეს ქედი მოხრილი მტარვალი კომუნისტების მახვილქვეშ? ჩვენს წინაპრებს სისხლი არავისთვის შეურჩენიათ და არც ჩვენ უნდა შევირცხვინოთ თავი. დღეს, როდესაც მთელი შეგნებული კაცობრიობა აღშფოთებულია მოსკოვის ბოროტმოქმედებით, ჩვენი ერის ყოფნა-არყოფნის საკითხი დგება, დროა შევერთდეთ ერთი დროშის ქვეშ ჩვენი სამშობლოს დამპყრობლის წინააღმდეგ საბრძოლველად.
მიმოიხედეთ ირგვლივ, მსოფლიო ბობოქრობს, განკითხვის დღე მზადდება კრემლელი ჯალათებისათვის. თბილისში, პოზნანში, ბუდაპეშტში მათ მიერ დაღვრილი უდანაშაულო მოსახლეობის სისხლი სამართალს ითხოვს. მათი აღსასრული მოახლოებულია.ქართველებო! სხვა არავინაა ჩვენი მშველელი, ჩვენი საკუთარი თავის გარდა. ბრძოლით უნდა მივაღწიოთ თავისუფლებას! ძმური სალამი გმირ უნგრელ ხალხს! დაე, ყველა დამონებული ერისათვის მაგალითად იქცეს უნგრელთა გმირობა! ხელები შორს უნგრეთისაგან!
ძირს ჩვენი ხალხის სისხლში ხელებგასვრილი ოკუპანტები და მათი სამხედრო ხროვა! ძირს მოღალატე ქართველი კომუნისტები! გაუმარჯოს თავისუფალ და დამოუკიდებელ საქართველოს! რომელი მოღალატეც ამას ჩამოხსნის, სიკვდილი ელის.“
მიუხედავად მუდმივი დევნისა,ზვიად გამსახურდია კვლავ აგრძელებდა თანაგუნდელებთან ერთად საქართველოს დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლას და ანტისაბჭოთა საქმიანობას.
31 მარტი თანამედროვე საქართველოს ისტორიისთვის მნიშვნელოვან თარიღად იქცა 1991 წლის 31 მარტის რეფერენდუმის გამო. 28 წლის წინ, ამ დღეს საქართველოს 3 295 493 მოქალაქემ ხმა მისცა სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენას 1918 წლის 26 მაისის საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტის საფუძველზე. რეფერენდუმიდან 9 დღეში, ისტორიული 9 აპრილის ორი წლისთავზე უმაღლესი საბჭოს სესიაზე საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი მიიღეს.
წყარო: სსიპ საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს არქივი
