რა ხდებოდა კოდორის ხეობაში სოხუმის დაცემის შემდეგ და როგორ მოიგერია აფხაზების და რუსების შეტევა ემზარ კვიციანმა 1993 წელს.

გთვაზობთ ინტერვიუს ბატალიონ მონადირის ყოფილ მეთაურ  ემზარ კვიციანთან .

GMAS.GE ბატონო ემზარ როგორ ცნობილია სააკაშვილის ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგე მაშინდელმა თავდაცვის მინისტრმა ირაკლი ოქრუაშვილმა ბატალიონი მონადირე რომელი მეთაურიც თქვენ ბრძანდებოდით დაშალა და წვრთნის და აღჭურვის პროგრამის გავლა შესათვაზა რას გვეტყვით ამ ფაქტთან დაკავშირებით ?

ე.კ:  ტყუილი არანაირი წრთვნა და აღჭურვაზე არ ყოფილა საუბარი პირდაპირ დაეტაკნენ ჯერ მიმართულება “კოდორის ხეობა ” გააუქმეს შემდეგ რაზმი. ასევე პრეზიდენტის სახელმწიფო რწმუნებულის სამსახური გააუქმეს ეს დავალება ჰქონდათ უცხოელებისგან.

GMAS.GE  როგორც ცნობილია ბატალიონი მონადირე ადგილობრივი მოსახელობისგან იყო დაკომპლექტებული რომელთა დიდი ნაწილს ჯერ კიდევ 1992-1993 წწ აფხზეთის ომში ჰქონდათ მიღებული პრაქტიკული საბრძოლო გამოცდილება ხოლო შემდეგ თავდაცვის სამინისტროს შემადგენლობაში ირიცხებოდნენ რამდენ სამხედროს ითვლიდა ბატალიონი მონადირე 2006 წლამდე?  

ე.კ: ბოლოს 2004 ში 645 მთელი მოსახლეობა იყო გაწევრიანებული ვინც იქ ცხოვრობდა და ჯანრმთელი იყო რადგან იქ ყოფნა უკვე იყო ტერიტორიის შენარჩუნებაში დიდი წვლილი.

2002 წლის 12 აპრილს გადმოსხა რუსმა დესანტი დღეს 13-14 რიცხვია და 15 შე უკვე გავიდენ იმ პერიოდში როდესაც უშიშროება შსს სასაზღვრო დეპარტამენტი აფხაზეთის ლეგიტიმური ხელისუფლება ნადარეიშვილის თამადობით ზურგში გვირტყამდა.  საქართველოს ხელისუფლების  80% დაგეშილები იყვნენ ჩვენს წინააღმდეგ.

GMAS.GE   დესანტის თემაზე ცოტა მოგვიანებით ჩაგეკითებით იმ პერიოდის მწირი თავდაცვის სამინისტროს ბიუჯეტს თუ გავითვალისიწნებთ მაშინდელ თავდაცვას ბატალიონ მონადირის შენახვა ძალიან მცირე ხარჯებით უწევდა !

ე.კ: ერთი წელი ხელფასს არ გვაძლევდნენ ფინანსთა მინისტრი ნოღაიდელი,ფიქრობდნენ რაზმი უხელფასობის გამო დამეშლებოდა მაგრამ შეცდნენ. ეხლა სასამართლოთი მივაღწიე ანაზღაურებას მაგრამ მაინც მიწელავენ დროს 3 წელია ვიბრძვი სასამართლოებით სამივე ინსტანცია გამომატარეს. სულ 4000 ლარია სარდლის ერთი წლის დავალიანება.

GMAS.GE  პრაქტიკულად სტრატეგიული მნიშვნელობის კოდორის ხეობიდან საიდნაც აფხაზეთში შუაგულში შედიხარ რამდენიმე ათეულ კილომეტრში და ასევე სტრატეგიული მნიშვნელობის მარუხის უღელტეხილს ბატალიონ მონადირის ქვედანაყოფები იცავდენენ, სოხუმის აღების შემდეგ და მას შემდეგ რაც მოწინააღმდეგემ მთლიანდ დაიკავა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორია გარდა კოდორის ხეობისა რა ხდება კოდორის ხეობაში 1993 წლის სექტემბერში  ?

ე.კ: რაზმი 1992 წლის 3 აგვისტოს ჩამოვაყალიბეთ 80 კაცი ვიყავით სიტუაცია მძიმდებოდა და მთავრობა იგნორს გვიკეთებდა კოდორლებს. მეტიც ომის დაწყებამდე მთელი იარაღი რაც მონადირეებს ჰქონდათ გაფორმებული ამოიღეს .ჩვენ ვიგრძენით მოსალონელი ღალატი და შევიკრიბეთ.მეთაურად მე ამირჩიეს. მარუხის,კლუხორის,გვანდარაის და პტიშის უღელტეხილები გადავკეტეთ და ბოევიკებს არ მივეცით გადმოსვლის საშვალება.

GMAS.GE   კოდორი ხეობის ქვემო ზონის რომელ სოფლებს აკონტროლებდით ?

ე.კ: 1993 წლის ივლისში შეიქმნა კომენდატურა სასაზღვრო დეპარტამენტში და იქ გავწევრიანდით. ქვემო ზონაში გურამ დადუანი იდგა მე-5 ბატალიონი ,რომელსაც ვეხმარებოდით როცა სჭირდებოდა.

ჩვენ გვირაბებს ზევით დალის ხეობას ვაკონტროლებდით. 5 ხეობას აძგარის, მარუხის,ომარშარას,ბარუმბას და საკენისს. ვაკონტროლებდით.ტერიტორია დიდი იყო ხალხი ცოტა.

GMAS.GE  ქვედა ზონის სოფელი მერხეულს და სოფელ წებელდას თქვენ აკონტროლობდით?

ე.კ იქ სხვა ბატალიონები იყო იქ ხალხი ბლომად ჰყავდათ.

GMAS.GE  მერხეულს და წებელდას ჩევნი მხარე აკონტროლებდა ხომ ?

ე.კ : 1993 წლის 27-30 სექტემბერს არცერთი დანაყოფი არ იყო დარჩენილი ყველა გაიქცა უღლტეხილით 2 ოქტომბერს გვქონდა პირველი შეტაკება სადაც ორი კაცი დაგვეღუპა სოფელ ჩინთან.

GMAS.GE   2 ოქტომბერს შეტაკებაში რა ძალები მონაწილობდნენ  ?

ე.კ:  ჩვენი მხრიდან 7 კაცი და მოწინაღმდეგე დაახლოებით 14-16 დაზვერვის ნაწილიდან და 7 კაცი მოუკლეს ჩვენებმა ორი უკრაინელი იყო ჩვენთან ერთმა ფეხი დაკარგა.

GMAS.GE  ბატონო ემზარ  ეგ სოფელი სად არის ?

ე.კ: არა ამტყელთან ,ჩინი ჰქვია სოფელს ბაგადის გვირაბებამდე.

GMAS.GE   ანუ პირველი სადაზვრო ხასეთის ბროძლა მანდ იყო ?

ე.კ შემდეგ არტმომზადება ჩაატარეს და გადაწვეს იქაურობა მაგრამ ხალხი გამოვიყვანე გვირაბებთან.

GMAS.GE   და ამ დროისთვის მერხეული-წებელდას მონაკვეთს ვინ აკონტროლებს  2 ოქტომბრის მდგომარეობით და მერხეული-წებელდი დაკავება როდის მოხდა ?

ე.კ ხელათ 27-28 სექტემბერს არავინ წინააღმდეგობა არ გაუწია ისე გამოიქცნენ

უშიშროებამ გააკეთა ყველაფერი ,გვიღალატა ჩვენმა უშიშროებამ.

GMAS.GE   დავაზუსტოთ 1993 წლის სექტემბრის ბოლოს კოდორის ხეობის ქვემო ზონის რომელი სოფლები დაიკავეს აფხაზმა სეპარატისტებმა ?

ე.კ: ბაგადის გვირაბებამდე მთლიანად  იქ ჩვენ დაუხვდით 1993 წლის 24-27 ნოემბრამდე 16 კაცით გავძელით მერე დავკარგეთ გვირაბები და 7 კაცი დამეკარგა მომიკლეს, 27 ნოემბერს ასობით მკვდარი გავატანეთ ზოგი კამაზებით წაიღეს ზოგი მდინარე კოდორმა.

GMAS.GE  დავაზუსტოთ აფხაზეთის ტერიტორია მთალიანად დაცლილია ოფიცილაური შეიარაღებული ძალების შენაერთებისგან ?

ე. კ;   კი.

GMAS.GE  გამარჯვებული მოწინააღმდეგე მოდის კოდორის ხეობაში !

ე.კ:  კი,  გამარჯვების ეიფორიით.

GMAS.GE   და ამ დროს 16 კაცით ხვდებით კბილებამდე შეიარაებულ მოწინააღმდეგის დანაყფებს ???

ე.კ არ დაგავიწყდეს უხუცესები ამიმხედრეს უშიშროებამ ტექნიკურად.

GMAS.GE  შევრდნაძის უშიშორბამ ?

ე.კ: მომთხოვეს მოლაპარაკებაზე წასვლა და აფხაზებთან მორიგება მე მოლაპარაკებაზე წინააღმდეგ წავედი სანამ გამარჯვების ეიფორიაში არიან სისულელედ მიმაჩნდა მათთან შეხვედრა.,ჯერ კბილებში მოვარტყამთ ცოტას ვაჩვენებთ ძალას და შემდეგ კიბატონოთქო,რაზეც მხარი დამიჭირა ნაომარმა უხუცესმა,ყოფილმა სკოლის დირექტორმა ვახტანგ კორძაიამ და ყველა ჩემ ხარეზე გადმოვიდა და ჩემმა გეგმამ გაამართლა.

GMAS.GE   1993 წლის 2 ოქტომბერს იმართება პირველი შეტაკება შემდეგ 1993 წლის 23 ნომებერს გიორგობა დღეს აფხაზმა სეპარტისტებმა დ ბაგრამიანის ნაწილებმა დაიწყეს ფართომაშტაბიანი შეტევა კოდორის ხეობაზე ?! 

ე.კ. 1994 წლის თებერვალში და 1994 წლის 24 მარტს შემდეგ 1994 წლის 6 მაისს მაგრამ უკვე არტილერია მოვამზადეთ თბილისიდან გვყავდა არტილერისტები ჩვენ 7 გაუბიცა და ჭურვები მოვაგროვეთ ჯარისმიერ მიტოვებული და გამოგვადგა 6-7 მაისს 1994 წელს წელში გავწყვიტეთ და ამის შედეგად იყო მოსკოვის ოთხმხრივი შეთანხმება.

ესაუბრა იოსებ ჭონქაძე.

 

 

 

 

 

error: სტატიის დაკოპირება აკრძალულია!!!