რას იხსნებს Cy-25 მოიერიშეს მფრინავი გოჩა შინგაზრდილოვი 1993 წლის 13 ივლისს ზურაბ იარაჯულის აფხაზეთში ჩამოგდებაზე.
კოპიტნარის სამხედრო აეროდრომი, ზურაბ იარაჯული აფხაზეთში გასაფრენად ემზადება
1993 წლის 13 ივლისს აფხაზეთში, სოხუმის ჩრდილოეთით სოფელ შრომასთან აფხაზმა სეპარატსიტებმა საქართველოს სამხედრო საჰაერო ძალების Cy-25 ტიპის მოიერიშე თვითფრინვი ჩამოაგდეს რომელსაც ზურაბ იარაჯული მართავდა.
ზურა იარაჯულმა კატაპულტირება მოახერხა თუმცა საბედისწეროდ ქარმა მისი პარაშუტი მოწინააღდეგის კონტროლირებად ტერიტორისაკენ წაიღო, 3 დღის განმავლობაში ზურა იარაჯული გუმისთის ტყეში იმყოფობოდა.
1993 წლის 16 ივლისს აფხაზი სეპარატისტების და ჩეჩენი ბოივიკების ჯგუფმა ზურა იარაჯული ალყაში მოაქცია და ტყვედა ჩაბარების სანაცვლოდ სიცოცხლის შენარჩუნებას დაპირდნენ, მოწინააღმდეგეს სურადა ქართველი მფრინავის ცოცხლად აყვანა რადგან შემდგომში ქართველების მიერ დატყვებულ აფხაზებში გაეცვალათ.
6 კაციან კბილებამდე შეირაღებულ ჯგუფს ზურა იარჯლმა “მაკაროვის” ტიპის პისტოლეტით გაუხსნა ცეცხლი და ორი აფხაზი მოკლა და მესამე ჩეჩენი დაჭრა, სწორედ ამ დაჭრილმა ჩეჩენმა ავტომატის ჯერით დაცხრილა ზურაბ იარაჯული.
13 ივლისს აფხაზეთის ომის ვეტერანს საქართველოს სამხედრო საჰაერო ძალების ყოფილ მფრინავს გოჩა შინგაზრდილოვს დავუკავშირდით და ვთხოვეთ საბედისწრო დღის გახსნება როცა ზურაბ იარაჯული ჩამოაგდეს.
1993 წლის გაზაფხული, კოპიტნარის სამხედრო აეროდრომი, საქართველოს სამხედრო საჰაერო ძალების Cy-25 მოიერიშე თვითფრინავების მფრინავები: გოჩა შინგაზრდილოვი (მარცხნივ) და ზურაბ იარაჯული.
გ.შ. რა მოგწერო ბატონო ჩემო? მტკივნეული დღე ეს არც ისე სასიამოვნოა გახსენება ამ ყველაფრის!
დილით 4 ერთეული 1 წყვილი დაქა ყიზილაშვილი და ალან ლაკოევი (ეს მაგის პირველ საბრძოლო გაფრენა იყო) მეორე წყვილი მე და ზურაბ მიზნები შრომა და კამანის შორის გზა და სიმაღლე იყო ამ დროს მანდ ჩვენები არ იყვნენ კამანი აღებული ჰქონდათ! გზის მონაკვეთი და სიმაღლე დაიბომბა! უკან 4 ერთეული მშვიდობით დავუბრუნდით!
მეორე საბედისწერო გაფრენა დაქამ და ზურაბ შეასრულეს როდესაც ზურაბ ჩამოაგდეს! მიზანი მგონი ისევ კამანის მიდამო იყო უფრო სოხუმის მიმართულებით! გაფრენიდან სადღაც 20 წუთის მერე დაქა კავშირზე გამოვიდა რო ზურაბ ჩამოაგდეს !
როგორც ცნობილია პირველი გაფრენის დროს მოწინაღმდეგის დიდი კოლონა იქნა დაბომბილი თუ შეგიძლიათ გაიხნოთ რა სახის მძიმე ტექნიკა იყო აფხაზების კოლონაში ?!?
გ.შ აღარ მახსოვს ამდენი წელი გავიდა ტექნიკა უფრო: ბტრ, მლტბ ,სატვირთო იყო ეგ რაც გზაზე ხოლო სიმაღლეზე პირველ წყვილი მუშაობდა!
კამანი-შრომას გზაზე მყოფი აფხაზების ჯავშანკოლონაში დაახლოვებთ რამდენი ერთეული მძიმე ჯავშანტექნიკა იქნებოდა ?!?
გ.შ ასე 4-5 და 3-4 კამაზი თუ ურალის სატვირთო
გასაგებია და რას ესროდით სუ-25 მოეირიშებიი ამ კოლონას ?!?
გ.შ 4 ცალი 500 იანი ოფაბ-ი და 2 ს-8 ბლოკი, ქვემეხი არ გვიხმარია.
80 მმ კალიბრის C-80 ტიპის უმართავი საავიაციო რაკეტები თუ გამოიყენეთ და დაბომბის შედეგები როგორ იყოო ?!?
გ.შ ს-8კომ ვხმარობდით, კუმულიატვნი-ოსკოლჩნი როგორც ბრონირებულ მიზანზე ასევე ქვეთის წინააღმდეგაც გამოიყენება.
დაბომბის შედეგებზე რა შეგიძალიათ გვითხრათ ?!?
გ.შ შედეგი უფრო არ იყო დამაკმაყოფილებელი რადგან მეორედ მოუწიათ გაფრენა.
როგორც ცნობილია აფხაზებმა მეორე კოლონა გამოუშვეს განადგურებული კოლონის ნაცვლად ?!?
გ.შ არ ვიცი ვერ გეტყვი! შესაძლებელია მასე თუ რადგან არ გვქონდა დრო რომ გაგვეკონტროლებინა დაბალ სიმაღლეზე რო მოდიხარ მიზნისკენ ხეობაში ჩადიხარ და ვერ ხედავ იქ რა მოხდა კი, შრომა- კამანის გზის მონაკვეთზე.
გ.შ ცვალებადი პროფილია, ჯერ აღარ სიმაღლეზე ასე 2000 იყო მერე ,დაბალი 100-150მ მიზნამდე 5-7 კმ სიმაღლეზე წავედით ასე 1800-2000 პიკირებით ჩაოვყარეთ და მერე ისევ დაბალ სიმაღლეზე წამოვედით ფოთამდე.
5-7 კილომეტრის სიმაღლზე მფრენისას ხომ იყო საშიშროება რომ რუსების სუ-27 გამანადგრებელ თვითფრინვებს აღმოეჩინეთ და “ჰაერი-ჰაერი” კალსის მართავადი რაკეტებით ჩამოეგდეთ ?!?
გ.შ 5-7 კმ მანძილი მიზნამდე ცოტა შემეშალა ტექსტში.
მეორე გაფრენის აუციებლობა რამ გამოიწვია ?!?
გ.შ ვერ გეტყვი! სოხუმიდან იყო მოთხოვნა
რა ინფორმაცია იყო სოხუმიდან მოსული საბრძოლო ამოცანის და მოწინააღმდეგის სამიზნების შესახებ ?!?
გ.შ ინფორმაციაც ძალიან მწირი იყო მხოლოდ ერთი გზის მონაკვეთზე მოძრავი კოლნა და სიმაღლეებზე განლაგებული ცოცხალი ძალა რაოდენობა შემადგენლობა უცნობი იყო მასე იყო მაშინ არანაირ დაზვერვა და ზუსტი დრო არ გაგვაჩნდა.
გასათვლისიწინებელია რომ ამ დროისთვის სოფელი კამანი და შრომა უკვე მოწინააღმდეგეს აქვს აღებული და ძნელი მისახვედრი არ უნდ ყოფილიყო, რომ მოწინააღმდეგე საზენიტო დანადგარებს მოიტანდა საჰერო დარტყმის ადგილას მეორე გაფრენაზე რომელი პილოტები გაფრინდნენ ?!?
გ.შ დაქა და ზურა
ფრენის მარშუტი თუ შეცვალეს ?!?
გ.შ კი!!! რათქმა უნდა
თქვენი ინფორმაციით რა სახის საზენიტო იარაღი გამოიყენეს ზურა იარაჯულის სუ-25 ის ჩამოსაგდებად მოწინააღმდეგე მხარემ ?!?
გ.შ სტრელა ან ოსა იქნებოდა.
ოსა ვერ ამოიღებდა მიზანში დაბალ სიმაღლეზე მფრენ სუ-25 წესით !
გ.შ მე უფრო სტრელას ვფიქრობ ! რატო ვერ ამოიღებდა კი შეიძლება იგლაც ვერ იტყვი ზუსტად.
სად მოხვდა ზურს სუ-25 ის საზენიტო რაკეტაც თუ იცით?!?
გ.შ არა მე არ ვიცი.