აკაკი ბაქრაძის სიტყვა აფხაზეთიდან დევნილთა ყრილობაზე (08. 05. 1994 წ.)

ყრილობა თითქმის ერთსულოვნად უჭერს მხარს იმ ერთადერთ სწორ გზას, ერთადერთ მართალ გზას, რომლითაც შეიძლება აფხაზეთის დაბრუნება. ეს გახლავთ ომის გზით აფხაზეთის დაბრუნება.
ჩვენ აფხაზეთის დაბრუნება არ გვინდა მხოლოდ, ჩვენ ღირსების დაბრუნებაც გვინდა. ჩვენ აფხაზეთი არ დაგვიკარგავს მარტო, ჩვენ ღირსებაც დავკარგეთ. დღეს ქართველი ხალხი მარტო დამარცხებული არ არის, დღეს ქართველი ხალხი ღირსება დაკარგული ერია, რადგან მას არა მარტო უბრალოდ წაართვეს ტერიტორია, არამედ დასცინეს, დაამცირეს. ამიტომ დღეს მიმდინარეობს საუბარი არა მხოლოდ იმაზე, რომ ჩვენი კუთვნილი, ჩვენი ისტორიული მიწა-წყალი დავიბრუნოთ, არამედ დავიბრუნოთ ეროვნული ღირსებაც. ღირსების დაბრუნება მხოლოდ სისხლით შეიძლება. სხვა გზა ღირსების დაბრუნებისა არ არსებობს.

აქ იყო ლაპარაკი იმის თაობაზე, რომ არ არსებობს ისტორიაში მაგალითი იმისა, რომ ესა თუ ის ტერიტორია მშვიდობიანი გზით დაბრუნდეს. არის ასეთი მაგალითი მსოფლიო ისტორიაში, როცა ტერიტორიას მშვიდობიანი გზით იძენენ. ეს გახლავთ ყიდვის გზა. აშშ-მ, მაგალითად, XIX ს.-ში ფრანგებისგან იყიდა ლუიზიანას შტატი, მექსიკელებისგან – კალიფორნია და ტეხასი, რუსებისგან – ალიასკა. XX ს.-შიც მოხდა ასეთი ფაქტი: გფრ-მ საბჭოთა კავშირისგან იყიდა გდრ. მაგრამ ამ გზას ჩვენ ვერ დავადგებით იმიტომ, რომ ღარიბი ხალხი ვართ. ამასთან დაკავშირებით ერთი შემთხვევა მინდა გავიხსენო. ამ რამდენიმე წლის წინათ, სანამ მექსიკაში ფეხბურთში მსოფლიო პირველობა დაიწყებოდა, მეხიკოში დიდი მიწისძვრა მოხდა და დიდი რაოდენობის ადამიანიც დაიღუპა, ქალაქი დაინგრა. მთელი მსოფლიო ეხმარებოდა მაშინ მექსიკას მატერიალურად, ფულითა და ყველა სხვა საშუალებით. ნიკარაგუადან სათანადო ჭურჭელში ჩასხმული სისხლი მიიღეს და ნიკარაგუელები წერდნენ მაშინ მექსიკელებს: ჩვენ ღარიბი ხალხი ვართ, ჩვენ ფული არ გვაქვს, ჩვენ სისხლი გვაქვს და ამ სისხლს გწირავთ თქვენ. ქართველებიც ღარიბი ხალხია. საქართველოს ფული არა აქვს. ის ვერასოდეს ვერ იყიდის ვერც აფხაზეთს და ვერც ცხინვალის ოლქს. ქართველებმა ყველაფერი ეს სისხლით უნდა დაიბრუნონ. სხვა გზა, რომელზედაც აქ არის ლაპარაკი – მშვიდობიანი მოლაპარაკებების და სხვა რამ, რა თქმა უნდა, ჩვენთვის არა მარტო მიუღებელია, არამედ უბრალოდ შეუძლებელი. ლაპარაკი აქ ალტერნატივაზე არ არსებობს. როდესაც ვინმე ამბობს, რომ ორჯერ ორი ოთხია, ეს მარტივი ჭეშმარიტებაა. მაგრამ, თუ ამბობ, ორჯერ ორი ხუთია – ეს არ არის ალტერნატიული გზა. ეს უბრალოდ უაზრობაა და უაზრობისთვის ჩვენ დრო არ უნდა დავკარგოთ. რვა თვის განმავლობაში მიმდინარეობს მოლაპარაკება იმის თაობაზე, როგორ და რანაირად შეიძლება მოლაპარაკების გზით აფხაზეთის პრობლემის გადაწყვეტა. არაფერი ამ რვა თვემ ჩვენ არ მოგვცა და კიდევ ერთი რვა თვე, ორი რვა თვეც არაფერს მოგვცემს. არ მოგვცემს იმის გამო, რომ დღევანდელ ვითარებაში ყველასთვის მკაფიოდ ნათელია, არავითარ აფსარს არ გაუმარჯვნია აფხაზეთში. აფხაზეთი წაგვართვა რუსეთმა და რუსეთი მომრიგებელ შუამავლად ამ საქმეში არ გამოდგება.

როდესაც ჩვენ მოვისურვეთ დამოუკიდებლობა 1918-1921 წლებში და შემდეგ საქართველოში საბჭოთა ხელისუფლება დამყარდა, რუსეთმა იმით დაგვსაჯა, რომ საინგილო და ლორეს ოლქი წაგვართვა. როდესაც საუკუნის ბოლოს მოვინდომეთ დამოუკიდებლობა, რუსეთი იმით გვსჯის, რომ მას უნდა წაგვართვას აფხაზეთი და ცხინვალის ოლქი. როდესაც ჩვენ ასე გვეპყრობა რუსეთი, იმედი იმისა, რომ მისი შუამავლობით, მისი მონაწილეობით რაიმე ჩვენდა სასიკეთოდ გადაწყდება, სრულებით საფუძველმოკლებულია. და აი, ასეთ ცრუანკესს ჩვენი საზოგადოება არ უნდა წამოეგოს, არც განათლებული და არც გაუნათლებელი, არც ქალი და არც ვაჟი, არც ასაკოვანი და არც უასაკო, რადგან ჩვენ ყველამ კარგად ვიცით, რომ დღევანდელ ვითარებაში საქართველოს ერთადერთი მტერი ჰყავს – ეს გახლავთ რუსეთი. საქართველო დღეს არ ებრძვის არც თურქეთს, არც სპარსეთს – მის ძველ ისტორიულ მტრებს. საქართველოში მიმდინარეობდა ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობა ერთადერთი მიზნითა და ერთადერთი აზრით. ეს იყო ის, რომ მას თავი დაეხსნა რუსეთისაგან და როდესაც, აი, ამ ბრძოლაში ჩვენ ყველა საშუალებითა და ხერხით გვებრძვის რუსეთი, ბუნებრივია, ის არასოდეს გააკეთებს იმ საქმეს, რაც ქართველებისთვის შეიძლება იყოს სასიკეთო. ამიტომ ამ ილუზიის აყოლაც ჩვენ ხელს არ გვაძლევს, არაფერს მოგვცემს.

შეუძლია თუ არა საქართველოს დღევანდელ ვითარებაში გაუწიოს რუსეთს წინააღმდეგობა, შეინარჩუნოს ტერიტორიული მთლიანობაც, თავისუფლებაც და დამოუკიდებლობაც? შეუძლია, ოღონდ ამისთვის საჭიროა ერთიანი მიზნით ბრძოლა, ერთიანი ხაზით მუშაობა და ყველაფრის კარგად აწონ-დაწონა და გათვალისწინება. რადგან სხვაგვარად იმ პრობლემათა გადაწყვეტას, რომლებიც დაკავშირებულია როგორც ომთან, ისე სხვა საკითხებთან, ჩვენ ვერ მოვახერხებთ, რადგან ერთადერთი ძალა, რომელიც ჩვენს ხალხს აქვს, ეს არის მისი ერთიანობა, – ჩვენი ერთიანობით შეგვიძლია ყველა პრობლემა გადავწყვიტოთ. ამასთან, აზრთა სხვადასხვაობა არ გახლავთ ის, რომ ერთი ერთ მხარეს მიდიოდეს და მეორე მეორე მხარეს. დღეს ამბობენ, რომ ჩვენს პარლამენტში არსებობს ოპოზიცია. მე მგონია, რომ საქართველოში ოპოზიციას ისე ვერ იგებენ და ისე ვერ უყურებენ, როგორც მას უნდა ვუყურებდეთ. რადგან, როდესაც მე ვამბობ, რომ მივდივარ გორში და ჩემი თანამგზავრიც ამბობს, მივდივარ გორში, ჩვენ ერთი მიზანი გვაქვს და ოპოზიციური აზრი შეიძლება მაშინ გაჩნდეს, თუ, დავუშვათ, მე ვამბობ, რა მატარებლით წასვლა სჯობს და ჩემი თანამგზავრი კი ამბობს – ავტომობილით წასვლა სჯობსო. თუ მე მივდივარ გორში და ჩემი თანამგზავრი მიდის თელავში, ეს ოპოზოცოური აზრი არ არის, ეს მიზანთა სხვადასხვაობაა და აქ შეთანხმება არ შეიძლება მოხდეს. როდესაც პარლამენტის ერთი ნაწილი მომხრეა იმისა, რომ საქართველო შევიდეს დსთ-ში, ხოლო მეორე წინააღმდეგია, ეს ოპოზოცია არ არის, ეს მიზანთა სხვადასხვაობაა, რადგან ჩვენ გადაწყვეტილება ერთხელ უკვე მივიღეთ. 1991 წ. 31 მარტს ქართველმა ხალხმა ერთსულოვნად მისცა ხმა დამოუკიდებლობას. ჩვენი ერთიანობა მდგომარეობს იმაში, რომ, აი, ეს გადაწყვეტილება ბოლომდე დავიცვათ. ჩვენი ერთიანობა მდგომარეობს იმაში, რომ, აი, ამ მიზანს არ გადავუხვიოთ და არ ვუღალატოთ. ყველა სხვა ვარიანტი ჩვენთვის მიუღებელია, მიუხედავად იმისა, შეიძლება უზარმაზარი გასაჭირი დაგვიდგეს და ბევრად უფრო დიდი, ვიდრე დღეს გვადგას. რადგან, თუ ამ პოზოციაზე დავდგებით, რაც 31 მარტის რეფერენდუმმა მოგვცა, მაშინ, ბუნებრივია, რომ ჩვენ აფხაზეთიც უნდა დავიბრუნოთ, უნდა დავიბრუნოთ ცხინვალის ოლქი და ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობა აღვადგინოთ და ერთიანი საქართველო დავიცვათ, სწორედ ის ქვეყანა და ის სახელმწიფო, რომლისთვისაც ჩვენი ხალხი იბრძვისა და ამ ბრძოლას კიდევ დიდი ხანი გააგრძელებს.

ჩვენ უნდა მივაღწიოთ იმას, რომ საქართველოს ჰყავდეს ხელისუფლება, რომელიც ამ მიმართულებით გაუძღვება მას. როდესაც ჩვენ დღეს ვლაპარაკობთ იმის შესახებ, რომ ამ გზას დავადგეთ, ბრძოლის გზას დავადგეთ და ასე დავიბრუნოთ აფხაზეთი და თუ ხელისუფლება ამ გზას არ დაადგება, მაშინ ჩვენი დღევანდელი გადაწყვეტილება არარეალური იქნება. ეს იმის გამო, რომ ხელისუფლება ყველა თვალსაზრისით შეუშლის ამას ხელს. ამიტომ აუცილებელია შევქმნათ ხელისუფლება, რომელსაც შეუძლია საქართველოს უხელმძღვანელოს მისი დამოუკიდებლობის მოპოვებისათვის ბრძოლაში.

ქართველი ერი არ არის არც სისხლისმსმელი, არც ომის გამჩაღებელი და არც რაიმე უბედურების მომხრე. ჩვენ ყველამ კარგად ვიცით, რა საშინელებაა ომი და რა საშინელებაა სისხლისღვრა. მაგრამ ჩვენ ისიც კარგად ვიცით, რომ არსებობს ამაზე უფრო დიდი საშინელება. ეს გახლავთ ღირსების დაკარგვა და ერის დაცემა. ამიტომ ვართ ჩვენ იმისი მომხრე, რომ ჩვენი ნამუსი, ჩვენი ღირსება აღვადგინოთ სისხლით.

ვაჟა-ფშაველას აქვს ნათქვამი: „ვისაც ჩვენ არ ვებრალებით, ჩვენ შავიბრალოთ რისადა, / სიკვდილი თვითონ უფალსა გაუჩენია მტრისად“. თქვენ ყველას მოგეხსენებათ, რა დონეზეა ვაჟას ჰუმანიზმი ასული მის მშვენიერ პოემაში „გველისმჭამელი“, მაგრამ მან თქვა, რომ მტერს ერთი პასუხი აქვს – სიკვდილი. ამიტომ, როდესაც ჩვენ მოვითხოვთ აფხაზეთის სისხლით დაბრუნებას, ომით დაბრუნებას, ჩვენ სწორედ ვდგავართ იმ ჰუმანიზმის პოზიციაზე, რომელიც ვაჟა-ფშაველას ჰქონდა. ნურავის ნუ ეწყინება, რომ მე უფრო მეტად მწამდეს ვაჟასი, ვიდრე საქართველოს დღევანდელი ხელისუფლების. ჩვენ უნდა გავყვეთ იმ გზას, რომლითაც ვართ აღზრდილნი საუკუნეების მანძილზე. ამიტომ ყველაფერი უნდა ვიღონოთ იმისთვის, რომ ჩვენი გადაწყვეტილება, რომელსაც ყრილობა მიიღებს და მე მგონია, რომ ეს გადაწყვეტილება ერთსულოვანი იქნება, გახდეს ხელისუფლებისთვის სამოქმედო. თუ ეს ასე არ მოხდება, ეს ხელისუფლება უნდა გადადგეს.
TAGS: აკაკი ბაქრაძე