რა ცვლილებები შევიდა “იარაღის” შესახებ კანონში და ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში.

საქართველოს პარლამენტმა 2021 წლის 12 ივლისს  იარაღის შესახებ საქართველოს კანონში და ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში    შეიტანა ცვლილებები  რომელის თნახმად,  ფიზიკური პირებისთვის  აიკრძალა ხმოვანი (აკუსტიკური) იარღის  ე,წ სტარტოვკების ტარება, აიკრძალა ასევე  გაზის (აირის) იარაღის ღიად, გამოსაჩენად ტარებადა  აგრეთვე საჯარო სივრცეში  გაზის (აირის) ირაღის დემონსტრირება. 

საქართველოს პარლამენტის წევრების: ირაკლი ბერაიას, ანრი ოხანაშვილის და ალექსანდრე ტაბატაძის მიერ საკანონმდებლო ინიციატივის წესით წარმოდგენილი იქნა საქართველოს კანონის პროექტების: „იარაღის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ და „საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში ცვლილების შეტანის შესახებ“

საქართველოს პარლამენტის  თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის  2021 წლის 4 ივნისს გამართული სხდომის N12 ომში აღნიშნულია რომ :- “ირაკლი ბერაიას განმარტებით, წარმოდგენილი პროექტი ემსახურება ე.წ. „სტარტოვკების“ საკითხის დარეგულირებას, რაც დღესდღეობით დარეგულირებული არ არის კანონმდებლობით, შესაბამისად ყველას ეძლევა შესაძლებლობა შეიძინოს, ატაროს და გამოიყენოს აღნიშნული იარაღი, მათ შორის არასრულწლოვნებმაც.

ზოგადად აკუსტიკური იარაღი არ წარმოადგენს თავდაცვის იარაღს, მისი ერთადერთი დანიშნულებაა აკუსტიკური ეფექტის მოხდენა და ფუჭი ვაზნების გასროლა, ეს იარაღი პოპულარული ხდება კრიმინალურ სამყაროში, მისი ხელმისაწვდომობის, დაბალი ფასის და რეგულაციების არ არსებობის გამო, სტატისტიკა და ანალიზი ადასტურებს, რომ ძალიან ბევრი ყაჩაღობა და სხვა ძალადობრივი დანაშაული ჩადენილია ამ სახეობის იარაღის გამოყენებით, ასევე არის ფაქტები, როდესაც ამ იარაღებიდან გასროლის ფაქტზე ხდება საპატრულო ეკიპაჟების გასვლა და მოგვიანებით ექსპერტიზის შედეგად ირკვევა, რომ გასროლა აკუსტიკური იარაღიდან განხორციელდა და არა ცეცხლსასროლი იარაღიდან, რაც სამართალდაცვითი რესურსების მოცდენას და ირაციონალურ ხარჯვას იწვევს. აქედან გამომდინარე მიზანშეწონილია აღნიშნული საკითხის საკანონმდებლო დონეზე დარეგულირება.

ამ საკითხის მოწესრიგება ხდება ევროკავშირის დირექტივის შესაბამისად და აკუსტიკური იარაღის გამოყენება შესაძლებელი გახდება მხოლოდ და მხოლოდ თეატრალურ წარმოდგენებში, სპორტულ ღონისძიებებში, ისტორიულ რეკონსტრუქციებში და აღლუმებში, იკრძალება მისი ტარება და ასევე განისაზღვრება მისი გადატანა, გადაზიდვის და გადაგზავნის წესები და მოცემული რეგულაციების დარღვევა გამოიწვევს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსით გათვალისწინებულ პასუხისმგებლობას, რომელიც წარმოდგენილია თანმდევი კანონის პროექტით. 

კომიტეტმა კენჭი უყარა წარმოდგენილ საქართველოს კანონის პროექტებს „იარაღის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ და „საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში ცვლილების შეტანის შესახებ“ და პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე პირველი მოსმენით განხილვისათვის მომზადებულად მიიჩნია”.

პარლამენტის თვდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის  დასკვნის თანახმად საქართველოს პარლამენტის წევრების ირაკლი ბერაიას, ანრი ოხანაშვილის და ალექსანდრე ტაბატაძის მიერ საკანონმდებლო ინიციატივის წესით წარმოდგენილი საქართველოს კანონის პროექტების „იარაღის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ და „საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში“ ცვლილების შეტანის შესახებ“ (N07-3/61; 25.05.2021)

თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტმა 2021 წლის 4 ივნისის სხდომაზე პირველი მოსმენით განიხილა საქართველოს პარლამენტის წევრების ირაკლი ბერაიას, ანრი ოხანაშვილის და ალექსანდრე ტაბატაძის მიერ საკანონმდებლო ინიციატივის წესით წარმოდგენილი საქართველოს კანონის პროექტები: „იარაღის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ და „საქართველოს ადმინისტრაციულ
სამართალდარღვევათა კოდექსში“ ცვლილების შეტანის შესახებ“ (N07-3/61; 25.05.2021)

„იარაღის შესახებ“ საქართველოს კანონი არ არეგულირებს იმ იარაღების ბრუნვის საკითხებს, რომლებიც არ მიეკუთვნება ცეცხლსასროლ იარაღს. პრაქტიკაში გამოიკვეთა ისეთი იარაღის ტარების, გადატანა-გადაზიდვისა და გადაგზავნის სამართლებრივი რეგულირების აუცილებლობა, რომლებიც მიუხედავად მათი არა ლეტალური ბუნებისა, წარმოადგენენ საფრთხეს საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვისათვის. ეს განპირობებულია იმ გარემოებით, რომ შესაძლებელია ასეთი იარაღების იმგვარად გადაკეთება, რომ განხორციელდეს ტყვიის გასროლა ამასთანავე, ასეთი ტიპის იარაღის იერსახე იმდენად ჰგავს რეალურ ცეცხლსასროლ იარაღებს, რომ ისინი ხშირად გამოიყენება დანაშაულების ჩასადენად.

პრაქტიკამ ცხადყო, რომ ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის გამოყენებითაც, რომელიც მხოლოდ ფუჭ ვაზნებს ისვრის შესაძლებელია წარმატებით განხორციელდეს ძალადობრივი დანაშაულის ჩადენა.

გარდა ზემოაღნიშნულისა, პრობლემას წარმოადგენს ასევე, დასახლებულ პუნქტებში გაზის (აირის), ხმოვანი (აკუსტიკური) და სასიგნალო იარაღიდან სროლა. ასეთი იარაღებიდან სროლის ხმა ჰგავს ცეცხლსასროლიიარაღიდან გასროლას და საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროში ცეცხლსასროლი იარაღიდან სროლის თაობაზე შესულ შეტყობინებებზე რეაგირების შემდგომ (შემთხვევის ადგილზე გასვლა, გასროლის ფაქტის შესწავლა, ექსპერტიზის ჩატარება), სამართალდამცავი ორგანოების მიერ დგინდება, რომ სროლა ხორციელდებოდა გაზის (აირის) ან აკუსტიკური (ხმოვანი) იარაღიდან.ზემოაღნიშნული გარემოებები იწვევს სამართალდამცავი ორგანოების რესურსის არარაციონალურ ხარჯვას.

წარმოდგენილი საკანონმდებლო ინიციატივების მიზანს წარმოადგენს იმ იარაღების სამოქალაქო ბრუნვასთან დაკავშირებული საკითხების დარეგულირება, რომლებიც არ მიეკუთვნებიან ცეცხლსასროლ იარაღს.

საქართველოს კანონის პროექტით „იარაღის შესახებ“ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე“, კანონს ემატება ორი ახალი ტერმინის-„ფუჭი ვაზნის“ და „ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის“ განმარტება.

კანონპროექტით განისაზღვრა ასევე, გაზის (აირის) იარაღისა და ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის ტარების, გადატანა-გადაზიდვისა და გადაგზავნის წესი.

კერძოდ, იკრძალება გაზის (აირის) იარაღის ღიად, გამოსაჩენად ტარება, ასევე საჯარო სივრცეში მისი დემონსტრირება.

რაც შეეხება ხმოვან აკუსტიკურ იარაღს,დაუშვებელია ასეთი იარაღის ფიზიკური პირის მიერ ტარება. ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის ტარება გულისხმობს ისეთი გარემოების არსებობას, როდესაც პირს თან აქვს იარაღი − უჭირავს ხელში, მიმაგრებული აქვს სხეულზე ან ინახავს ტანსაცმელში.

ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის გამოყენება შესაძლებელი იქნება თეატრალურ წარმოდგენებში, კინო და სატელევიზიო ჩვენებებში, ისტორიულ რეკონსტრუქციებში, აღლუმებსა და სპორტულ ღონისძიებებში. ხოლო, მისი გადატანა-გადაზიდვა და გადაგზავნა დასაშვები იქნება ზემოაღნიშნული მიზნებით, მხოლოდ განმუხტულ მდგომარეობაში, ვაზნებისგან განცალკევებულად, რაც გამორიცხავს მისი დაუყოვნებლივი გამოყენების შესაძლებლობას. აღნიშნული მოთხოვნების დარღვევა გამოიწვევს საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსით განსაზღვრულ პასუხისმგებლობას.

ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის და იურიდიულ საკითხთა კომიტეტებმა დადებითად შეაფასეს კანონპროექტებით გათვალისწინებული საკანონმდებლო ცვლილებები და მხარი დაუჭირეს მას. აღნიშნული კომიტეტების მიერ კანონპროექტების თაობაზე წარმოდგენილ შენიშვნებთან დაკავშირებით კანონპროექტების გადამუშავებული რედაქცია წარმოდგენილი იქნება მეორე მოსმენით განხილვისას. კომიტეტმა მხარი დაუჭირა წარმოდგენილ საკანონმდებლო ინიციატივებს და მომზადებულად ცნო პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე პირველი მოსმენისათვის განსახილველად.” აღნიშნულია პარლამენტის თავდაცვის და უშიშროების კომიტეტის დასკვნაში.

„იარაღის შესახებ“ საქართველოს კანონში 2021 წლის 12 ივლისს შეტანილი იქნა  ცვლილება.

მუხლი 1. „იარაღის შესახებ“ საქართველოს კანონში (საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, №14, 3.06.2003, მუხ. 90) შეტანილ იქნეს შემდეგი ცვლილება:

1. მე-2 მუხლის:

ა) „ა“ ქვეპუნქტი ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

„ა) იარაღი – მოწყობილობა ან საგანი, რომელიც კონსტრუქციულად განკუთვნილია ცოცხალი ან სხვა ობიექტის დასაზიანებლად ან/და გასანადგურებლად, ან სიგნალის მისაწოდებლად, ან ხმოვანი (აკუსტიკური) ეფექტის მისაღებად;“;

ბ) „მ^​1“ ქვეპუნქტის შემდეგ დაემატოს შემდეგი შინაარსის „მ^​2“ ქვეპუნქტი:

„მ^​2) ფუჭი ვაზნა − მოწყობილობა ან საგანი, რომელიც შედგება მხოლოდ მასრისგან, ფეთქებადი ნივთიერებისგან, საცობისგან, კაფსულისგან და განკუთვნილია ხმოვანი (აკუსტიკური) ეფექტის მისაღებად;“;

გ) „რ“ ქვეპუნქტის შემდეგ დაემატოს შემდეგი შინაარსის „რ^​1“ ქვეპუნქტი:

„რ^​1) ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღი − იარაღი, რომელიც კონსტრუქციულად დამზადებულია ან/და გადაკეთებულია მხოლოდ ხმოვანი (ფუჭი) ვაზნის სასროლად და გამოიყენება თეატრალურ წარმოდგენაში, კინოჩვენებასა და სატელევიზიო ჩვენებაში, ისტორიულ რეკონსტრუქციაში, აღლუმსა და სპორტულ ღონისძიებაში;“.

2.მე-4 მუხლის მე-2 პუნქტს დაემატოს შემდეგი შინაარსის „ვ“ ქვეპუნქტი:

„ვ) ხმოვანი (აკუსტიკური).“.

3. მე-9 მუხლის მე-3 პუნქტი ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

„3. სამსახურებრივი უფლებამოსილების ვადის გასვლის შემდეგ, საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით, თავდაცვისა და სპორტულ მოკლე ხრახნილლულიან ცეცხლსასროლ იარაღებზე იარაღის ტარების უფლება უნარჩუნდებათ ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „ო“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებულ პირებს, საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეებს, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეებს, აგრეთვე საქართველოს პროკურატურის, საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სისტემის, საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის, სახელმწიფო ინსპექტორის სამსახურის, საქართველოს დაზვერვის სამსახურის, სახელმწიფო დაცვის სპეციალური სამსახურისა და საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებო სამსახურის სისტემის თანამშრომლებს, რომლებსაც საქართველოს კანონმდებლობით მინიჭებული აქვთ უფროსი და უმაღლესი სპეციალური წოდებები ან უფროსი ოფიცრისა და უმაღლესი ოფიცრის სამხედრო წოდებები და ჰქონდათ სამსახურებრივ-საშტატო იარაღის ტარების უფლება, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც ისინი გადიან საქართველოს მოქალაქეობიდან, შედიან სხვა ქვეყნის სამხედრო სამსახურში ან პოლიციის ან უშიშროების სამსახურში, ახორციელებენ კერძო დაცვით საქმიანობას (მხოლოდ აღნიშნული საქმიანობის განხორციელების პერიოდში) ან/და დათხოვნილ იქნენ სამსახურიდან დისციპლინური ან/და სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობის დაკისრების გამო.“.

4.მე-20 მუხლის მე-2 პუნქტი ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

„2. სარგებლობაში ან საკუთრებაში არსებული იარაღისა და საბრძოლო მასალის ტარების, შენახვის, გადატანა-გადაზიდვის, გადაგზავნისა და რეგისტრაციის წესი მტკიცდება საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის ბრძანებით.“.

5.კანონს დაემატოს შემდეგი შინაარსის 21^​1მუხლი:

„მუხლი 21^​1. გაზის (აირის) იარაღის ტარების წესი, ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის ტარება ან ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის გადატანა-გადაზიდვის ან გადაგზავნის წესი.

1.დაუშვებელია გაზის (აირის) იარაღის ღიად, გამოსაჩენად ტარება, აგრეთვე საჯარო სივრცეში დემონსტრირება. გაზის (აირის) იარაღის საჯარო სივრცეში დემონსტრირებად არ ჩაითვლება მისი საჯარო სივრცეში თავდაცვის მიზნით გამოყენება.

2.დაუშვებელია ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის ფიზიკური პირის მიერ ტარება. ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის ტარება გულისხმობს ისეთი გარემოების არსებობას, როდესაც ფიზიკურ პირს ეს იარაღი თან აქვს − ხელში უჭირავს, სხეულზე აქვს მიმაგრებული ან ტანსაცმელში ინახავს.

3.დასაშვებია ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის გადატანა-გადაზიდვა ან გადაგზავნა ამ კანონის მე-2 მუხლის „რ^​1“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული მიზნით, მხოლოდ განმუხტულ მდგომარეობაში, ვაზნებისგან განცალკევებულად, რაც გამორიცხავს მისი დაუყოვნებლივ გამოყენების შესაძლებლობას. ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის, ამ კანონის მე-2 მუხლის „რ^​1“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული მიზნის გარდა, სხვა მიზნით გადატანა-გადაზიდვის ან გადაგზავნის წესი განისაზღვრება საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის ბრძანებით.

1.ამ მუხლით დადგენილი მოთხოვნების დარღვევა გამოიწვევს საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსით განსაზღვრული შესაბამისი პასუხისმგებლობის დაკისრებას.“.

მუხლი 2.

ამ კანონის ამოქმედებიდან 1 თვის ვადაში საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრმა უზრუნველყოს სათანადო კანონქვემდებარე აქტების ამ კანონთან შესაბამისობა.      

მუხლი 3. ეს კანონი ამოქმედდეს გამოქვეყნებიდან მე-15 დღეს.

საქართველოს ადმინისტრაციულ  სამართალდარღვევთა კოდექსში 2021 წლის 12 ივლისს განხორცილებული იქნა  ცვლილება 

მუხლი 1. საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში (საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭოს უწყებები, №12, 1984 წელი, მუხ. 421) შეტანილ იქნეს შემდეგი ცვლილება:

1.167-ე მუხლი ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

„მუხლი 167. ცეცხლსასროლი იარაღიდან, გაზის (აირის) იარაღიდან, ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღიდან ან სასიგნალო იარაღიდან სროლა დასახლებულ პუნქტში ან საამისოდ გამოუყოფელ ადგილას ან საამისოდ გამოყოფილ ადგილას, მაგრამ დადგენილი წესის დარღვევით

1. ცეცხლსასროლი იარაღიდან, გაზის (აირის) იარაღიდან, ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღიდან ან სასიგნალო იარაღიდან სროლა დასახლებულ პუნქტში ან საამისოდ გამოუყოფელ ადგილას ან საამისოდ გამოყოფილ ადგილას, მაგრამ დადგენილი წესის დარღვევით, –

გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით, იარაღისა და საბრძოლო მასალის კონფისკაციით ან უამისოდ.

2.იმავე ქმედების განმეორებით ჩადენა იმ პირის მიერ, რომელსაც 1 წლის განმავლობაში შეეფარდა ადმინისტრაციული სახდელი ამ მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული ერთ-ერთი სამართალდარღვევის ჩადენისთვის, –

გამოიწვევს დაჯარიმებას 1 000 ლარის ოდენობით, იარაღისა და საბრძოლო მასალის კონფისკაციით.“.

2. 181-ე მუხლის მე-2−მე-4 ნაწილები ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

„2. ცეცხლსასროლი იარაღის გადატანა-გადაზიდვის ან გადაგზავნის ნებართვის მქონე პირის მიერ ცეცხლსასროლი იარაღის ან საბრძოლო მასალის გადატანა-გადაზიდვის ან გადაგზავნის წესის დარღვევა, ან სამოქალაქო ცეცხლსასროლი იარაღის ტარების ნებართვის მქონე პირის მიერ სამოქალაქო ცეცხლსასროლი იარაღის ტარების წესის დარღვევა დასახლებულ პუნქტში ან/და მის მიმდებარე ტერიტორიაზე 500 მეტრის რადიუსში –

გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით.

3. ამ მუხლის პირველი ან მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული სამართალდარღვევის განმეორებით ჩადენა იმ პირის მიერ, რომელსაც 1 წლის განმავლობაში შეეფარდა ადმინისტრაციული სახდელი იმავე სამართალდარღვევის ჩადენისთვის, –

გამოიწვევს დაჯარიმებას 2 000 ლარის ოდენობით, იარაღისა და საბრძოლო მასალის კონფისკაციით.

4. ცეცხლსასროლი იარაღის ან საბრძოლო მასალის მოვლა-დაცვისთვის პასუხისმგებელი საწარმოს, დაწესებულების ან ორგანიზაციის მუშაკის მიერ მისი შენახვის, გადატანა-გადაზიდვის ან გადაგზავნის წესის დარღვევა ან ცეცხლსასროლი იარაღის ან საბრძოლო მასალის არადანიშნულებისამებრ გამოყენება –

გამოიწვევს დაჯარიმებას 800 ლარიდან 1 000 ლარამდე ოდენობით.“.

3.კოდექსს დაემატოს შემდეგი შინაარსის 181^​3მუხლი:

„მუხლი 181^​3. გაზის (აირის) იარაღის ტარების წესის დარღვევა, ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის ტარება ან ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის გადატანა-გადაზიდვის ან გადაგზავნის წესის დარღვევა.

1. გაზის (აირის) იარაღის ტარების წესის დარღვევა −

გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით, იარაღის კონფისკაციით.

2. ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის ტარება ან ხმოვანი (აკუსტიკური) იარაღის გადატანა-გადაზიდვის ან გადაგზავნის წესის დარღვევა −

გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით, იარაღის კონფისკაციით.

3. ამ მუხლის პირველი ან მე-2 ნაწილით გათვალისწინებული სამართალდარღვევის განმეორებით ჩადენა ადმინისტრაციული სახდელის დადებიდან 1 წლის განმავლობაში −

გამოიწვევს დაჯარიმებას 1 000 ლარის ოდენობით, იარაღის კონფისკაციით.“.

4. 182^​1მუხლის მე-5 ნაწილი ჩამოყალიბდეს შემდეგი რედაქციით:

„5. დასახლებულ ადგილას სამოქალაქო ბრუნვაში დაშვებული სანადირო ან სპორტული პნევმატური იარაღიდან სროლა – გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარის ოდენობით, პნევმატური იარაღის კონფისკაციით.“.

მოამზდა იოსებ ჭონქაძემ.