როგორ მოახერხა ქართულმა მხარემ 1992 წლის ივნისში სამაჩაბლოში ქართული სამშვიდობო ბატალიონის შეყვანა.
სულ ახლახანს (2020-06-03) გაზეთ „NewPosts-ში“ გამოქვეყნდა გენერალ დევი ჭანკოტაძის ვრცელი ინტერვიუ სათაურით: „სამვარსკვლავიანი გენერალი პოლიტიკაში მოდის – ვისთან ერთად იბრძოლებს აფხაზეთისა და აგვისტოს ომის გმირი? – გენერალ დევი ჭანკოტაძის პირველი, ექსკლუზიური ინტერვიუ“.
Devi Chankotadze
ამ პუბლიკაციას მოჰყვა გამოხმაურება მალაზ ჩემიას ფეისბუკ პოსტით, რომელიც ასე იწყება: „ფრიად ვწუხვარ ბატონო გენერალო, რომ თქვენისთანა დამსახურებულ ადამიანზე, უარყოფით კონტექსტში რომ უნდა შეგაფასოთ..“
Malkhaz Chemia
მე ვინმეს პერსონალური შეფასებისაგან თავს შევიკავებ, უბრალოდ მოგითხრობთ ერთ იმ კონკრეტული სამხედრო-დიპლომატიური მისიის შესახებ, რომლის შესრულებაც დევისთან ერთად მომიწია 1992 წელის ზაფხულში, ცხინვალის რეგიონში მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებების დროს. განსჯა და შეფასება მკითხველს მივანდოთ.
ვიდრე კონკრეტულად თემაზე გადავიდოდე მოკლედ ჩამოვთვლი იმ წინაპირობებს, რაც ამ სამხედრო-დიპლომატიურ მისიას უძღოდა წინ:
1. მიმდინარე ომის პირობებში, სახელმწიფო საბჭოს მეთაურმა – ედუარდ შევარდნაძემ, რუსულ და ოსურ მხარეებთან ერთად ხელი მოაწერა შეთანხმებას ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ, რომელიც რეგიონიდან ქართული გვარდიის უპირობო გაყვანას და იქ სამშვიდობო მისიით რუსული სამხედრო კონტიგენტის ჩაყენებას ითვალისწინებდა. ეს ფაქტიურად კაპიტულაციას და ადგილობრივი მოსახლეობის დაუცველად დატოვებას ნიშნავდა, რადგან ოსური შეიარაღებული ფორმირებები ადგილზე რჩებოდნენ, ხოლო მათ ზურგს რუსი „სამშვიდობოები“ გაუმაგრებდნენ, რაც ადგილობრივი ქართული მოსახლეობის შევიწროვებას და რეგიონის ქართველებისაგან დაცლას გამოიწვევდა.
2. სახელმწიფო საბჭო (ყოველ შემთხვევაში მისი უმრავლესობა) აღნიშნული დოკუმენტის გაფორმებით უკმაყოფილო იყო და ამ შეთანხმებას მხარი არ დაუჭირა. უფრო მეტიც, გასვლითი სხდომაც კი ჩაატარა საბრძოლო მოქმედების ზონაში – სოფელ ვანათში, ეროვნული გვარდიისთვის პოლიტიკური მხარდაჭერის მიზნით. აქ ისინი ოსურმა ბანდფორმირებებმა ალყაში მოიქციეს და ისევ გვარდიას მოუწია ალყის გარღვევა და იქიდან მათი მშვიდობიანად გამოყვანა.
3. ეროვნული გვარდია არ დაემორჩილა კაპიტულანტურ შეთანხმებას და ბრძოლა განაგრძო.
4. გვარდიის ასეთი მოქმედების ფონზე რუსულმა მხარემ, ოსებს, იმ დროისათვის ერთ-ერთი უძლიერესი ტიპის თვითმავალი საარტილერიო დანადგარი „გვაზდიკა“ და ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა „ურაგანი“ გადასცა. დაპირისპირებულ მხარეთა შორის შეიარაღებაში ბალანსი მკვეთრად დაირღვა ოსების სასარგებლოდ. ბალანსის აღსადგენად და შეიარაღების გასაძლიერებლად, გვარდიის ერთი ნაწილი, პოლკოვნიკ ბესიკ ქუთათელაძის მეთაურობით, რუსეთის ფედერაციის კუთვნილ გორის სატანკო ნაწილში შეიჭრა (წინასწარ მოსყიდული ამავე ნაწილის მეთაური რუსი გენერლის დახმარებით), იქიდან ტანკების წამოყვანის მიზნით. მაშინაც ასე ვთვლიდი და დღესაც ასე მიმაჩნია, რომ ვიღაცამ საკმაოდ მაღალი პოლიტიკური ეშელონებიდან ოპერაციის დეტალები გასცა და სატანკო ნაწილში პოლკოვნიკ ქუთათელაძეს და მის მებრძოლებს ადგილობრივ სამხედრო მოსამსახურეთა ნაცვლად, სნაიპერის შაშხანებით შეიარაღებული სპეცდანიშნულების დანაყოფი დახვდა, რომელიც მოსყიდულ გენერალს არ ემორჩილებოდა. წინასწარ ჩასაფრებაში მყოფმა პროფესიონალმა რუსმა სამხედროებმა მოულოდნელად გახსნეს მასირებული ცეცხლი გვარდიის მიმართულებით. დაიღუპა 21 გვარდიელი, მათ შორის ბესიკ ქუთათელაძე.
5. გვარდიამ მიიღო სერიოზული ზარალი, როგორც ცოცხალი ძალის სახით, ისე მორალურ-ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით. გარდა ამისა თბილისმა შეგვიწყვიტა ცენტრალიზებული წესით საბრძოლო მასალების მოწოდება. ორ კვირაზე მეტი დროის განმავლობაში დისლოკაციის ადგილიდან (საკუთარი სამხედრო ბაზიდან) ჩამოტანილი ტყვიაწამლის უკანასკნელი მარაგით გავიტანეთ თავი. ეს მარაგიც მალე რომ არ ამოწურულიყო ავტომატები ერთეულ გასროლებზე გადავიყვანეთ.
აი ასეთი მდგომარეობა იყო 1992 წლის დაახლოებით ივლისის შუა რიცხვებში, ცხინვალის მისადგომებთან, როცა ჩემთან პოზიციაზე მოვიდა გვარდიის მთავარი სამმართველოს შტაბის უფროსი, პოლკოვნიკი დევი ჭანკოტაძე და მითხრა: ხელმძღვანელობის გადაწყვეტილებით მე და შენ უნდა შევიდეთ ცხინვალში რუსეთის შვეულმფრენების სამხედრო ბაზაზე და ხელი უნდა მოვაწეროთ ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმებასო, რის შემდეგაც იქ სამშვიდობო მისიით რუსული სამხედრო ნაწილი ჩადგებაო. შენ რას ფიქრობ, როგორ უნდა მოვიქცეთ მეთქი, ვკითხე. მეტი გზა არ არის უნდა მოვაწეროთო, იყო პასუხი. მოკლედ მას შემდეგ, რაც შევარდნაძემ კაპიტულანტურ შეთანხმებას მოაწერა ხელი, ახლა უკვე ჩვენ, სამხედროებს გვაიძულებდნენ იგივე დოკუმენტზე მოგვეწერა ხელი. ეს უნდა გაგვეკეთებინა ორ კაცს, დევი ჭანკოტაძეს, როგორც გვარდიის მთავარი სამმართველოს შტაბის უფროსს და მე, დავით ხომასურიძეს, როგორც ცხინვალის ავტოინსპექციის საგუშაგოს შემოგარენში განლაგებული სამხედრო დაჯგუფების მეთაურს.
ერთის მხრივ ეს იყო იძულება, რომელიც ზემოდან მოდიოდა და რომელსაც ქართულ პოლიტიკურ ელიტაში ჰქონდა ფესვები გადგმული, ხოლო მეორეს მხრივ იყო საფრთხე იმისა, რომ ეს ყველაფერი უბრალოდ ხრიკი იყო და შვეულმფრენების ბაზაზე ჩვენი შესვლა თავდასხმად გასაღდებოდა… გორის სატანკო ნაწილის ტრაგედია განმეორდებოდა ახლა უკვე შვეულმფრენების სამხედრო ბაზაზე თავდასხმის მოტივით… რაც ჩვენი განადგურებით დამთავრდებოდა და ტყვიაწამლის მარაგის გარეშე დარჩენილი გვარდიის საბოლოო პარალიზებას გამოიწვევდა. მოკლედ საკმაოდ მძიმე დილემის წინაში ვიდექი და გამოსავალი უნდა მეპოვა.
პოზიციაზე, მე, ჩემი პირველი მოადგილე – გია მიქელაძე და შტაბის უფროსი – პაატა ნაზარიშვილი ერთმანეთს ვენაცვლებოდით და ღამღამობით ორ-ორ საათს ვიძინებდით. იმ ღამეს გამოსავლის ძიებაში ვერც ის ორი საათი დავიძინე. პირველი, რაც იმ დროს თავში აზრად მომდიოდა ის იყო, რომ საიერიშო განგაშით ამეწია სამხედრო დაჯგუფება და ცხინვალში შევსულიყავი. ბმპ-ეს ჭურვები საკმარისი რაოდენობით გვქონდა, რადგან უაზრო და ზედმეტი დაბომბვისაგან თავს ვიკავებდით, ავტომატის ვაზნები კი ასეთი შეტევისთვის სულ ერთი დღის მარაგიღა იყო დარჩენილი და ამ შეტევის შემდეგ ჯარისკაცები ფაქტიურად ვაზნების გარეშე დარჩებოდნენ. ცხინვალს კი დავიკავებდით, მაგრამ ვერ შევინარჩუნებდით და შესაბამისად მსხვერპლი დიდი იქნებოდა. ღირსების გადასარჩენად ნებისმიერ ადამიან აქვს უფლება თავი გაწიროს, მაგრამ სხვათა სიცოცხლის გაწირვის უფლება არ მქონდა და ამიტომ ეს აზრი უარვყავი.
შემეძლო უარი მეთქვა ამ მოლაპარაკებაში მონაწილეობის მიღებაზე. თუმცა ამით გარემოებას ვერ შევცვლიდი, ჩემს ნაცვლად იმ დოკუმენტს დევისთან ერთად ხელს სხვა მოაწერდა და უტყვიაწამლოდ დარჩენილებს ადრე თუ გვიან პოზიციების დატოვება მაინც მოგვიწევდა. ამიტომ არც ეს აზრი იყო მისაღები.
… და უცებ გონებაში ამოტივტივდა ერთ მოსაზრება. თუ ეს პროვოკაცია არ იყო და მახეს არ გვიგებდნენ იქ ჩვენი შეტყუების მიზნით, მაშინ ამ შეხვედრაზე უნდა დამესვა ისეთი საკითხი, რომელიც ჩვენთვისაც მისაღები იქნებოდა და ოსებისთვისაც. ვფიქრობდი, რომ ერთმხრივი სამშვიდობო მისიის ნაცვლად შემეთავაზებინა სამმხრივი სამშვიდობო მისია და რუსულ სამშვიდობო ბატალიონთან ერთად შეგვექმნა ქართული და ოსური სამშვიდობო ბატალიონები. ასეთ ვითარებაში რუსული მახარის დომინაცია შემცირდებოდა და ამ რთული მდგომარეობიდან ჩვენთვის მაქსიმალურად სასარგებლო შედეგს მივიღებდით. ქართული სამშვიდობო ბატალიონის იქ მყოფობა ადგილობრივი ქართული მოსახლეობის დაცვის გარანტი იქნებოდა და არც ჩვენ დავტოვებდით საბრძოლო პოზიციებს შერცხვენილები. თუ ჩემს შეთავაზებაზე ოსური მხარე არ წამოვიდოდა, მაშინ მე ხელს არ მოვაწერდი რუსული მხარის მიერ მომზადებულ დოკუმენტს და მოლაპარაკებას ჩავშლიდი. წინასწარ ჩემი გადაწყვეტილების შესახებ არავის არ უნდა სცოდნოდა, რადგან ინფორმაცია ძალიან იოლად ჟონავდა და ჩემს წინადადებას რუსული მხარე მომზადებული დახვდებოდა, შესაბამისად ოსურ მხარესაც „დამუშავებულს“ დაგვახვედრებდნენ.
არავისთვის არაფერი მითქვამს, მათ შორის არც დევისთვის. ერთადერთი კაცი ვისგანაც ასეთ რთულ ვითარებაში რჩევას მივიღებდი და საიდუმლოს შემინახავდა ნოდარ ნათაძე იყო. შუა ღამე გადასული იქნებოდა, რომ დაჯგუფების მეთაურობა დროებით გია მიქელაძეს გადავაბარე და ნოდართან წავედი თბილისში. კარზე დაკაკუნების შემდეგ, როგორც კი პასუხი გავეცი კითხვაზე თუ ვინ ვიყავი, ნოდარმა კარი ნაჩქარევად გამიღო, რადგან იცოდა, რომ ღამის სამ საათზე უბრალო ამბისთვის არ შევაწუხებდი. ჩემი მოსაზრება მასაც მოეწონა, თუმცა ისიც მიიჩნევდა, რომ ეს ყველაფერი რუსულ ბაზაზე ჩვენი შეტყუების მიზნით კეთდებოდა, რადგან ცეცხლის შეწყვეტის დოკუმენტზე სახელმწიფოს პირველ პირს უკვე ხელი მოწერილი ჰქონდა და დამატებით ჩვენს ხელმოწერებს დიდი მნიშვნელობა არ უნდა ჰქონოდა. ამიტომ მირჩია შეხვედრაზე არ წავსულიყავი, რადგან დიდი ალბათობით იქ შესვლა სიცოცხლის ფასად დაგვიჯდებოდა. ეს უფრო მამაშვილური რჩევა იყო, ვიდრე პოლიტიკური… და რაც მთავარია წინადადება, რომელსაც ოსურ მხარეს შევთავაზებდი ნოდარისთვისაც მისაღები იყო. ამიტომ ჩათრევას ჩაყოლა ვამჯობინე და გადავწყვიტე დევისთან ერთად მოლაპარაკებაზე შევსულიყავი.
მეორე დილით მთელი ღამის უძინარი, დათქმულ ადგილას მივედი ნიქოზის მხარეს. იქ უკვე თავმოყრილი იყო გვარდიის მებრძოლთა საკმაოდ დიდი ჯგუფი. რუსთავის ბატალიონთან ერთად, რომელსაც დათო გოლუბიანი მეთაურობდა სხვა და სხვა დანაყოფებიდან არჩეული რამდენიმე ოცეული გვყავდა მომზადებული, რუსების მხრიდან მუხანათობის შემთხვევაში ჩვენთვის საცეცხლე მხარდაჭერის მიზნით. თუ პროვოკაციას ექნებოდა ადგილი, გვარდია რუსულ რეგულარულ ჯართან ბრძოლაში ჩაებმებოდა… ეს უფრო იმის განაცხადი იყო, რომ სიცოცხლის დათმობას უბრძოლველად არ ვაპირებდით, ვიდრე იმის, რომ ერთი დღის სამყოფი ტყვიაწამლის საბრძოლო რესურსით კბილებამდე შეიარაღებულ რეგულარულ რუსულ სამხედრო ძალასთან უთანასწორო ბრძოლაში რაიმე პოზიტიურ შედეგს მივიღებდით… ვიბრძოლებდით ბოლომდე და რამდენითაც შევძლებდით იმდენ სისხლს ვაზღვევინებდით…
დევიმ მითხრა ერთი კაცი კიდევ წამოიყვანეო. შეხვედრის ფორმატი ორ-ორ კაცს გულისხმობდა თითოეული მხარიდან, ამიტომ მესამე კაცი რისთვის ჭირდებოდა ვერ გავიგე. თუ იმას ფიქრობდა, რომ პროვოკაციის შემთხვევაში ერთით მეტნი ვიქნებოდით, ეს ბევრს არაფერს შეცვლიდა და სადაც ორს მოგვკლავდნენ იქ მესამესაც ზედ მოგვაყოლებდენ. მიუხედავად ამისა არ შევწინააღმდეგებივარ. პირადად არავისთვის მიმიმართავს. ბატალიონის მეთაურებს და შტაბის უფროსებს გადავხედე და ხმამაღლა ვიკითხე, რომელი წამოხვალთ მეთქი… პასუხმა ცოტა დააგვიანა… ყველას საგარეჯოს ცალკეული ასეულის რიგითმა, ვანო მექვევრიშვილმა დაასწრო – მე წამოვალ თუ წამიყვანთო. ვანოს არავითარი სტატუსი არ გააჩნდა, არც თანამდებობრივი და არც წოდებრივი საიმისოდ, რომ ამ დონის შეხვედრაში მონაწილეობა მიეღო, ამიტომ უარყოფის ნიშნად თავი გავაქნიე… დევიმ წამოვიდესო, არც ამ შემთხვევაში შევეწინააღმდეგე, რადგან თუ მოლაპარაკების ჩაშლას გადავწყვეტდი ვანო მხარს უპირობოდ დამიჭერდა და შესაბამისად ჩემს პოზიციას გაამაგრებდა.
ავტომატები საბრძოლო მზადყოფნაში მოვიყვანეთ, დამცველზე დავაყენეთ და ორი ოფიცერი და ერთი რიგითი რუსეთის ფედერაციის სამხედრო ბაზაზე შევედით. უპრობლემოდ მივედით სამხედრო ნაწილის ადმინისტრაციულ შენობამდე და დავრწმუნდი, რომ შეიარაღებულ პროვოკაციას ადგილი არ ექნებოდა. ახლა მთავარი იყო ჩემი წინადადება გამეტანა. შენობის შესასვლელში რუსი ოფიცერი დაგვხვდა და ზემო სართულამდე აგვაცილა, იქ რუსი შუამავალი დაგვხდა. გვითხრა რომ ოსური მხარე უკვე მოლაპარაკების ოთახში იყო და ჩვენ გველოდა, თან ზრდილობიანად დასძინა ოსები უიარაღოდ მოვიდნენ და მოლაპარაკებაზე იარაღით ნურც თქვენ შეხვალთო, გვთხოვა იარაღები პირამიდაში დაგვეწყო. ასეც მოვიქეცით. მოლაპარაკების ოთახში ჩემდა გასახარად ოსურ მხარესთან ერთად, საქართველოს ტელევიზიის პირველი არხის გადამღები ჯგუფი დაგვხვდა. ეს მეტად მნიშვნელოვანი იყო ჩემთვის, რადგან თუ ოსური მხარე ჩემს წინადადებას არ დათანხმდებოდა, მოლაპარაკებას ჩავშლიდი და რაიმეს ზედმეტი მტკიცება და თავის მართლება აღარ დამჭირდებოდა, რადგან ყველაფერი ვიდეო ფირზე იქნებოდა აღბეჭდილი. მოლაპარაკების მსვლელობის მთელ მანძილზე გადაღება უწყვეტ რეჟიმში მიმდინარეობდა და იმედია აღნიშნული მასალა (დაუმონტაჟებელი) პირველი არხის ვიდეო არქივში ინახება. წესით ასეთი დოკუმენტური ვიდეო ფირი თავდაცვის სამინისტროს და უშიშროების არქივებშიც უნდა ინახებოდეს, მაგრამ იმ არეულ-დარეულ ვითარებაში თუ ვინმემ რამე შეინახა არ ვიცი.
მაგიდას მიუსხედით და რუსმა შუამავალმა მომზადებული დოკუმენტი მოგვაწოდა გასაცნობად. ფაქტიურად ყველა მზად იყო დოკუმენტზე ხელის მოსაწერად და დოკუმენტის გაცნობა ფორმალურ მხარეს წარმოადგენდა. დევიმ ტექსტი ჩაიკითხა და ვთხოვე ჩემთვის მოეცა. მომაწოდა და დინჯად დავიწყე კითხვა. ტექსტის შინაარსი ასეთი იყო: დაპირისპირებული მხარეები ხელს ვაწერდით შეთანხმებას ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ და სამშვიდობო მისიით ლეგიტმაციას ვაძლევდით რუსულ სამხედრო ბატალიონს კონფლიქტის ზონაში მოქმედებისთვის.
იმ იმედით, რომ რუსი შუამავალი ვერაფერს გაიგებდა, ხოლო სამაჩაბლოში გაზრდილმა თითქმის ყველა ოსმა ქართული იცოდა, დევის ვუთხარი ქართულად – რატომ უნდა იყოს მხოლოდ რუსული სამშვიდობო ბატალიონი?! ჩემგან ასეთ მოქმედებას არც დევი მოელოდა და ინტერესით მომაშტერდა. კონფლიქტი ჩვენსა და ოსებს შორის არის, განვაგრძე მე, ამიტომ გთავაზობთ იყოს ქართული სამშვიდობო ბატალიონი, ოსური სამშვიდობო ბატალიონი და კი ბატონო, თუ აუცილებელია იყოს რუსულიც, მაგრამ იყოს არა ერთმხრივი არამედ სამმხრივი სამშვიდობო მისია. ამ ბატალიონების შემადგენლობაში ნუ ჩაირიცხებიან ის სამხედრო პირები, რომლებიც კონფლიქტში მონაწილეობდნენ და თვისობრივად ახალი კონტიგენტით დავაკომპლექტოთ მეთქი. ოსურ მხარეს სახეზე კმაყოფილება შევნიშნე და მივხვდი, რომ მიზანთან ახლოს ვიყავი. შემდეგ იგივე დევიმ გაუმეორა რუსულად, რაზედაც ოსურმა მხარემ მყისიერად თანხმობა განაცხადა, ისე რომ რუსმა შუამავალმა ხმის ამოღება ვერ მოასწრო. მას ისღა დარჩენოდა ჩვენი შეთანხმების შედეგი ეღიარებინა. წინასწარ მომზადებული ტექსტი ზრდილობიანად გაუწოდე რუს შუამავალს და ვთხოვე ჩვენი შეთანხმების შესაბამისად ჩაესწორებინა. მან მოიმიზეზა, რომ მბეჭდავი მემანქანე ახლა ადგილზე არ არის და დღეს ამ ტექსტის ჩასწორება ვერ მოხერხდებაო, გარდა ამისა ჩვენ ამაღამ დავაკვირდებით და თუ ცეცხლი მართლა შეწყდება მხოლოდ ამის შემდეგ ექნება აზრი დოკუმენტზე ხელმოწერასო. თანაც ვანოს გვარი ტექსტში გათვალისწინებული არ იყო და დოკუმენტი ყველა შემთხვევაში უნდა გადაბეჭდილიყო. ახლა უკვე რუსი შუამავალი ცდილობდა დროის მოგებას. თუ გამზადებულ დოკუმენტზე მოვაწერდით ხელს არც დაკვირვება სჭირდებოდა და არც მბეჭდავი, ახლა კი აუცილებლად უნდა დაკვირვებოდა.
შევთანხმდით, იმ დღეს 17 საათიდან ცეცხლს შევწყვეტდით და მეორე დილით ისევ შევხვდებოდით უკვე ჩასწორებულ დოკუმენტის გასაფორმებლად.
იმ დღეს პოზიციაზე დაბრუნებისთანავე მე და ჩემდამი რწმუნებული ბატალიონის შტაბის უფროსმა პაატა ნაზარიშვილმა ყველა პოზიცია მოვიარეთ და ყველა მეთაური და ჯარიკაცი პერსონალურად გავაფრთხილეთ, რომ ოსების მხრიდან ცეცხლის გახსნის შემთხვევაშიც კი, არ ყოფილიყო არცერთი საპასუხო გასროლა ცხინვალის მიმართულებით. თუ ადგილი ექნებოდა ჩვენს პოზიციებზე შეტევას, ანუ გარდაუვალი აუცილებლობის შემთხვევაში, მე გავისროდი მწვანე მაშხალას, რაც ყველა მეთაურისთვის იმის მანიშნებელი იქნებოდა, რომ ბრძოლა მიგვეღო. ყველას ავუხსენით მდგომარეობა და ყველა გაგებით და სიხარულით შეხვდა.
ღამის ორი საათი იქნებოდ, რომ ცხინვალის სამი სხვა და სხვა წერტილიდან ჩვენი პოზიციების მიმართულებით გაიხსნა მასირებული ცეცხლი. მანათობელი ტყვიები პირდაპირ ჩვენს თავს ზემოთ გდადიოდა და საფორთიფიკაციო ბეტონის ზღუდეზე სკდებოდა. ჩვენი მხრიდან არ ყოფილა არცერთი საპასუხო გასროლა.
მეორე დილით უკვე წელში გამართული, გამყარებული პოზიციებით შევედით მოლაპარაკების მეორე რაუნდზე. შეხვედრის დაწყებისთანავე კითხვით მივმართე რუსეთის წარმომადგენელს, თუ დააფიქსირა ჩვენი მხრიდან თუნდაც ერთი გასროლა, რაზედაც მან მიპასუხა რომ თქვენი მხრიდან სროლას ადგილი არ ჰქონიაო. ახლა ოსურ მხარეს მობრუნდი და ვკითხე, თქვენ რატომ გვესროდით მეთქი?! რაზედაც მათ მიპასუხეს, რომ ადგილი ჰქონდა პროვოკაციას და ამის გულისათვის წუხელის ჩვენ ორი კაცი დავხვრიტეთო. ამაღამ მსგავსი არ განმეორდებაო. რამდენად მართალი მითხრა არ ვიცი, არც ის ვიცი მართლა დახვრიტეს თუ არა ამის გულისთვის ვინმე, მაგრამ ერთი რამ ცხადზე ცხადი იყო, ოსური მხარეც მოტივირებული იყო აღნიშნული შეთანხმების გასაფორმებლად და მიღწეულ შედეგს არც ისინი დათმობდნენ. მოკლედ კიდევ ერთი დღით გადაიდო შეთანხმებაზე ხელმოწერა. ადგილზე დაბრუნებულმა კიდევ ერთხელ ჩამოვიარე ყველა პოზიცია და ხელახლა გავაფრთხილე ყველა – არცერთი გასროლა ცხინვალის მიმართულებით. იმ ღამემ მშვიდად ჩაიარა. დილით ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ დოკუმენტი გავაფორმეთ და დავიშალეთ.
აღნიშნული ფაქტი მაშინ ტელევიზიითაც ფართოდ გაშუქდა. შევარდნაძე აღფრთოვანებული აღნიშნავდა, რომ დიდი საქმე გაკეთდა და უშუალოდ მებრძოლმა მხარეებმა მიაღწიეს შეთანხმებასო. სინამდვილეში მისი აღფრთოვანების მიზეზი ის იყო, რომ მის მიერ ხელმოწერილი კაპიტულანტური დოკუმენტი გამოსწორებული იყო და ცხინვალის რეგიონში ადგილობრივი მოსახლეობის დაცვის გარანტად ქართული სამშვიდობო ბატალიონი რჩებოდა.
უპირატესობა ბოლოს ხელმოწერილ დოკუმენტს მიანიჭეს (ქართულ და ოსურ მხარეებსაც სწორედ ასე აწყობდათ) და საერთაშორისო დონეზე ცხინვალის რეგიონში სამმხრივი სამშვიდობო მისია დაკანონდა. რა მოუტანა ამან საქართველოს და როგორ განვითარდა შემდგომში მოვლენები ეს ცალკე თემაა და შევეცდები მომავალში გავშალო. ერთი კი ცხადია ისევ რუსების ძალდატანებით, შევარდნაძემ ამ სამშვიდობო მისიის პირველ სარდლად, ნარუსალი გენერალი პანტელეიმონ გიორგაძე დანიშნა. თუმცა იმ ბატალიონში ყველა პანტელეიმონი ვერ იქნებოდა და მისია თავის სიტყვას მაინც იტყოდა. 16 წლის მანძილზე, 1992 წლიდან, 2008 წლის აგვისტოს ომამდე ქართული სამშვიდობო ბატალიონი ადგილობრივი მოსახლეობის დაცვის გარანტს წარმოადგენდა.
გაგრძელება იქნება
დავით ხომასურიძე.
