პირველი მიმოხილვა ირანის წინააღმდეგ ოპერაცია „შუაღამის ჩაქუჩის“ ფარგლებში გამოყენებული აშშ-ის ყველა სამხედრო აღჭურვილობის შესახებ.

ოპერაცია „შუაღამის ჩაქუჩი“ იყო ფართომასშტაბიანი აშშ-ის სამხედრო კამპანია, რომლის სამიზნეც ირანის გამაგრებული ბირთვული ობიექტები იყო ფორდოუში, ნატანზსა და ისპაჰანში. ურანის მიწისქვეშა გამდიდრების შესაძლებლობების დემონტაჟისა და დამხმარე ინფრასტრუქტურის განადგურების მიზნით შემუშავებული ოპერაციაში გამოყენებული იყო დახვეწილი ძალების სტრუქტურა, რომელიც მოიცავდა სტელს ბომბდამშენებს, შორი მოქმედების ფრთოსან რაკეტებს, მეხუთე თაობის გამანადგურებლებს, ელექტრონული საბრძოლო თვითმფრინავებს და საჰაერო საწვავის შევსების ტანკერებს. ამ ექსკლუზიურ ანგარიშში, რომელიც ეხება არმიის მოხსენებას , ჩვენ გთავაზობთ ამ ოპერაციაში გამოყენებული აშშ-ის ყველა ძირითადი სამხედრო აქტივის დეტალურ აღწერას, მათი როლისა და საბრძოლო შესრულების ტექნიკური და ოპერატიული ანალიზით.

ინფოგრაფიკა, რომელიც ასახავს ოპერაცია „შუაღამის ჩაქუჩის“ დროს განლაგებულ აშშ-ის ყველა სამხედრო აქტივს, მათ შორის B-2 სტელს ბომბდამშენებს, GBU-57 ბუნკერების გამანადგურებელ ბომბებს, „ტომაჰოკის“ ფრთოსან რაკეტებს, F-35 და F/A-18 გამანადგურებლებს, EA-18G „გროულერებს“, KC-46 და KC-135 ტანკერებს და ოჰაიოს კლასის წყალქვეშა პლატფორმებს, რომლებიც გამოყენებული იყო ირანის ბირთვული ინფრასტრუქტურის წინააღმდეგ ზუსტი დარტყმისთვის. (სურათის წყარო: X ანგარიში, იან ელისი)

შეტევითი დარტყმის ძირითადი ნაწილი შვიდმა B-2 Spirit სტელს-ბომბდამშენმა განახორციელა, რომლებიც მისურის შტატის ქალაქ უაითმენის საჰაერო ძალების ბაზიდან გაემგზავრნენ და ირანში და უკან 37-საათიანი უწყვეტი ფრენა განახორციელეს. B-2 Spirit არის სტრატეგიული სტელს-ბომბდამშენი, რომელსაც შეუძლია კონტინენტთაშორისი დიაპაზონის გამოყენება და შექმნილია მკაცრად დაცული საჰაერო სივრცის შესაღწევად დაბალი დაკვირვების ტექნოლოგიების გამოყენებით. 18 000 კგ-ზე მეტი ტვირთამწეობით, B-2-ებმა შეასრულეს ღრმა დარტყმის მისია, რათა მიეწოდებინათ მაღალ სპეციალიზებული საბრძოლო მასალა მინიმალური რადარის აღმოჩენით. მათი მონაწილეობა საბრძოლო მისიაში B-2-ის ყველაზე მასშტაბურ ერთჯერადი განლაგებას წარმოადგენდა და აჩვენა თვითმფრინავის გლობალური მასშტაბი და გადარჩენის უნარი სადავო გარემოში.

შეტევითი დარტყმის ძირითადი ნაწილი შვიდმა B-2 Spirit სტელს ბომბდამშენმა განახორციელა , რომლებიც მისურის შტატის ქალაქ უაითმენის საჰაერო ძალების ბაზიდან აფრინდნენ და 37-საათიანი უწყვეტი ფრენით ირანის მიმართულებით და უკან დაბრუნდნენ.

B-2 Spirit არის სტრატეგიული სტელსის უხილვი  ბომბდამშენი, რომელსაც შეუძლია კონტინენტთაშორისი ფრენა, რომელიც შექმნილია მკაცრად დაცული საჰაერო სივრცის შესაღწევად დაბალი დაკვირვების ტექნოლოგიის გამოყენებით.

18 000 კგ-ზე მეტი ტვირთამწეობის მქონე B-2 თვითმფრინავმა შეასრულა ღრმა დარტყმის მისია, რათა მიეწოდებინა მაღალ სპეციალიზებული საბრძოლო მასალა მინიმალური რადარის აღმოჩენით.

მათი მონაწილეობა საბრძოლო მისიაში B-2-ის ყველაზე მასშტაბური ერთჯერადი განლაგება იყო და აჩვენა თვითმფრინავის გლობალური მასშტაბი და გადარჩენის უნარი სადავო გარემოში.

თითოეულ B-2-ზე ორი GBU-57A/B მასიური საბრძოლო მასალის შეღწევადი რაკეტა იყო განთავსებული, სულ 14 ბომბი ჩამოაგდეს. თითოეული 13,600 კგ წონის, GBU-57 აშშ-ის ინვენტარში ყველაზე მძლავრი არაბირთვული ბომბია, რომელიც სპეციალურად ღრმად ჩამარხული და გამაგრებული სტრუქტურების გასანადგურებლად არის შექმნილი.

GPS-ის მართვისა და მაღალი სიმკვრივის ფოლადის კორპუსის გამოყენებით, GBU-57 საავიაციო ბომბს  შეუძლია 60 მეტრამდე (200 ფუტი) მიწიაში  ჩაღწევა  ან 18 მეტრამდე  (60 ფუტი) რკინაბეტონის გახვრეტა.

თორმეტი ფორდოუს გამდიდრების ობიექტზე ჩამოაგდეს, რომელიც ირანის ერთ-ერთი ყველაზე გამაგრებული ობიექტია, ხოლო ორი ნატანზის ობიექტზე იყო მიმართული. ეს ოპერაცია GBU-57-ის პირველი დადასტურებული საბრძოლო გამოყენება იყო, რაც აშშ-ის მიერ ბირთვული იარაღის გარეშე მიწისქვეშა საფრთხეების განეიტრალების შესაძლებლობას ადასტურებდა.

საჰაერო დაბომბვის მხარდაჭერას უზრუნველყოფდა ერთი Ohio-ს კლასის მართვადი რაკეტებით აღჭურვილი წყალქვეშა ნავი, სავარაუდოდ USS Georgia (SSGN-729), რომელიც ფარულად მოქმედებდა არაბეთის ზღვაში.

Ohio-ს კლასის SSGN-ები აშშ-ს საზღვაო ძალებში ერთ-ერთი ყველაზე მძიმედ შეიარაღებული ჩვეულებრივი დარტყმითი პლატფორმებია, რომლებსაც შეუძლიათ 154-მდე Tomahawk-ის ტიპის სახმელეთო ფრთოსანი  რაკეტის გადატანა 22 ვერტიკალური გამშვები მილის მეშვეობით. ბირთვული ძრავით აღჭურვილი ბალისტიკური რაკეტებით აღჭურვილი წყალქვეშა ნავებიდან გადაკეთებული ეს პლატფორმები ინარჩუნებენ ფარულ პროფილებს, გაზრდილ წყალქვეშა გამძლეობას და გლობალურ მობილურობას.

ოპერაცია „შუაღამის ჩაქუჩის“ დროს, Ohio-ს კლასის წყალქვეშა ნავი პასუხისმგებელი იყო Tomahawk-ების სტრატეგიული ზალპის გაშვებაზე ირანის ინფრასტრუქტურისა და საჰაერო თავდაცვის კვანძების გასანეიტრალებლად, რაც უზრუნველყოფდა შეტევის მეორე კრიტიკულ ღერძს, რომელიც სინქრონიზებული იყო B-2 ბომბდამშენების შეტევასთან.

„ტომაჰავკის“ ტიპის სახმელეთო  რაკეტამ (TLAM) გადამწყვეტი როლი ითამაშა ოპერაცია „შუაღამის ჩაქუჩის“ დროს, როდესაც ოჰაიოს კლასის წყალქვეშა ნავიდან ნატანზსა და ისპაჰანში მდებარე მაღალი ღირებულების ინფრასტრუქტურული სამიზნეების წინააღმდეგ 30 რაკეტა გაუშვა. ეს ქვებგერითი , შორი მოქმედების ფრთოსანი რაკეტები აღჭურვილია GPS-ით და რელიეფის კონტურის შესაბამისობის მართვის სისტემებით, რაც საშუალებას იძლევა ზუსტი დარტყმების განსახორციელებლად 1500 კილომეტრზე მეტი მანძილიდან. თითოეული „ტომაჰავკი“ ატარებს 450 კგ-იან ჩვეულებრივ მაღალფეთქებად ქობინს და შესაძლებელია მისი ფრენის დროს ხელახლა დაპროგრამება დინამიური დამიზნებისთვის. მათი დაბალი ფრენის პროფილი და მაღალი სიზუსტე მათ იდეალურს ხდის  მოწინაარმდეგის საჰაერო თავდაცვის სისტემების, საკომუნიკაციო ცენტრების და სტრატეგიული ობიექტების მინიმალური თანმხლები ზიანით  დარტყმისთვის   წყალქვეშა ნავიდან გაშვებული „ტომაჰავკები“ უზრუნველყოფდნენ სტრატეგიულ სიღრმეს და მხარს უჭერდნენ პირველად საჰაერო შეტევას ირანის რეაგირების შესაძლებლობების შემცირებით საჰაერო თავდასხმების დაწყებამდე და მის დროს.

აშშ-ის საჰაერო ძალებმა საჰაერო უპირატესობის, დაზვერვის მხარდაჭერისა და მეორადი ზუსტი დარტყმის შესაძლებლობების უზრუნველსაყოფად 15 F-35A Lightning II გამანადგურებელი განალაგეს.

როგორც მეხუთე თაობის სტელსის მრავალფუნქციური თვითმფრინავი, F-35 აღჭურვილია სენსორების შერწყმით, დაბალი დაკვირვების პროფილით და შიდა იარაღის სათავსოთი. იგი აღჭურვილია მოწინავე AESA რადარით, ელექტროოპტიკური დამიზნების სისტემებით და ინტეგრირებული ელექტრონული ომის კომპლექტით.

ოპერაციის დროს, F-35-ები, სავარაუდოდ, დარტყმისა და დაზვერვის კოორდინატორების (SCAR) როლს ასრულებდნენ, ახდენდნენ სამიზნეების იდენტიფიცირებას და დადასტურებას, საჰაერო თავდაცვის ნეიტრალიზებას და სადავო საჰაერო სივრცეში B-2-ებთან კოორდინაციას.

F-35-ებთან ერთად, მრავალფუნქციური დარტყმისა და ესკორტის მისიების მხარდასაჭერად განლაგდა 15 F/A-18E/F Super Hornet. Super Hornet არის ავიამზიდზე დაფუძნებული გამანადგურებელ-ბომბდამშენი, რომელიც ცნობილია თავისი დიაპაზონით, ტვირთამწეობითა და ადაპტირების უნარით. ერთობლივი პირდაპირი შეტევის საბრძოლო მასალის (JDAM), ლაზერით მართვადი ბომბების და ჰაერი-ჰაერი რაკეტების განლაგების უნარით, F/A-18-ები უზრუნველყოფდნენ ფარული თვითმფრინავების ფენოვან დაცვას და, სავარაუდოდ, გამოიყენებოდა საჰაერო თავდაცვის კვანძებისა და მობილური საფრთხეების წინააღმდეგ საბრძოლველად. მათი ჩართულობა უზრუნველყოფდა მოქნილ დარტყმის ვარიანტებს და მისიის რეზერვს დინამიური სამიზნის კორექტირების შემთხვევაში.

ელექტრონული ომისა და რადარის ჩახშობის უზრუნველყოფას უზრუნველყოფდა EA-18G Growler, F/A-18F-ის ელექტრონული შეტევის ვარიანტი. ALQ-99 ჩამკეტი კაფსულებით, AN/ALQ-218 მიმღებებით და მაღალსიჩქარიანი რადიაციული საწინააღმდეგო რაკეტებით (HARM) აღჭურვილი Growler შექმნილია მტრის რადარის, კომუნიკაციებისა და საჰაერო თავდაცვის სისტემების ჩასაშლელად. ოპერაციის დროს Growler-ები მოქმედებდნენ ირანის რადარის დაფარვის ზღვარზე, ახდენდნენ მტრის სისტემების ჩამკეტვას, რათა ფარული ბომბდამშენები და Tomahawk-ები შეღწევის საშუალებას აძლევდნენ აღმოჩენის გარეშე. მათი ელექტრომაგნიტური ჩახშობა კრიტიკულად მნიშვნელოვანი იყო ინტეგრირებული საჰაერო თავდაცვის სისტემების გამორთვისთვის, რაც უზრუნველყოფდა როგორც დამრტყმელი, ასევე ესკორტ თვითმფრინავების გადარჩენას.

საჰაერო საწვავის შევსება უზრუნველყოფილი იყო KC-46 Pegasus-ისა და KC-135 Stratotanker-ის თვითმფრინავების კომბინაციით. KC-46, Boeing-ის უახლესი საწვავის შევსების პლატფორმა, შეუძლია 212,000 ფუნტი საწვავის გადმოტვირთვა და როგორც ბუმის, ასევე ზონდით აღჭურვილი თვითმფრინავების შევსება. ის ასევე აღჭურვილია Link 16-ით და უსაფრთხო კომუნიკაციებით, რაც საშუალებას იძლევა რეალურ დროში სიტუაციური ცნობიერების ამაღლებისა და საფრთხის გაზიარების შესახებ დამრტყმელ ძალას შორის. მისი ბორტზე დამონტაჟებული თავდაცვითი სისტემები საშუალებას აძლევდა მას ემოქმედა სადავო საჰაერო სივრცესთან უფრო ახლოს, რაც ზრდის მისიის მოქნილობას.

KC-135 Stratotanker, მიუხედავად იმისა, რომ უფრო ძველი დიზაინით არის შექმნილი, კვლავაც აშშ-ის საჰაერო ძალების საწვავის შევსების ფლოტის ხერხემალს წარმოადგენს. ის უზრუნველყოფს საიმედო დიდი მოცულობის საწვავის გადატანას და გამოიყენებოდა B-2-ების, გამანადგურებლებისა და ISR აქტივების მხარდასაჭერად 18,000 კილომეტრიანი ორმხრივი მისიის განმავლობაში. 200,000 ფუნტის მაქსიმალური საწვავის დატვირთვით, KC-135 უზრუნველყოფდა, რომ ყველაზე შორ მანძილზე მოქმედი ბომბდამშენებიც კი ინარჩუნებდნენ გამძლეობას და მოქნილობას უცხოეთში ბაზირების საჭიროების გარეშე.

ოპერაცია „შუაღამის ჩაქუჩით“ აშშ-ის დარტყმითი შესაძლებლობების სრული სპექტრი იყო დემონსტრირებული. სტელს-ბომბდამშენებიდან და წყალქვეშა ნავებიდან გაშვებული ფრთოსანი რაკეტებიდან დაწყებული, მეხუთე თაობის გამანადგურებლებითა და ელექტრონული საბრძოლო თვითმფრინავებით დამთავრებული, თითოეული აქტივი ინტეგრირებული იყო სინქრონიზებულ საბრძოლო ქსელში, რომელმაც სიჩქარითა და სიზუსტით დამანგრეველი შედეგები მოიტანა. ეს ოპერაცია მრავალდომენიან ომსა და ამერიკული საჰაერო და საზღვაო ძალების ოპერატიული მასშტაბის თანამედროვე შემთხვევის შესწავლას წარმოადგენს.