მნიშვნელოვანი სიახლე: პოლონეთმა ამერიკული Patriot-ის საზენიტო სარაკეტო კომპლექსიდან პირველი საბრძოლო სროლები განახორციელა
2025 წლის 16 სექტემბერს, პოლონეთის თავდაცვის მინისტრმა ვლადისლავ კოსინიაკ-კამიშმა გამოაცხადა ვისლას პროგრამის ფარგლებში შეძენილი აშშ-ის Patriot-ის სარაკეტო სისტემიდან განხორიცლებული პირველი საბრძოლო სროლების შესახებ.
წვრთნები ჩატარდა უსტკაში, ცენტრალურ საჰაერო ძალების საწვრთნელ პოლიგონზე, IBCS-ის სამეთაურო ქსელის გამოყენებით, ხოლო დამატებითი სროლები განხორციელდა ახალი Homar-A და Homar-K რაკეტების გამშვები სისტემების გამოყენებით. ტესტირება, რომელიც ჩატარდა Żelezna Obronka-ს ფარგლებში, პოლონეთის შეიარაღებული ძალების წელს ყველაზე მასშტაბური წვრთნების ფარგლებში, მნიშვნელოვანი ეტაპი იყო საბოლოო სერტიფიცირებისა და 2025 წლის ბოლოსთვის სრული ოპერატიული შესაძლებლობების მიღწევისკენ.
ვისლას პროგრამა დაიწყო 2014 წლის 29 სექტემბერს, მაშინდელი თავდაცვის მინისტრის, ტომაშ სიემონიაკის მოთხოვნით. 2017 წელს ხელი მოეწერა განზრახულობის წერილს ორეტაპიანი შესყიდვის შესახებ. პირველი ეტაპი დასრულდა 2018 წლის 28 მარტს, 16.6 მილიარდი ზლოტის (4.65 მილიარდი აშშ დოლარი) ღირებულების კონტრაქტით, რომელიც ითვალისწინებდა Patriot-ის ორი MIM-104F PAC-3+ ბატარეის შეძენას, რომლებიც აღჭურვილი იყო გამშვები დანადგარებით M903A2 , AN/MPQ-65 რადარებით, PAC-3 MSE საზენიტო რაკეტებით, სატრანსპორტო საშუალებებით, საკომუნიკაციო აღჭურვილობით, ასევე მხარდაჭერისა და წვრთნის სისტემებით.
მიწოდება დაიწყო 2022 წლის სექტემბერში და 2023 წლის მარტისთვის პოლონეთმა მიიღო PGZ-ის მიერ წარმოებული 16 M903 გასაშვები დანადგარი. სისტემამ საბაზისო ოპერატიული შესაძლებლობები 2024 წლის დეკემბერში მიაღწია ვარშავის მესამე საჰაერო თავდაცვის ბრიგადაში, რამაც პოლონეთი Patriot-ის სისტემების მე-15 ოპერატორად აქცია. ვისლას პოლონეთის შეიარაღებულ ძალებში ინტეგრირებისთვის, ტორუნში შემუშავდა სამეტაპიანი სისტემის ინტეგრაციის პროცესი (SICO). ეს პროცედურა მოიცავს ინვენტარიზაციას, საბოლოო აწყობას, პირველ გააქტიურებას და კომპონენტების ვერიფიკაციას, რასაც მოჰყვება Northrop Grumman-ის ინტეგრირებული ბრძოლის მართვის სისტემის (IBCS) ტესტირება სოხაჩევში, 37-ე საჰაერო თავდაცვის ესკადრილიაში და საბოლოო სისტემის ვალიდაცია ტორუნში. დამატებითი შენაძენები მოიცავს ოთხ MCC-1 მობილური საკომუნიკაციო კვანძს და თოთხმეტი სამეთაურო კაბინას E-OPS, C-OPS და F-OPS კონფიგურაციებში, რომლებიც 2024-2025 წლებში იქნება მიწოდებული. ეს ნაბიჯები საშუალებას იძლევა IBCS სისტემის სრულად გამოყენების ვისლაში და საფუძველი ჩაეყრება ისეთ სამომავლო სისტემებთან ინტეგრაციას, როგორიცაა Narew და Pilica+. ტორუნში არსებული სახელოსნოები მოდერნიზებულია და ამჟამად პოლონური საჰაერო თავდაცვის სისტემების მთავარ სერვის ცენტრს წარმოადგენს, რაც უზრუნველყოფს გრძელვადიან მდგრადობას.
რაც შეეხება თავად Patriot სისტემას, პოლონეთმა შეარჩია MIM-104F PAC-3+ ვარიანტი, რომელიც აღჭურვილია M903A2 გამშვები დანადგარებით და AN/MPQ-65 რადარებით, რომლებიც მოგვიანებით LTAMDS-ის ყოვლისმომცველი სათვალთვალო რადარებით შეივსება. ამ სისტემაში გამოყენებული PAC-3 MSE გამანადგურებელი განკუთვნილია პირდაპირი დარტყმებისთვის და შეუძლია ტაქტიკური ბალისტიკური რაკეტების, ფრთოსანი რაკეტების, თვითმფრინავების და უპილოტო საფრენი აპარატების წინააღმდეგ ბრძოლა სიჩქარისა და სიმაღლეების ფართო დიაპაზონში. დაახლოებით 100 კმ-მდე დიაპაზონით, PAC-3 MSE მნიშვნელოვნად ზრდის „ვისლას“ ეფექტურობას მაღალ სიმაღლეზე მანევრირებადი ბალისტიკური სამიზნეების წინააღმდეგ, რაც ბატარეებს ანიჭებს მრავალშრიანი თავდაცვითი შესაძლებლობებით ახლო მანძილზე მოქმედების Narew და ძალიან ახლოს მოქმედების Pilica+ სისტემებთან ერთად. გარდა ამისა, IBCS-თან ინტეგრაცია პოლონურ „პატრიოტებს“ საშუალებას აძლევს გამოიყენონ მრავალი სენსორი და ეფექტორი, აფართოებენ მათ ეფექტურ ჩართულობის ზონებს და ზრდის მდგრადობას მაღალი ინტენსივობის შეტევების მიმართ.
„ვისლას“ პროგრამის მეორე ფაზა პროგრამას ექვსი დამატებითი ბატარეით აფართოებს. პოლონეთმა წინადადებების მოთხოვნა 2022 წლის მაისში გამოაცხადა, 2023 წლის აგვისტოში ხელი მოაწერა დაახლოებით 1 მილიარდი ზლოტის (280 მილიონი აშშ დოლარი) ღირებულების კომპენსაციის ხელშეკრულებებს და 2023 წლის სექტემბერში დაასრულა 47.6 მილიარდი ზლოტის (13.33 მილიარდი აშშ დოლარი) ღირებულების კონტრაქტები. პაკეტი მოიცავს LTAMDS რადარებს, 48 M903 გასაშვებ დანადგარს და 644 PAC-3 MSE რაკეტას, რომელთა მიწოდებაც 2026-2029 წლებშია მოსალოდნელი. კონტრაქტები ასევე მოიცავს სასწავლო და ლოჯისტიკურ პაკეტებს. სამრეწველო მონაწილეობა გარიგების ქვაკუთხედია, Huta Stalowa Wola-მ 2027-2029 წლებში 48 გამშვები მოწყობილობის აწყობის კონტრაქტი მიიღო, ხოლო PGZ-ის სხვა კომპანიები პასუხისმგებელნი არიან სატრანსპორტო საშუალებებზე, რადარებზე, საკომუნიკაციო აღჭურვილობასა და ლოჯისტიკური მხარდაჭერის ელემენტებზე. „ვისლას“ პროგრამის ორივე ფაზისთვის სულ 852 PAC-3 რაკეტა შეკვეთილია, რაც საკმარისია დაახლოებით 400 სამიზნის გასანადგურებლად, თითოეული საფრთხისგან ორი გამანადგურებლის გაშვების ზოგადი დოქტრინის შესაბამისად.
