საინფორმაციო –ფსიქოლოგიური ბრძოლა და სოციალური ქსელები თანამედროვე სამხედრო კონფლიქტში.
საინფორმაციო –ფსიქოლოგიური ბრძოლა და სოციალური ქსელები თანამედროვე სამხედრო კონფლიქტში.
25.06.2015
საინფორმაციო –ფსიქოლოგიური ბრძოლა და სოციალური ქსელები თანამედროვე სამხედრო კონფლიქტში.
სოციალურ ქსელს,როგორც მასმედიის ერთ-ერთ სახეობას და ინფორმაციის მიწოდების აქტიურ საშუალებას, ფართო შესაძლებლობა გააჩნია თანამედროვე სამხედრო კონფლიტში მონაწილე კომბატანტ და სამოქალაქო საზოგადოებაზე ფსიქოლოგიური ზეწოლის განსახორციელებლად.
ამისთვის გამოიყენება კარგად გათვლილი ფსიქოლოგიური ზემოქმედების მქონე ინფორმაციის მიზანმიმართული, ინტენსიური მიწოდება კონკრეტული სოციალური ქსელის მომხმარებლისთვის, ამ ინფორმაციის თავისებურებიდან, მიზნებიდან და ამოცანიდან გამომდინარე ,რეგიონის,დროის სოც–ქსელის მომხმარებელთა კატეგორიების და სხვა სახის ფუნქციური და თვისობრივი შესაძლებლოების გათვალისწინებით.
ფსიქოლოგიური ზემოქმედება ატარებს ზოგად (მასიურ ) და კონკრეტული (ლოკალური) ფორმის სახეს.
ზოგადი ფსიქოლოგიური ზეწოლა ხდება მასიურად, სოც.ქსელში მიზანმიმართული ინფორმაციის განთავსებით,რომლის აქტიური გავრცელების შემდეგ, ქსელის მომხმარებლთა შორის იქმნება ფართო ფსიქოლოგიური წნეხის მოქმედების ეფექტი.
განვიხილოთ ფსიქოლოგიური ბრძოლის წარმოების რამოდენიმე ხერხი და მეთოდი.
1) მიზანმიმართული ფსიქოლოგიური წნეხის შექმნა უშუალოდ ფრონტის ხაზზე და საბრძოლო პროცესებში, ჩართული სამხედრო კონტინგენტის წინააღმდეგ. ამ შეთხვევაში მოქმედების უპირველეს მიზანს წარმოადგენს გარკვეული კონკრეტული სამხედრო გეგმის განხორციელების მხარდაჭერა და ზოგადად საბრძოლო სულისკვეთების დაცემა, დემორალიზაცია,პანიკის, მეთაურობისადმი უნდობლობის გრძნობის გაჩენა ,დანერგვა.
ზოგადი ხასიათის ფსიქოლოგიური ბრძოლა გულისხმობს ,ასევე ძირითადად,ზოგადი ხასიათის მიზანმიმართული ინფორმაციის გავრცელებას სამხედრო ნაწილებში,რომლებიც მიმართულია სასურველი საინფორმაციო ფონის შესაქმნელად და მუდმივი ფსიქოლოგიური დაძაბულობის ,ნეგატიური განწყობის და ნიჰილისტური დამოკიდებულების გასაძლიერებლად.
ამ ინფორმაციის არეალი ფართოა და იგი მოიცავს როგორც ფრონტის ხაზს,ასევე ზურგში განლაგებულ ნაწილებს. ეს ინფორმაცია არ განსხვავდება ამ ნაწილების კონკრეტული,იმ დროისთვის დასახული მიზნიდან და ფაქტობრივი,პოზიციურად არსებული მდგომარეობიდან გამომდინარე. (ფრონტი აქტიური,ზურგი პასიური ) იგი საერთო ხასიათისაა და მისი მიზანი მთლიანად,საჯარისო შენაერთების მორალური და ფსიქოლოგიური მდგომარეობის გაუარესების და ამით დისციპლინის, ქმედუნარიანობის დაცემისკენაა მიმართული.
ბუნებრივია საბრძოლო მოქმედებებში მყოფ და როტაციაში განთავსებული კონტიგენტის სხვადასხვა სახის ფსიქო-ინფორმაციული ზეგავლენის მქონე ფსიქოლოგიური წნეხის მოტივატორი მუდმივად იცვლის ფორმას, შინაარსს და მისი აქტივობა შეთავსებულია საბრძოლო მოქმედებების გარკვეულ, კონკრეტულ აქტივობა-პასივობასთან. იგი გამოიყენება როგორც უშუალოდ ბრძოლების მიმდინარეობისას ასევე,განსაკუთრებით დროებით სამშვიდობო მოლარაკებების თუ ზავის პირობებში.ბუნებრივია ამ ფსიქო-ემოციური ინფორმაციის მიწოდების ინტენსივობა ადაპტირებული და დამოკიდებულია საომარი თეატრის ზონაში არსებულ ზოგად სიტუაციაზე.
ზოდაგი ფსიქოლოგიური წნეხის ძირითადი დამახასიათებელი ნიშანია მისი მაშსტაბურობა.
2)ფსიქოლოგიური ბრძოლის მეორე,განსხვავებულ სახეობას წარმოადენს უშუალოდ კონკრეტული საბრძოლო გეგმის რეალიზებისას, ლოკალური ხასითის მქონე ამოცანის და მიზნის შესრულებისკენ მიმართული ფსიქოლოგიური წნეხის განხორციელება ამ სახედრო გეგმის ლოკაციაში მყოფ აქტიურ თუ პასიურ სამხედრო ქვედანაყოფებზე.
ამ შემხვევაში ფსიქო-ემოციური წნეხის განსახორციელებლად იქმნება კონკრეტული სახის ინფორმაცია,რომელიც პასუხობს სამხედრო მოქმედების გეგმას და მიზანს და ამ გეგმის წარმატებულად განხორციელების ხელშეწყობის წინაპირობად გამოიყენება.
ერთი ასეთი კონკრეტული მაგალითია მასობრივი მესჯების,სატელეფონო ზარების , ვირუსების დაგზავნა ფრონტის ხაზზე მყოფი სამხედროების და მათი ოჯახის წევრების მისამართით,რომელიც მათ პირადად აუწყებს მათი ქვედანაყოფების მძიმე მდგომარეობაში ყოფნას,ბრძოლის გაგრძელების მიზანშეუწონლობას და იმიტირებული თუ რეალური საბრძოლო მდგომარეობის აღწერას, რის შემდეგაც ეს ლოკალური სამხედრო დანაყოფი ბრძოლისუნარიანობის და მორალური სიმტკიცის ნაკლებობას განიცდის. მაგალითად , ასეთი მეთოდით სახედროებს მიეწოდებათ ინფორმაცია (ცრუ ან ნაწილობრივ მართალი) მათი ალყაში მოქცევის, რიცხობრივი, ტექნიკური და საბრძოლო უპირატესობის მიღწევის, მათი მდგომარეობის განწირულობის და ბრძოლის გაგრძელების მიზანშეუწონლობის შესახებ.
ეს ინფორმაცია ვრცელდება,როგორც ე.წ. „დაფარული სიმართლე”, რომლის გამოშკარავების შემდეგ უნდა მოხდეს ბრძოლისუნარიანობის დაქვეითება, დეზერტირობა-დაუმორჩილებლობა და კაპიტულაცია, ბრძოლის შეწყვეტა.
რა არის ე.წ. „მოდელირებული დაფარული სიმართლე “.
„მოდელირებული დაფარული სიმართლე” მოწინააღმდეგის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციის სახეს ეწოდება ,რა დროსაც მიზანმიმართული, კონკრეტული ერთი მეთოდი გამოიყენება. ესაა დეზინფორმაცია, რომელიც ვითომდა ააშკარავებს სამხედრო მეთაურობის სხვადასხვა ინსტანციების მიერ, ჯარისკაცებისთვის დამალულ ფაქტებს, როგორიცაა :მძიმე პოზიციური მდგომარეობა, მსხვერპლის რაოდენობა, არაკანონიერი ბრძანება, ღალატი, ინფორმაცის გაჟონვა, მეთაურების მხრიდან მოსალოდნელი საშიშროება და სხვა.
ბუნებრივია, საომარი მდგომარეობის პირობებში, მთელი რიგი ინფორმაცია, რომელიც სამხედრო ხასიათს შეიცავს გარკვეული სახის სტრატეგიულ მნიშვნელობას ატარებს და გასაიდუმლოებული ან ნაკლებად გასაჯაროებულია. სწორედ ამ პრინციპის ანტიპოდს წარმოადგენს ე.წ. “მოდელირებული დამალული სიმართლე”.
ამ სახის მეთოდით ინფორმაციის გავრცელება ,მოწინააღმდეგის მხრიდან მეტწილად ინფორმაციის გაჟონვის იმიტაციით არის შენიღბულ- გაფორმებული. რიგ შემთხვევაში ეს ე.წ.“ მოდელირებული დაფარული სიმართლე“ შეიცავს როგორც სრულ დეზინფორმაციას, ასევე გარკვეული ინფორმაციის ინტერპრეტირებულ ვარიანტს. ორივე შემთხვევაში ამ მეთოდის მიზანი სამხედრო დისციპლინის და სუბორდინაციის დარღვევაა, რომლის მეშვეობთ, ფაქტიურად შეუძლებელია ერთიანი კორდინირებული ორგანიზებული წინააღმდეობის გაწევა. ეს მეთოდი აქტიურად გამოიყენება ერთ-ერთი კონკრეტული დანყოფის წინააღდეგ, მისი სხვა ,მეზობელ პოზიციაზე მყოფ დანაყოფთან დაპირისპირების მიზნით.
განსაკუთრებით, ეს მეთოდი ამართლებს გენშტაბს დაქვემდებარებული ქვეყნის სამხედრო შეიარაღებული ძალების და მოხალისეთა გაერთიანებებს შორის დაპირისპირების გასაღვიველად. ამის საუკეთსესო მაგალითს წარმოადგენს ილოვაისკის და დებალცევოს ალყის დროს არმიასა და მოხალისეთა ბატალიონებს შორის სერიოზული კონფრონტაციის და კოორდინებულ მოქმედებების შეწყვეტის ფაქტების ერთობლივობა.
ასეთი სახით,ეს მეთოდი გამოყენებულ იქნა დებალცევოს ალყის დროს (ე.წ. მესიჯები,93-კომბრიგის სატელეფონო ზარები ).
ამ მეთოდების გამოყენების და ინფორმაციის მიწოდების ძირითად საშუალებას სწორედ სოციალური ქსელი ქარმოადგენს, განსაკუთრებით ფრონტის ხაზზე, სადაც მებრძოლებს ნაკლებად მიუწვდებათ ხელი ტელევიზიასა და პრესაზე და არც დროის სიჭარბეს განიცდიან ამ მხრივ.
ასეთ დროს მებრძოლთა პირად მფლობელობაში არსებული ტელეფონები-სმარტფონები, ინფორმაციის მიწოდების საუკეთესო წყაროს წარმოადგენს მობილურობის, დროში ოპერატიულობის და არეალში გავრცელების სიმარტივის გამო.
ამასთანავე, საბრძოლო მდგომარეობაში მყოფ დანაყოფებში, გარნიზონებში, ბაზებში ცხადია,მეთაურობის მიერ მუდმივად არის მცდელობა საბრძოლო სულისკვეთების ამაღლების მიზნით ალტერნატიული ინფორმაციის მიწოდების შეზღუდვის და სამთავრობო ოფიციალური ინფო-ვერსიის ცალსახა მიწოდების,რაც ზრდის ინტერესს ჯარისკაცთა მხრიდან,ალტერნატიული ინფორმაციის მოძიებისა.
მებრძოლთა მიერ მასალის ატვირთვის პრაქტიკა ასევე გამოიყენება , როგორც .ე.წ „მოდელირებული დაფარული სიმართლის „ გავრცელებლის ფარული, მიუწვდომელი, სანდო „პირველწყაროდ“ წარმოჩენის კარგი საშუალება. თუმცა მებრძოლთა მიერ ატვირთული და განთავსებული მასალა სხვა მხრივაც აქტიურად გამოიყენება თანამედროვე სამხედრო კონფლიქტში .ამ საკითხზე და უფრო დაწვრილებით სხვა თემებზე და ფორმატში გვექნება საუბარი.
ბუნებრივია, ჯარისკაცს უჩნდება სურვილი ამ ინფორმაციის გადამოწმების და სანდოობის დადგენის, რისთვისაც ალტერნატიულ წყაროდ სწორედ სოციალურ ქსელს იყენებს, სადაც ინფორმაციული ნაკადი არ არის ცალმხრივი და მათ შორის მოწინააღმდეგის პოზიციის (ვერსიის ) გაცნობის საშუალებასაც იძლევა.
ამიტომ სამხედროთათვის მობილური ტელეფონებით და სმარტფონებით სარგებლობის მიზანშეწონლობის საკითხი, ამ კუთხითაც აქტიურად განიხილება.
სწორედ ამ ალტერნატიული ინფორმაციის გაცნობის და ოფიციოზის სანდოობის გადამოწმების სურვილის და მოთხოვნილების საფუძველზეა დამყარებული სოც.ქსელის საშუალებით ფსიქოლოგიური და პროპაგანდისტული ბრძოლის წარმოება და მათი მეშვეობით ბრძოლისუნარიანობის დაქვეითების მეთოდიკა.
ფსიქოლოგიური ბრძოლის ერთ-ერთი ყველაზე მიღებულ ხერხს წარმოადგენს როგორც სოციალური ქსელით, ასევე მასმედიის საშუალებით უშუალოდ საბრძოლო პოზიციებიდან რეპორტაჟების და ინფორმაციის განთავსება,როგორც ზოგადი,ასევე კონკრეტული ფორმით,ნეგატიური და ნიჰილისტური ემოციური ფონის შესაქმნელად.
მათ შორის აღსანიშნავია დადგმული სცენარით ამა თუ იმ ობიექტის აღების ,ტყვეების აყვანის,მშვიდობიანი მოსახლეობის მსხვერპლის და სხვა სახის მძიმე, ემოციური,დადგმული თუ რეალური კადრების გავრცელება.
მთელი რიგი მსგავსი ინფორმაციისა,მისი სიმძიმიდან გამომდინარე ნაკლებად ხვდება ტელევიზიის ეკრანზე,განსაკუთრებით მაშინ როდესაც არსებობს საფუძველი მის ობიექტურობაში ეჭვის შეტანისა, მაგრამ სოციალურ ქსელში იგი აქტიურად ვრცელდება ყოველგვარი შეზღუდვის გარეშე და ინფორმაციის რეზონანსულობიდან გამომდინარე, ვერსიების ინტერპრეტაციულ განვითარებას და ამით შემდგომ დაძაბულობას და ესკალაციას იწვევს.
ასეთივე დატვირთვას ატარებს საბრძოლო მოქმედებებში მონაწილე რეალური თუ იმიტირებული, ე.წ “ფეიკი” პირების მიერ, საკუთარი თუ სხვისი მონათხრობის,მონაგონის, მოსმენილის ატვირთვა-გავრცელება, რომელიც ასევე თემის რეზონანსობიდან გამომდინარე რიგ შემთხევებში უსწრაფესად ვრცელდება ,რიგ შემთხვევებში კი ხდება მისი ხელოვნური მასიური გავრცელება სპეცსამსახურების მიერ და ასევე მძიმე ფსიქოლოგიური წნეხის შექმნას იწვევს,რის შედეგადაც წარმოიქმნება საყოველთაო,მძიმე ემოციური ფონი.
ნიჰილიზმის და უიმედობის ერთ-ერთ კონკრეტულ ფორმა-მეთოდს წარმოადგენს სინდრომი ე.წ. “Всепропало “ რომელიც ერთ-ერთ მნიშვნელოვანი პრობლემაა დღევანდელ უკრაინულ საზოგადოებაში.
ეს ფსიქოლოგიური წნეხი და სინდრომი ძლიერდება არა მარტო სამხედრო გეგმების განხორციელებისას , არამედ ამ გეგმის დასრულების შემდეგაც, განსაკუთრებით მძიმე მარცხის შემდეგ.
ამ შედეგების გასაზვიადებლად, მოწინააღმდეგისთვის უძლეველობის იარლიყის შესაქმნელად, მასობრივი დათგრუნვის გზით, ბრძოლის გაგრძელების აზრის დასაკარგად და ფაქტიურად კაპიტულაციისთვის შინაგანი ემოციური განწყობის ,მზაობის შესაქმნელად.
რა არის სინდრომი „Всепропало “.
ეს არის მუდმივი მიზანმიმართული ფსიქოლოგიური ზემოქმედების შედეგად საზოგადოებაში შექმნილი იდეურ-ემოციური გაერთიანება, ფართო რაოდენობა ადამიანებისა, რომლებიც უძლურნი აღმოჩნდნენ რამოდენიმე მძიმე მარცხის და მძლავრი საინფორმაციო-ფსიქოლოგიური კამპანიის შემდეგ (ილოვაისკი,აეროპორტი,დებალცევო )შეენარჩუნებინათ საბრძოლო ოპტიმისტური განწყობა საკუთარი სახელმწიფოს და არმიის მიმართ.
ამ ადამიანების განწყობის გავრცელების და მათი თანაგრძნობის, მოაზროვნეების, მომხრეების გამრავლების საუკეთესო ასპარეზი, სწორედ სოციალური ქსელი აღმოჩნდა, რომლის მეშვეობით ეს ნიპილისტურ-პესიმისტური პოზიცია საკმაოდ სწრაფად ვრცელდება და მიუხედავად არსებული მძლავრი საინფორმაციო წინააღმდეგობისა ,ოპტიმისტური პოზიციის მხრიდან ეს განწყობა, ემოციური ფონი „всепропало “ სოციალური ქსელის და ბუნებრივია საზოგადოების პრობლემურ სეგმენტად ჩამოყალიბდა.
მსგავსი ემოციური (ნიპილისტურ-პესიმისტური ) განწყობა დამოკიდებულება ცხადია არსებობდა, რიგი პოლიტიკური,სოციალური ეკონომიკური,ფსიქოლოგიური პრობლემების გამო საზოგადოების გარკვეულ ნაწილში, თუმცა სოციალურ ქსელში მათი პოზიციის, იდეების მძლავრი გაჟღერების შემდეგ ეს განწყობა გაიზარდა და უფრო მასიური ორგანიზებული ხასიათი მიიღო.იგი ფაქტიურად სახელმწიფოს შიდა წინააღდეგობაში გადაიზარდა,სახელმწიფო მაშტაბის გამოწვევა-პრობლემა ჩამოყალიბდა საინფორმაციო ბრძოლის შედეგად,მათ შორის,სოციალური ქსელის საშუალებების აქტიური გამოყენებით.
ფსიქოლოგიური ბრძოლა სამოქალაქო სექტორზე თითქმის იგივე ხასიათსა და ფორმას ატარებს, განსხვავება მხოლოდ სამოქალაქო სპეციფიკაა,რომლის მახასიათებელი არის მოსახლეობის გაცილებით მეტი რაოდენობა,ინფორმაციის წვდომის მეტი საშუალებები და ამ ინფორმაციის გავრცელების უფრო დიდი არეალი,ბუნებრივია ნაკლები სამხედრო ცოდნა,განათლება, მოქმედება და ა.შ.
ამიტომ ფსიქოლოგიური წნეხი სამოქალაქო სექტორზე ამ სპეციფიკის და თავისებურებების გათვალისწინებით მიმდინარეობს.
ფსიქოლოგიური ბრძოლა ამ მხრივაც როგორც კომბატანტ სექტორზე ორი მიმართულებით გამოირჩევა,ესაა ზოგადი ანუ მასიური და კონკრეტული ანუ ლოკალური.
ზოგადი ხასიათის ფსიქოლოგიური შეტევა სამოქალაქო საზოგადოებაზე, მიზნად ისახავს ამ საზოგადოებისათვის დამახასიათებელი ღირებულებების და ფასეულობების სისტემის დანგრევას პოლიტიკური და სამართლებრივი რეგულაციების გაქრობას,კანონიერებისა და წესრიგისთვის მოქმედების საფუძველის გამოცლას , საყოველთაო პანიკის, ნიჰილიზმის, უუნარობის გრძობის გამოწვევას, სახელმწიფო ინსტიტუტებისადმი ნდობის და იმედის დაკარგვას, პრაქტიკულად საომარი მდგომარეობაში მყოფი ქვეყნისთვის სამოქალაქო ზურგის მოშლას.
თანამედროვე სამხედრო კონფლიქტები,ძირითადად წარმოებს საფუძველშერყეული, ჩამოუყალიბებელ სახელმწიფოთა ტერიტორიაზე რა დროსაც,სამოქალაქო სექტორი,მთელ რიგ შემთხვევებში, სახელმწიფო ფუნქციებს ითავსებს და იღებს საკუთარ თავზე.ასეთ შემთხვევაში წარმოიქმნება მდგომარეობა, როცდესაც “ომობს ქვეყანა და არა სახელმწიფო “.
მსგავს სიტუაციაში,სამოქალაქო სექტორის მიერ, ზურგის ორგანიზებას გადამწყვეტი მნიშვნელობა ენიჭება, სწორედ ამიტომ თანამედროვე სამხედრო კონფლიტში საინფორმაციო-ფსიქოლოგიური ბრძოლის მეშვეობით სამოქალაქო ზურგის მოშლა სტრატეგიული ამოცანას წარმოადგენს.
ამ ამოცანის შესასრულებლად,აქტიურად გამოიყება “თემატური ბრძოლის” მეთოდი.
„თემატური ბრძოლა“ სოციალური ქსელების მეშვეობით ფსიქოლოგიური ბრძოლის ერთ-ერთი ძირითადი მიმართულებაა,რა დროსაც,ზოგად პროპაგანდისტურ-იდეოლოგიურ საინფორმაციო ნაკადში, პერიოდულად,შექმნილი მდგომარეობიდან და სამხედრო პოლიტიკური ამოცანებიდან გამომდინარე აქტიურდება ფსიქოლოგიური ზეწოლა გარკვეულ სეგმენტებსა თუ ცალკეულ თემებზე.
ამ მხრივ,სამხედრო პოლიტიკური ხასიათის თემებს შორის საინფორმაციო-ფსიქოლოგიური ბრძოლის წარმოებისას,ყოველთვის აქტიურად განიხილება მობილიზაციის ჩაშლის საკითხი. ხელისუფლებისადმი და არმიისადმი უნდობლობის გრძნობის დანერგვა.ასევე მუდმივად აქტიურია არმიის და სამხედროების დისკრედიტირება სამოქალაქო საზოგადოებაში, მათში დაპირისპირების,კონფრონტაციის წარმოქმნის მიზნით, რომელიც არა მარტო ზურგის ხაზის ორგანიზების დაშლისკენ მიმართული,არამედ პოტენციური სამხედრო შემადგენლობის, რეზერვის და შევსების პრობლემას წარმოშობს.
თემათა პრინციპის შერჩევით მუდმივი მანიპულირება როგორც ზოგადი, ასევე განსაკუთრებით გარკვეულ დროში აქტუალური საკითხების ინტენსივობით და ზემოქმედებით ხდება ფსიქოლოგიური დაძაბულობის ფონის შექმნა და მართვა, მისი მუდმივად ტონუსირება ,რათა მთლიანობაში სამოქალაქო საზოგადოება იმყოფებოდეს მუდმივი დისკომფორტის, გაურკვევლობის და უნდობლობის მდგომარობაში.
თემატური შეტევა განსაკუთრებით ეფეტურია თუ იგი მიმართულია ერთი ორგანიზებული წყაროს მხრიდან საზოგადოების და სახელმწიფოს სხავადსხვა სეგმენტზე და მიზნად ისახავს არა ერთი, რომელიმე სეგმენტის წინააღმდეგ ბრძოლას,არამედ „ყველას გასვრას”.
ასეთ შემთხვევაში, მიზნის მიღწევის დროს საზოგადოება ფაქტიურად საყრდენ გამოცლილია,რადგან ვერ ხედავს მკაფიო პოლიტიკურ თუ სამოქალაქო საწყისს, რომლის ნდობაც შესაძლებელია, მას აქვს შეგრძნება იმისა,რომ ესა თუ ის სუბიექტი, იდეა, ღირებულება , ინსტიტუტი თუ საზოგადოება მხოლოდ,სხვაზე მეტად ან ნაკლებად ცუდია და არასაიმედო და ამით არავისზე უკეთესი არ არის, ისიც ,ასევე როგორც ყველა სხვა „გასვრილია „.
მსგავსი მეთოდი მიმართულია პრინციპის „ყველა ერთმანეთზე უარესია “-ს განსახორციელებლად,რაც საყოველთაო აპათიას,ნიჰილიზმს და პესიმიზმს წარმოშობს.
საომარი მდგომარეობის პირობებში კი ზურგში, ისევე როგორც ფრონტზე მსგავსი ფსიქოლოგიური, საზოგადოებრივი და პიროვნული განწყობა ერთ-ერთ უძლიერეს პრობლემას წაროადენს.მისი დაძლევის გარეშე ორგანიზებული სახელმწიფო და სამოქალაქო წინააღმდეგობის გაწევა პრაქტიკულად შეუძლებელია, ამიტომ ასეთი თემებით მანიპულებისას გამოიყენება მიზანის, მსხვერპლის ზუსტი შერჩევის მეთოდიკა.
ბრძოლა ამ მხრივ,განსაკუთრებით აქტიურია მოწყვლად სოციუმზე.
ამ სოციუმის მდგომარეობაზე მიმდინარეობს მოქმედების ძირითადი აქცენტირება , მათზე აპრობირებულ-ადაპტირებული ფსიქოლოგიური წნეხის შემცველი თემების და ინფორმაციის მიწოდებით.
ეს ჯგუფებია : პენსიონერები,შშმ-პირები, ბავშვები, მოზარდები და მათი მშობლები,სოციალურად დაუცველნი, კერძო კაპიტალის და ბიზნესის მქონე პირები.ამავე დროს გაითვალისწინება მათი განათლების და კრიტიკული აზროვნების დონე.
განსაკუთრებულ კატეგორიას წარმოადგენენ ლტოლვილები და იძულებით გადაადგილებული პირები და ოკუპაციის ზოლში თუ კონკრეტულ სამხედრო გეგმის განხორციელების არეალში მყოფი მოსახლეობა.
ამ ორ სეგმენტზე განსაკუთრებით აქტიური ფსიქოლოგიური ზეწოლა მიდის ,რადგან სწორედ მათი მეშვეობითაა შესაძლებელი ფსიქოლოგიური ეფექტის ექსპორტი.
ასეთ და სხვა სახის შემთხვევებში გამოყენება უკვე ლოკალური კონკრეტული სახის ფსიქოლოგიური ბრძოლის მეთოდები.
აქაც სამიზნეს წარმოადგენს გარკვეული ლოკაციის არეალში მყოფი მოსახლეობა,სამოქალაქო საზოგადოება,რომელზეც მიზანმიმართულად მიდის თემატური ფსიქოლოგიური დამუშავება.
საბრძოლო ზონაში ძირითადი არეალი პოტენციური მსხვერპლისა არის ფრონტის ხაზზე და მის გარშემო მყოფი მოსახლეობა.ეს საინფორმაციო ფსიქოლოგიური წნეხი განსაკუთრებით ძლიერდება კონკრეტული საბრძოლო ოპერაციის მიმდინარეობისას და იგი გულისხმობს სამიზნე ტერიტორიაზე მცხოვრები მოსახლეობას და სამხედრო კონტიგენტს შორის კოორდინაციის და კეთილგანწყობის მოშლას,რითაც ადვილდება და ეფექტურად წარმოებს,ფაქტიურად, ზურგმოშლილ,სამოქალაქო მხარდაჭერის გარეშე დარჩენილ სამხედრო ნაწილებთან ბრძოლა.
აქაც,ისევე როგორც კომბატანტებთან, თემატური საკითხები შეირჩევა ადგილმდებარეობის, სამხედრო პოზიციის,ადგილობრივი თავისებურებების და მოსახლეობის სოციალურ-ეთნიკური ჩვევების და ტრადიციების გათვალისწინებით.ლოკალური ფსიქოლოგიური ზეწოლა კონკრეტული დასახლების მიმართულებით, მიზნად ისახავს ამ ტერიტორიის მაცხოვრებელთა შორის მოწინააღმდეგის უძლეველობის რწმენის ჩამოყალიბებას, საკუთარი ძალებისადმი უნდობლობას და გამარჯვების რწმენის, ბრძოლის გაგრძელების და წინააღმდეგობის სურვილის დაკარვას,ნიჰილიზმს, ინდიფერენტულობის და პესიმიზმის გამოწვევას.
განსაკუთრებით ხშირად და ეფექტურად გამოიყენება შიშის და სიძულვილის გრძნობის დაერგვა საკუთარი სამხედროების მიმართ, რა დროსაც მიმართავენ რამოდენიმე ხერხს: ესაა მშვიდობიან,საკუთარი მოსახლეობაზე, საარტილერიო, საავიაციო დაბომბვის ინფორმაციის გავრცელება. ნებისმიერი ასეთის შემდეგ გამოწვეული მსხვერპლის მოწინააღმდეგე მხარისთვის გადაბრალება, მეტწილად პროვოკაციული დაბომბვის და სხვა დივერსიულ-ტერორისტული აქტის განხორიელება და მათში ცალსახად საკუთარი შეიარაღებული ძალების მიზანმიმართული დადანაშაულება . ასევე მოწინააღმდეგის მიერ მაროდიორობის, ძარცვა -ყაჩაღობის, ძალადობის და სხვა უკანონო ქმედებების შესახებ ინფორმაციის გავრცელება.ზოგადად მოწინააღმდეგის სისასტიკესა და არაადამიანურ მოქმედებებში დადანაშაულება და ამ მხრივ კარგად დამუშავებული და გათვლილი საინფორმაციო ფსიქოლოგიური წნეხის მქონე ,რაც შეიძლება მძიმე და დამთრუნგველი ინფორმაციის გავრცელება.
ფსიქოლოგიური ბრძოლა საინფორმაციო ომის განუყოფელი ნაწილია და პროპაგანდასთან ერთად მუდმივი გამოყენების ელემენტია .ამ ბრძოლის მეთოდები მუდმივად იხვეწება და განახლდება ყოველი ახალი კონფლიქტის წარმოშობისას.ყოველი კონფლიქტის ახალ ზონაში გამოიყენება.
ამ ზონის რეგიონის თავისებურებების , მოსახლეობის ეთნიკური,რელიგიური თუ სოციალური კუთვნილების და მენტალიტეტის გაანალიზების საფუძველზე აპრობირდება და ინერგება ფსიქო-ინფორმაციული შეტევები,რომლებიც მარტივად შეაღწევს პოტენციური მსხვერპლის ფსიქო-ემოციურ ტიპში და მაქსიმალურად ორიენტირეული იქნება შედეგზე.
თუმცა მიუხედავად ყოველი რეგიონის,ქვეყნის თუ საზოგადოების და მათი მენტალობის სხვაობისა,უცვლელი რჩება მათ წინაღარმდეგ გამოყენებული მეთოდების ის ნაწილი,რომლებიც კონკრეტულად ადამიანის, ადამიანობის საყოველთაოდ მიღებული ჰუმანური ღირებულების და ფასეულობების წინააღმდეგაა მიმართული.ესაა სიცოცხლის,სიტყვის და აღმსარებლობის თავისუფლების,თანასწორობის პრინციპის,უმცირესობათა უფლების,რასის,სქესის განურჩევლობის წინააღმდეგ მიმართული საინფორმაციო-ფსიქოლოგიური შეტევა.
საბოლოო ჯამში,ფსიქოლოგიური ბრძოლის შედეგი დეგრადირებული,დიფერენცირებული და დათრგუნული,რელევანტური საზოგადოების ჩამოყალიბებას და მის მარტივად მანიპულება-მართვას ისახავს მიზნად.
გიორგი მღებრიშვილი .
24.06.2015
