იმედა კახნიაშვილი – გმირი, რომელიც ოსური დროშის ჩამოხსნას შეეწირა

შს სამინისტროს თანამშრომელი, იმედა კახნიაშვილი, ომის შემდეგ, 2008 წლის 10 ნოემბერს, ნაღმზე მაშინ აფეთქდა, როცა თავის ჯგუფთან ერთად, ოსურ დროშას ხსნიდა. სეპარატისტებმა კარგად იცოდნენ, რომ მათ დროშას მხოლოდ პატრიოტი ქართველი შეეხებოდა, ვისთვისაც სამშობლო უმთავრესია და თავისი ქვეყნის ტერიტორიაზე სეპარატისტების დროშას არ აფრიალებდა. შედეგი მიიღეს, სიცოცხლე მოუსწრაფეს 29 წლის იმედა კახნიაშვილსა და თამაზ ხაჭაპურიძეს. აფეთქების შედეგად ასევე დაიჭრა შს სამინისტროს სამი თანამშრომელი.

დიდი ლიახვის ხეობის მკვიდრმა, იმედა კახნიაშვილმა სამხედრო ფორმა სკოლის დამთავრების შემდეგ ჩაიცვა და სიცოცხლის უკანასკნელ წუთამდე საქართველოს ემსახურებოდა. იგი სამშვიდობო მისიით იმყოფებოდა კოსოვოში. ასევე, თავდაცვის სამინისტროს მიერ, მივლინებული იყო ალბანეთსა და იუგოსლავიაში. თავდაცვის სამინისტროდან შს სამინისტროს განსაკუთრებულ დავალებათა დეპარტამენტში, შიდა ქართლის სამხარეო სამმართველოში, სიკვდილამდე 4 წლის წინ გადაინაცვლა. 

იმედა კახნიაშვილის მეუღლე ნათია მელანაშვილი: ,,იმედა იმისთვის არ მუშაობდა, რომ სამსახური ჰქონოდა, სულით მებრძოლი ადამიანი იყო. ძალიან უყვარდა თავისი საქმე, თანამებრძოლი ბიჭები. მათაც ჩემზე არანაკლებ სწყდებათ გული და არანაკლებ აკლიათ იმედა. ჩვენ ბევრი განსაცდელი გადავიტანეთ ხეობაში. ბევრჯერ იყო დაძაბული სიტუაცია და ძალიან განიცდიდა ამას. მოსახლეობა ორი-სამი კვირით ვიხიზნებოდით ხეობიდან, იმედა ყოველთვის იქ რჩებოდა, არასდროს გამოსულა. 2008 წლის აგვისტოში, სიტუაცია ძალიან რომ დაიძაბა, მითხრა, ბავშვთან ერთად აუცილებლად უნდა გახვიდეო. მეც არ მინდოდა ხეობის დატოვება, მაგრამ სხვა გზა აღარ იყო.. საშინლად განიცდიდა თავისი მიწა-წყლის დაკარგვას. ომის შემდეგ ძალიან შეიცვალა. სუფრაზე მისი მეგობრები, თანამშრომლები რომ შეიკრიბებოდნენ ყოველთვის დიდი გულისტკივილით იხსენებდა ხეობას და იმედი ჰქონდა, რომ ოდესმე დააბიჯებდა ფეხს თავის მიწაზე, მაგრამ სამწუხაროდ, მშობლიური მიწაც არ ეღირსა…

– თქვენ ვეღარ დაბრუნდით საკუთარ სახლში?

– ჩვენ დავკარგეთ სახლი. ომის შემდეგ, იმედას მშობლები 40 დღე ჰყავდათ ტყვედ ოსებს. ეს პერიოდი მას თითქმის არ ეძინა, ადგილს ვერ პოულობდა. შემდეგ ისინი წითელი ჯვრის დახმარებით გათავისუფლდნენ. საშინელებებს ჰყვებოდა მამამისი, ძალიან მძიმე პირობებში უხდებოდათ ყოფნა…

სახლიდან, როგორც ვიყავით ეზოში გასულები, ისე წამოვედით, არაფერი წამოგვიღია, საშინელი პანიკა იყო… თანაც, როგორც გითხარით მანამდეც იყო ბევრი შემთხვევა, როცა სოფლიდან გამოვედით, ნათესავებთან გვიხდებოდა ყოფნა და მერე ისევ ვბრუნდებოდით ჩვენს მიწა-წყალზე, მაგრამ ეს გამოსვლა საბედისწერო აღმოჩნდა… ნასახლარებიც კი აღარ არსებობს ახლა თურმე იქ.

– დროებითი საცხოვრებელი სად მოგცათ ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტრომ?

– სანამ ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტრო ჩამოყალიბდებოდა სად დავებინავებინეთ, თბილისში ვიყავით, ერთ-ერთი სკოლის შენობაში. შემდეგ უკვე იმედას შესთავაზეს, რომ როგორც ლტოლვილს, სამსახური შეუძენდა ბინას 15 000 დოლარის ფარგლებში, რასაც ჩვენ დავთანხმდით და შს სამინისტრომ გორში გვიყიდა ოროთახიანი ბინა. ამ სახლში ერთი თვე და ორი კვირა ვიცხოვრეთ ერთად. ისე უხაროდა, ყველაფრის დაკარგვის შემდეგ ღია ცის ქვეშ რომ არ დავრჩით. არსად წასასვლელი არ გვქონდა, ქირით ვეძებდით ბინას. ყველაფერს სიყვარულით აკეთებდა.

– რა ვითარებაში გარდაიცვალა თქვენი მეუღლე?

– 2008 წლის 10 ნოემბერს, დილით, პატრულირებისას საგუშაგოს მიმდებარე ტერიტორიაზე  ოსური დროშა შეუნიშნავთ, რომელიც საღამოს არ იყო. იცოდნენ, რომ დროშას ისე არავინ გადმოიტანდა კილომეტრებზე, მიხვდენ რომ მახე იყო, ამ საუბარში და ერთმანეთის გაფრთხილებაში დროშამდე მივიდნენ, დროშის ირგვლივ ტერიტორია დანაღმული ყოფილა, ერთ-ერთმა დროშა ამოიღო თუ არა დისტანციური მართვის საშუალებით, ასაფეთქებელი მოწყობილობა აამოქმედეს. ჩემი მეუღლე ნაღმზე მდგარა… ორი ნამსხვრევი ჰქონდა მოხვედრილი, ერთი მხარში, მეორე მუცლის არეში. სისხლისგან დაიცალა.

ბიჭები დაბნეულან, ვეღარ იგებდნენ ვინ დაიჭრა, ვინ გარდაიცვალა. იმედასთან რომ მისულან, მიხვდნენ რა სიტუაციაში იყო, ჩქარობდნენ თურმე, ცდილობდნენ უახლოეს საავადმყოფომდე მიესწროთ. იმედას უთხოვია, ბიჭებო იარაღი არ დამიტოვოთ აქ, არ შემარცხვინოთო. მერე ბიჭები მოუკითხავს, ყველანი ხომ კარგად ხართო. ვკვდები მგონიო, ერთი ეს უთქვამს და ასე წასულა ამ ქვეყნიდან. ბიჭები გიჟდებიან, არც შიში, არც სინანული, ერთი სიტყვაც კი არ დასცდენიაო… ვინც ჩემს მეუღლესთან ერთად დაიღუპა ის ბიჭიც ჩვენთნ იყო წინა დღეს, ერთად იქეიფეს.

გარდაცვალებამდე, წინა საღამოს ვესაუბრე ტელეფონზე. გვიან, დაახლოებით ორ საათზე ისევ დამირეკა. რატომ გამაღვიძე, შენ არ გძინავს და მეც არ გინდა დამაძინო მეთქი? ვუსაყვედურე. შენი ხმის მოსმენა მინდოდა და იმიტომ გაგაღვიძეო. ჩვენ სამი წელი გვიყვარდა ერთმანეთი, ბევრი წინააღმდეგობა გვქონდა, მაგრამ ყველაფრის მიუხედავად, მაინც ლამაზი ოჯახი შევქმენით. იმ ღამეს ყველაფერი გაიხსენა და მერე მკითხა: ღირდა ამ ყველაფრის გადატანა ჩემს გამო,? ყველაფერი რომ თავიდან დაიწყოს, ჩემთან ცხოვრებისთვის იგივეს გადაიტანდიო? ვუპასუხე წამითაც არც შევყოვნდებოდი მეთქი. ამიტომაც მიყვარხარ ვაჟკაცურად რომ მიდგახარ გვერდით, ამის მოსმენა მინდოდა, ახლა დაისვენეო მითხრა და დამემშვიდობა.

საშინელი შეგრძნება დამეუფლა, ბავშვს მშვიდად სძინავს, იმედას ახლა ველაპარაკე, კარგად არის, რა უნდა მოხდეს მეთქი ვფიქრობდი. დილით ადრე ავდექი რომ სადილი დამეხვედრებინა იმედასთვის, 8 საათზე კარზე დააკაკუნეს, მისი თანამშრომლები იყვნენ, სისხლში ამოსვრილები. გონება დამებინდა… ჩაიცვი და ჰოსპიტალში წამოდი, წუხელ აგვაფეთქეს და იმედა მძიმედ არის დაჭრილიო. ვერ აგიღწერთ რა დამემართა. მუშას ვთხოვე ბავშვი რომ გაიღვიძებს მიხედე მეთქი, სხვა არავინ მყავდა სახლში. მანქანაში რომ დავჯექი ბიჭები ვეღარ მიყურებდნენ, თვალს მარიდებდნენ. ღმერთს ვევედრებოდი თუ სასიკვდილოდ არის განწირული ცოცხალს მივუსწრო, იქნებ რა უნდა მითხრას მეთქი.

ბიჭები ტიროდნენ, გავუბრაზდი, ცოცხალ ადამიანს ნუ ტირით მეთქი. ჰოსპიტალში, მიმღებთან მორიგე ექთანი გამოვიდა, დაჭრილების გვარები ვკითხე. სამი დაჭრილი იყო იმ დღეს, სანამ მესამე დაჭრილის გვარს მეტყოდა, ვერ გეტყვით რამდენჯერ მოვასწარი უფლისთვის თხოვნა, ახლა კახნიაშვილი თქვას მეთქი, კახნიაშვილი რომ არ ახსენა, მივხვდი იმედა უკვე აღარ იყო…

– თქვენ დაგრჩათ მცირეწლოვანი შვილი…

– მე და იმედას გვყავს ერთი ბიჭი, დავითი. მაშინ დავითი 4 წლის იყო, ახლა უკვე სკოლაში დადის. 13 ნოემბერს აქვს დაბადების დღე. იმედას გარდაცვალებამდე სტუმრები გვყავდა. სახლში რემონტი გვქონდა, იმედამ ბიჭებს მოუბოდიშა, არეულობა გვაქვს, დღეს მაპატიეთ და 13-ში, ჩემი ბიჭის დაბადების დღეზე დაგპატიჟებთ ყველასო. დავითის დაბადების დღეს, 13 ნოემბერს იმედა დავკრძალეთ…

როგორც გითხარით, მეორე პოლიციელიც იყო დაღუპული, სამხედრო წესით უნდა დაეკრძალათ, შს სამინისტრო აკეთებდა ორგანიზებას და გვთხოვეს, ორივე პოლიციელის დაკრძალვა ერთ დღეს არ ყოფილიყო, მოძღვრის კურთხევით, იმედა 13-ში დავკრძალეთ. მაშინ არც გამხსენებია, რომ იმ დღეს ჩემი შვილის დაბადების დღე იყო. ახლა ბავშვი ყველას გულისტკივილით ეუბნება, მე რომ 4 წლის გავხდი, იმ დღეს მამა გავასვენეთო.

– იცის დავითმა, რომ მამა სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულების დროს, გმირულად დაიღუპა?

– კი, იცის და ძალიან ამაყია. ამბობს მეც სპეცრაზმელი უნდა გამოვიდეო, ძალიან უყვარს იარაღი. ჩემი მეუღლე რომ დაიღუპა, ძალიან მთხოვა, მამის მკერავთან წამიყვანა და მამამისის ფორმა გადაგვაკეთებინა. დღემდე მამის ფორმა აცვია და იარაღით დარბის, მე გმირის შვილი ვარო. ყოველ კვირას მიდის საფლავზე, შაბათს ტაძარში სანთელს უნთებს მამას. იცის რომ მამა ღმერთთანაა და ელოდება, მითანხმდება, მამა რომ მოვა, პირველი მე უნდა ჩავეხუტო და ვაკოცოო.

– შს სამინისტრომ თუ დააფასა თქვენი მეუღლის გმირობა?

– დიახ და ამისთვის ძალიან დიდი მადლობა მინდა ვუთხრა მათ. მე დამასაქმეს, გორის განსაკუთრებულ დავალებათა დეპარტამენტში ვმუშაობ. ბავშვსაც დაენიშნა კომპენსაცია მამის გარდაცვალების შემდეგ. რაც გვჭირდება ყველაფერში იმედას ხელმძღვანელები, თანამშრომლები და მეგობრები გვეხმარებიან. ოთხი წელი იმსახურა მან შს სამინისტროში, სკოლის შემდეგ ჩაიცვა ფორმა და მას შემდეგ არ გაუხდია. ძალიან უყვარდათ და დიდ პატივს სცემენ. მადლობელი ვარ მათი, არა იმიტომ, რომ მე მეხმარებიან, ამით ისინი ჯერ ჩემს გარდაცვლილ მეუღლეს სცემენ პატივს და მისი ხსოვნის საპატივცემულოდ მიდგანან მე მხარში.  

– თქვენი ოჯახი გახდა რუსული აგრესიის მსხვერპლი, რა შეფასებას მისცემთ რუსეთის ქმედებას?

–  რუსული აგრესიის შედეგია ხეობის დაკარგვა. მათ კისერზეა ამ ბიჭების დაღუპვა. ომის შემდეგაც კი, მშვიდობიან პერიოდში, ისინი აგრძელებენ გაუგონარ სისასტიკეს. ჩემი მეუღლე ომშიც მოწინავე რიგებში იბრძოდა. შეიძლება არც ავალებდნენ ამას, მაგრამ თვითონ იყო ასეთი თავგანწირული. სულ ვეუბნებოდი, შენს უკან შენი ოჯახია და ფრთხილად იყავი მეთქი, მაგრამ ამას ყურადღებას არ აქცევდა, უპირველესი ჩემი საქართველოაო, ამბობდა.

ხეობის ბიჭებს სულ სხვანაირად სტკიოდათ საკუთარი მიწა-წყალი. ეს ომი მათზე განსაკუთრებულად აისახა. ჩვენს გარშემო არიან კომპაქტურად ჩასახლებული დევნილები. ეს ახალგაზრდები სულ სხვანაირები არიან, თანატოლებისგან განსხვავებული ინტერესებით ცხოვრობენ, ამოუხსნელი გულის წუხილით. განსაკუთრებით მძიმეა მათთვის აღდგომის ბრწყინვალე დღესასწაული, როცა თავიანთი მიცვალებულების საფლავებზეც ვერ გადიან და ისიც არ იციან რა მდგომარეობაშია მათი ახლობლების საფლავები, მაგრამ… შეიძლება ეს აუხდენელ ოცნებად დარჩეს? მე დიდი იმედი მაქვს, რომ კეხვის მიწაზე ისევ დავაბიჯებთ, მე თუ არა დათუჩა მაინც გაივლის თავის ნასახლარზე.