შეტაკება სამშვიდობო სტატუსის მქონე რუსულ ძალებსა და ქართულ ჯარს შორის.
გარდა მოსკოვის იმ სიცრუისა, თითქოს მისი ჯარი საქართველოში შემოვიდა არა 7, არამედ 8 აგვისტოს, კრემლი საქართველოს საწინააღმდეგო პოლიტიკურ იარაღად კიდევ ერთ ტყუილს იყენებს – ნარატივს, თითქოს ქართველები თავს დაესხნენ რუსულ მშვიდობისმყოფელთა სტატუსის მქონე ძალებს.
სინამდვილეში, ამ რუსულმა ძალებმა თავად დაიწყეს მტრული მოქმედებები იმ ქართული ძალების წინააღმდეგ, რომლებიც ცხინვალის არეალში 8 აგვისტოს დილით გადაადგილდებოდნენ. ამით მათ დაარღვიეს თავისი სამშვიდობო მანდატი, რის შედეგადაც გახდნენ „ლეგიტიმური სამხედრო სამიზნე საერთაშორისო სამართლის მიხედვით“. ცხინვალში სამშვიდობო ძალებთან დაკავშირებული რუსული ქმედებები მოიცავდა შემდეგს:
• ომამდე მშვიდობისმყოფელთა ბაზაზე რუსული სპეცდანიშნულების ძალების განლაგება;
• რუსეთის ოფიციალური წარმომადგენლის ნათქვამი სიცრუე რუს მშვიდობისმყოფელებში დანაკარგების შესახებ რამდენიმე საათით ადრე, ვიდრე მოხდა პირველი შეტაკება ამ მშვიდობისმყოფელებსა და ქართულ ჯარს შორის;
• ცხინვალის რეჟიმის საარტილერიო ცეცხლის კორექტირება, რომელიც ხდებოდა ცხინვალის სამხრეთით არსებული რუს მშვი დობისმყოფელთა ბაზის ტერიტორიიდან;
• ამავე ბაზაზე მყოფი რუსი მშვიდობისმყოფელებისთვის გაცემული ბრძანება შეეჩერებინათ ქართული ჯარის გადაადგილება ლეტალური ძალის გამოყენებით;
• მშვიდობისმყოფელთა ბაზაზე მყოფი რუსი ჯარისკაცების მიერ ქართული ძალებისთვის გახსნილი ცეცხლი.
რუსული სპეცდანიშნულების ძალები მშვიდობისმყოფელთა ბაზაზე
ცხინვალში მშვიდობისმყოფელთა შორის რუსული სპეც დანიშნულების ძალების ყოფნის ფაქტი დაადასტურა რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა 2011 წლის 8 აგვისტოს. მე-10 სპეც დანიშნულების ბრიგადისთვის სამხედრო ჯილდოს გადაცემის ცე რემონიის დროს მედვედევმა თქვა: „დღეს სრულდება სამი წელი სამხრეთ ოსეთზე ქართული ჯარის თავდასხმიდან. მაშინ ასობით ადამიანი დაიღუპა, ხოლო ათასობით მომაკვდინებელ საფრთხეში იყო. აგრესორს წინ დაუდგნენ რუსი მშვიდობისმყოფელები, რომელთა შორის თქვენი ამხანაგებიც იყვნენ. იმ ძალიან რთულ დრა მატულ დღეებში მათ ღირსეულად შეასრულეს თავისი მოვალეობა, თანაც ზოგმა – საკუთარი სიცოცხლის ფასად“. თავის გამო ს ვლაში მედვედევმა ასევე შეაქო მე-10 ბრიგადის მებრძოლები იმისთვის, რომ მათ „მოამზადეს და განახორციელეს ურთულესი საბრ ძოლო ოპერაციები ჩრდილოეთ კავკასიასა და სამხრეთ ოსეთში“.
რუსული სპეცრაზმი
სხვა, არაოფიციალური, წყაროები ასევე მიუთითებენ სპეცდანიშნულების ძალების მშვიდობისმყოფელთა შორის განლაგებაზე, რომელიც ომამდე დაიწყო. მე-10 სპეცდანიშნულების ბრიგადის სნაიპერი-მზვერავი ალექსეი ბატუევი, რომელიც დაიჭრა ქართველებთან ბრძოლაში 8 აგვისტოს, ცხინვალში განლაგებულ მშვიდობისმყოფელებთან ომამდე „სამი თვით“ ადრე მიამაგრეს. მე-10 ბრიგადის მოკლე ოფიციალური ისტორია, რომელიც ამ შენაერთში პრესტურის მონაწილეებმა იხილეს, ამბობს, რომ ბრაგადის „ოპერატიული ჯგუფი“ ცხინვალში „ასრულებდა სპეციალურ დავალებებს“, „2008 წლის 30 აპრილიდან 2008 წლის 28 აგვისტომდე“. ჯარისკაცი რაუშან აბდულინი დაიღუპა ქართველებთან ბრძოლაში 8 აგვისტოს, „მე-10 ცალკეული სპეცდანიშნულების ბრიგადის სპეც დანიშნულების რაზმის შემადგენლობაში“. 2009 წლის სექტემბერში მას, პრეზიდენტის ბრძანებით, მიანიჭეს (სიკვდილის შემდეგ) რუსეთის ფედერაციის გმირის წოდება. ერთი წყაროს მიხედვით, აბდულინი იყო მიმაგრებული ცხინვალში მყოფ რუს მშვიდობისმყოფელებთან 2007 წლიდან, ხოლო მეორე წყარო ამბობს, რომ მისი რაზმი ცხინვალში 2008 წლის აპრილში გადაისროლეს. როგორც ანდრეი ილარიონოვი აღნიშნავს, მიუხედავად იმისა, რომ სპეცდანიშნულების ძალების ეს ჯარისკაცები მშვიდობისმყოფელებთან იყვნენ მიმაგრებული, ისინი, სავარაუდოდ, არ ექვემდებარებოდნენ არც მათ და არც თუნდაც 58-ე არმიას, რომელსაც სამშვიდობო ძალები ექვემდებარებოდნენ. ცხინვალის სამხრეთით მდებარე რუსული სამშვიდობო ძალების ბაზის მეთაურმა, ვიცე-პოლკოვნიკმა კონსტანტინ ტიმერმანმა არ ახსენა სპეც დანიშნულების ძალები იმ ძალებს შორის, რომელიც იყო მის დაქვემდებარებაში ქართულ ჯართან შეტაკების დაწყების მომენტში. 58-ე არმიის მეთაურს, გენერალ ანატოლი ხრულიოვს ინტერვიუს დროს ჰკითხეს, რამდენად ჰქონდა მას ომის დროს კონტაქტი მე-10 ბრიგადასთან. პასუხად ხრულიოვმა თქვა, რომ „ურთიერთმოქმედება იყო ორგანიზებული, მაგრამ ისინი მოქმედებდნენ საკუთარი დავალებების მიხედვით, რომლებსაც მათ უფროსი სამხედრო მეთაური აძლევდა“.
მართალია, შედარებით ბევრი ინფორმაცია არსებობს იმაზე, რომ მე-10 ბრიგადის ძალები ომამდე ცხინვალში მყოფ რუს მშვიდობისმყოფელებთან იყო მიმაგრებული, მაგრამ ეს არ იყო სპეცდანიშნულების ერთადერთი რუსული შენაერთი, რომლის ჯარისკაცებს ასეთი როლი ჰქონდათ. 22-ე სპეცდანიშნულების ბრიგადის ძალები ასევე იყვნენ ცხინვალში რუს მშვიდობისმყოფელებთან ერთად და ებრძოდნენ ქართულ ჯარს 8 აგვისტოს.
სიცრუე რუსულ სამშვიდობო ძალებზე თავდასხმის შესახებ
განცხადება რუს მშვიდობისმყოფელებზე ქართველების თავდასხმის შესახებ მოსკოვმა პოლიტიკურ იარაღად მანამდე გამოიყენა, სანამ მათსა და ქართველ ჯარისკაცებს შორის რაიმე შეტაკება მოხდებოდა.
რუსი ჯარისკაცები ფიზიკურად უსწორდებიან მშვიდობიან მოსახლეობას
წყაროები, რომლებიც ამ მოვლენებს ეხებაიან, თანხმდებიან, რომ ეს შეტაკება მოხდა 8 აგვისტოს დაახლოებით 06:00 საათზე. თვით რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს წარმომადგენელმაც „უთხრა დასავლელ ჟურნალისტებს, რომ პირველი რუსი მშვიდობისმყოფოლები დაიღუპნენ 06:00 საათის მერე, მას შემდეგ, რაც ქართული ჯარი შევიდა სამხრეთ ცხინვალში“. მიუხედავად ამისა, მშვიდობისმყოფელებზე შეტევასა და მათ რიგებში დანაკარგზე ლაპარაკი მოსკოვმა დაიწყო მანამდე, ვიდრე ასეთი რამ შეიძლებოდა მომხდარიყო: 8 აგვისტოს 02:37 საათზე რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე გრიგორი კარასინმა დაურეკა თავის ქართველ კოლეგას – გრიგოლ ვაშაძეს და უთხრა, „რომ რუსული შეიარაღებული ძალები იწყებდნენ სამხედრო ოპერაციას ცხინვალის რეგიონში/სამხრეთ ოსეთში და ამ გადაწყვეტილების მიზეზად რუს მშვიდობისმყოფელებს შორის დანაკარგები დაასახელა“.
დაპირისპირება
8 აგვისტოს, 06:00 საათისთვის, ქართველი ჯარისკაცები იყვნენ ცხინვალის სამხრეთ შესასვლელთან. მათ წინააღმდეგ გახსნილი იყო საარტილერიო ცეცხლი, რომლის კორექტირება ხდებოდა რუსი მშვიდობისმყოფელების ბაზიდან. ცხინვალის რეჟიმის მებრძოლი ოლეგ გალავანოვი საარტილერიო ცეცხლის კორექტირებას ამ ბაზის ერთ-ერთი შენობის სახურავიდან ახორციელებდა. შემდგომში იგი სასიკვდილოდ დაიჭრა, სიკვდილის შემდეგ კი წარადგინეს რუსეთის ფედერაციის გმირის წოდების მისაღებად. აღსანიშნავია, რომ მე-10 სპეცდანიშნულების ბრიგადის ჯარისკაცი მაქსიმ პეტროვი დაიჭრა იმ დროს, როდესაც იმყოფებოდა იმავე სახურავზე, გალავანოვთან ერთად. ქართველების წინააღმდეგ მიმართული საარტილერიო ცეცხ ლის კორექტირება რუსული სამშვიდობო ძალების ბაზიდან ერთმნიშვნელოვნად იყო სამშვიდობო ძალების მანდატის დარღვევა და წარმოადგენდა მტრულ მოქმედებას. თუმცა, ეს არ ყოფილა ყველაზე მძიმე დარღვევა, რაც რუსმა მშვიდობისმყოფელებმა ჩაიდინეს. რუს მშვიდობისმყოფელებს მეთაურებმა უბრძანეს დაებლოკათ ქართველი ჯარისკაცების შესვლა ცხინვალში და ამ პროცესში გამოეყენებინათ ლეტალური ძალა.
გაზეთ „იზვესტიასთვის“ 2008 წლის შემოდგომაზე მიცემულ
ინტერვიუში ვიცე-პოლკოვნიკმა კონსტანტინ ტიმერმანმა, რომელიც მეთაურობდა ცხინვალის სამხრეთით მდებარე ბაზაზე მყოფ რუს მშვიდობისმყოფელებს, 8 აგვისტოს მოვლენების შესახებ შემდეგი განაცხადა: „ჩვენ მოგვცეს დავალება – არ გავატაროთ ქართული ჯარი დედაქალაქამდე [ცხინვალამდე]“. ომის შემდგომ პერიოდში იგივე რამ თქვა რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს გაზეთ „კრასნაია ზვეზდასთან“ საუბარში ტიმერმანის შტაბის უფროსის მოადგილემ, კაპიტანმა იური როჟენცევმა: „ჩვენ მოგვცეს დავალება, არ დაგვეშვა მოწინააღმდეგის შეჭრა ცხინვალში“.
2008 წლის 22 აგვისტოს სტატიაში „კრასნაია ზვეზდა“ წერს, რომ ტიმერმანმა „ყველას [მის დაქვემდებარებაში მყოფ ძალებს] ერთი დავალება მისცა – არ გავატაროთ მოწინააღმდეგე ცხინვალში. მან თქვა: „მტერს არ გავატარებთ!“ და „ბოლომდე ვიდგეთ!“ და მშვიდობისმყოფელმა სამხედროებმა გააკეთეს ყველაფერი შესაძლებელი და შეუძლებელი, რათა შეეჩერებინათ აგრესორი“. ტიმერმანთან კიდევ ერთ ინტერვიუზე დაფუძნებულ „კრასნაია ზვეზდას“ სტატიაში, რომელიც 2008 წლის 19 აგვისტოს გამოქვეყნდა, წერია: „იყო ერთი ტაქტიკური დავალება: თავის პოზიციებზე, მოწინააღმდეგის ცხინვალში არგატარება. ეგრევე ამუშავდა მშვიდობისმყოფელთა ყველაზე ძლიერი შეიარაღება – ქვეითთა საბრძოლო მანქანების ქვემეხები (73 მმ. „გრომი“), ტანკსაწინააღმდეგო მართული რაკეტები და ყუმბარმტყორცნები~. რუსი სამხედრო ექიმები ალექსანდრე კონოვალოვი და დიმიტრი ზუბოკი, რომლებიც ცხინვალის რეგიონში 2008 წლის 14 ივლისს გაგზავნეს და რომლებიც ცხინვალში მსახურობდნენ ომის დაწყების მომენტში, 7 და 8 აგვისტოს მოვლენების შესახებ ყვებიან რუსი მშვიდობისმყოფელების მიერ მიღებული ბრძანების შესახებ, გამოეყენებინათ ლეტალური ძალა ქართველი ჯარისკაცების წინააღმდეგ.
კონოვალოვი: „7 აგვისტოს, დაახლოებით სადილისკენ, დაგვირეკა ბატალიონის მეთაურმა [ტიმერმანმა], გვითხრა, რომ „ვითარება იძაბება“. ჩვენ გვთხოვეს გამოვცხადებულიყავით სამშვი დობო ბატალიონის ტერიტორიაზე“. კონოვალოვის თქმით, სამხედრო ექიმები სამშვიდობო ძალების ბაზაზე დაახლოებით 15:00-16:00 საათზე მივიდნენ. ზუბოკი ყვება, რომ 7 აგვისტოს საღამოს სამშვიდობო ძალების ბაზაზე მყოფ ექიმებს ჯავშანჟილეტიანმა და ჩაფხუტიანმა ოფიცერმა უთხრა, რომ „გაცემულია ლეტალური ცეცხლის ბრძანება [отдан приказ на поражение, на огонь]“. კონოვალოვი ასევე ყვება: „დაახლოებით დილის ოთხ საათზე [8 აგვისტოს], როდესაც ჩვენ სამედიცინო პუნქტზე ვიმყოფებოდით, გამოაცხადეს განგაში და ჩვენ ბატალიონის მეთაურის ბრძანებით მივიღეთ ჯავშანჟილეტები, ავტომატები, ჩაფხუტები და აღვიჭურვეთ. დაახლოებით მაგ დროსვე იყო საუბარი ბატალიონის მეთაურთან, რომელმაც გაგვაგებინა, რომ უკვე გაცემულია ბრძანება „თუ რამეა, გახსენით ლეტალური ცეცხლი [стрелять на поражение]“. როდესაც ქართველი ჯარისკაცები „შევიდნენ სამხრეთ ცხინვალში 8 აგვისტოს დილის დაახლოებით 06:00 საათზე, რუსული სამხრეთული სამშვიდობო შტაბიდან მათ გაუხსნეს ინტენსიური ცეცხლი“.
„მას მერე, რაც მათ წინააღმდეგ გაიხსნა ცეცხლი, ქა ველებმა პასუხად ასევე გახსნეს ცეცხლი“. რუს და ქართველ სამხედროებს შორის ამის შედეგად მომხდარმა შეტაკებამ „შეანელა ქართველების წინსვლა“ ცხინვალში. ქართველ ჯარისკაცებს 8 აგვისტოს დილის შეტაკების შემდეგაც ისევ „ჰქონდათ ბრძანება არ ესროლათ რუსი მშვიდობისმყოფელებისთვის, თუ ისინი პირველები არ გახსნიდნენ ცეცხლს“. ამას ჰქონდა ტრაგიკული შედეგი, სულ მცირე, ერთ შემთხვევაში, როდესაც ცხინვალში ბრძოლების დროს ქართულ 41-ე ქვეით ბატალიონს „შეხვდა რუსული სამშვიდობო ძალების ქვეითთა საბრძოლო მანქანების ჯგუფი, რომლებსაც ჰქონდათ გვერდებზე და ხა ტული დიდი ცისფერი წრეები, ყვითელი კირილეული ასოებით MC… 41-ე ბატალიონის მეთაურმა, მაიორმა შალვა დოლიძემ გასცა ბრძანება არ გაეხსნათ ცეცხლი და გაეტარებინათ რუსული სამშვიდ ბო ძალები. ეს იყო უკანასკნელი ბრძანება, რომელიც მან გასცა: რუსები მიუახლოვდნენ ქართველებს და მოულოდნელად გახსნეს ცეცხლი, რომლითაც მოკლეს დოლიძე და მისი რამდენიმე ოფიცერი“.
რუსების შეტევა საქართველოზე
წყარო:https://iberiamagazine.com/