შორსმოქმედი საზენიტო სარაკეტო კომპლექსი С-400 «Триумф».

საჰაერო სარაკეტო თავდაცვის სისტემა С-400 Триумф-ი (NATO-ს მოდიფიკაციით SA-21 Growler. თარგმანში “ბუზღუნა”. ავტ.) გახლავთ ახალი რუსული სარაკეტო სისტემა, რომელიც С-300PMU-2 Favorit-ის (რომელიც თავის მხრივ С-300-ის ერთ-ერთი ვერსიაა) განახლებული ვარიანტია და ამ სარაკეტო სისტემის დიდი ოჯახის ერთ-ერთი წარმომადგენელია.

თავდაპირველად С-400-ის სახელწოდებად S-300-PMU-3 შეირჩა, მაგრამ შემდგომ შეიცვალა (ზოგ შემთვევაში შესაძლებელია ეს სარაკეტო სისტემა ამ სახელწოდებით იყოს მოხსენიებული). სისტემაზე მუშაობა რუსეთმა 1990-იან წლებში დაიწყო. იმ პერიოდში რუსეთს საბჭოთა კავშირის დაშლის გამო თავს დატეხილმა ფინანსურმა და ეკონომიკურ-პოლიტიკურმა კრიზისმა საშუალება არ მისცა პროექტი დაგეგმილ დროზე დაესრულებინა. მასზე მუშაობამ 9 წელს გასტანა.

1999 წელს შედგა პირველი სატესტო სარაკეტო გაშვებები. 2004 წლამდე ხდებოდა სისტემის ეტაპობრივი განახლებები, გამოვლენილი ხარვეზების აღმოფხვრა და რიგი მახასიათებლების გაუმჯობესება-დამატება. საბოლოოდ სარაკეტო სისტემაზე მუშაობა 2004 წელს დასრულდა. 3 წლის მანძილზე, 2007 წლის ჩათვლით ხდებოდა სისტემის დანერგვა სრულიად რუსეთის შეიარაღებულ ძალებში (საჰაერო ძალებში). ა

ხალმა სისტემამ ეტაპობრივად ჩაანაცვლა მოძველებული C-200-ის და C-300-ის ტიპის სარაკეტო სისტემები. 2015 წლმადე რუსეთს საჰაერო ძალებმა შეიარაღებაში მიიღეს 150 ერთეული (იგულისხმება მთლიანი ბატარეა) სარაკეტო სისტემა. აღსანიშნავია, რომ რუსულმა მხარემ ახალი სისტემის ექსპორტზე გატანის გადაწყვეტილებაც მიიღო (რუსული კანონის თანახმად ექსპორტზე გასული შეიარაღება ორიგინალს შესაძლებლობებით ჩამორჩება). 2014 წელს ჩინეთმა 6 ბატარეა შეიძინა. მიწოდება 2018 წელს შედგა. ასევე ეს სარაკეტო სისტემები შეიძინა ალჟირმა, 2017 წელს საუდის არაბეთმა მოაწერა ხელი სისტემის შეძენაზე კონტრაქტს. 2018 წელს კი თურქეთის რესპუბლიკამ შეიძინა ეს სარაკეტო კომპლექსები, რომლებიც სრულად 2020 წელს ჩაბარდება. ეს შენაძენი გახდა მიზეზი თურქეთის და აშშ-ს შორის დაძაბულობის.

რაც შეეხება ს-400-ის საბრძოლო მახასიათებლებს. პირველ რიგში ავღნიშნავ, რომ ამ სისტემის დანიშნულებაა მტრის საჰაერო აპარატებთან, ბალისტიკურ და საზღვაო-წყალქვეშა ბაზირების რაკეტებთან ბრძოლა. ს-400-ის სარადარო-მაძებარ სისტემებს შეუძლია 400 კმ დიაპაზონში ჩაიჭიროს სამიზნე ობიექტები. აღსანიშნავია, რომ ამ სისტემის მთავარი ღირსება, რის გამოც იგი ასეთი მიმზიდველია საექსპორტო ბაზარზე-ესაა უნარი, სისტემა ებრძოლოს სტელს ტექნოლოგიას! საგამოცდო გაშვებების დროს სისტემამ წარმატებით გაანადგურა სტელს ტექნოლოგიით დამზადებული საჰაერო აპარატი. ჩინეთისთვის ეს აღმოჩნდა გადამწყვეტი, რამაც მას 6 ბატარეის შეძენა გადააწყვეტინა.

S-400-ი აღჭურვილია ახალი ტიპის რაკეტებით. კონკრეტულად დამატებულია 4 ტიპის უახლესი რაკეტა. (სისტემას ასევე შეუძლია გამოიყენოს S-300PMU2-ის რაკეტები). მანქანას, რომელიც რაკეტების გადაზიდვას ემსახურება, შეუძლია 4 ერთეული რაკეტის ტარება. ასევე შესაძლებელია გადამზიდში მოთავსებული ოთხი რაკეტიდან სხვადასხვა დანიშნულების იყოს ისინი-გააჩნია საბრძოლო საფრთხეს. სარაკეტო სისტემას შეუძლია გაანადგუროს სამიზნე, რომელიც 4800 მ/წმ-ში მიფრინავს. სისტემის რაკეტა სამიზნეს 27 კმ სიმაღლეზე სწვდება (ეს საუკეთესო ეფექტით. მაქსიმუმ კი 56 კმ სიმაღლეზე შეუძლია რაკეტას მიზნის დევნა, თუმცა შედეგი 70%-მდე იკლებს. ამ სიმაღლემდე დღეს ვერცერთი საბრძოლო საჰაერო აპარატი ვერ ადის. ეს სიმაღლე მხოლოდ ბალისტიკური რაკეტების მიღწევის წერტილია). სისტემის რადარებს შეუძლიათ ერთდროულად 300 სამიზნე ობიექტს ადევნონ თვალი.

რაც შეეხება რაკეტის ტიპებს. ესენია:
1. 48N6E3-ი, 48N6E2-ის გაუმჯობესებული ვარიანტი. რაკეტის მოქმედების მაქსიმალური სპექტრია 230 კმ.

2. 40N6-ის ტიპის რაკეტა. ამ რაკეტის მოქმედების სიშორეა 400 კმ. იგი განეკუთვნება “ჭკვიანი” რაკეტების კლასს. მას გააჩნია აქტიური თვითდამიზნების სისტემა.

რაკეტის დანიშნულებაა ისეთი ღირებული და მნიშვნელოვანი სამიზნეების განადგურება, როგორიცაა მოწინააღმდეგის საჰაერო-სარადარო, სადესანტო, კონტროლის და გაფრთხილების სისტემები, ელექტრონული საბრძოლო საჰაერო აპარატების და “უსა”-ები (უპილოტო საფრენი აპარატები). მესამე ( 9M96E) და მეოთხე (9M96E2) ტიპის რაკეტები განკუთვნილია პირდაპირი და წერტილოვანი დარტყმების მისაყენებლად (აშშ-ს აქვს ამ კლასის რაკეტები-Patriot PAC-3). შესაბამისად რაკეტების მოქმდების სპექტრია 40 კმ და 120 კმ. 9M96 ტიპის რაკეტის წონა 333 კილოგრამია, საიდანაც 24 კგ საბრძოლო ქობინია. სიგრძე 4.75 მეტრს შეადგენს. ეს რაკეტები აღჭურვილია როგორც აქტიური საძიებო სისტემით, ასევე შესაძლებელია ბრძანებით იქნას გაშვებული (მიზნის მონიშვნაა იგივე, ოპერატორის მიერ). მესამე და მეოთხე ტიპის რაკეტების ტარება გადამზიდ მანქანას შეუძლია 16 ერთეულის. რაკეტების შენახვის ვადა საბრძოლო მდგომარეობაში 15-20 წელია.

*სარაკეტო სისტემის რაკეტების მატარებელი მანქანა დამონტაჟებულია სატვირთო BAZ-64022-ის შასიზე, თვლების გათვლით 6×6. 
*სარადარო სისტემა დაფუძნებულია MZKT-7930-ის ტიპის შასიზე, კონფიგურაციით 8×8-ზე. 
*სარაკეტო სისტემის საძიებო-ჩამჭერი კომპლექსიც იგივე შასიზეა დამონტაჟებული, რაზეც სარადარო
*საკომანდო პუნქტი დამონტაჟებულია Ural-532301-ის სატვირთს შასიზე, თვლების გათვლით 8×8. ამავე შასიზეა დამონტაჟებული რაკეტების ჩამტვირთავი კომპლექსი (ისევე როგორც S-300PMU2-ის შემთხვევაში)

აღსანიშნავია, რომ არსებობს სარაკეტო კომპლექსის მობილური ვერსიაც (მისი წარმოება რუსეთმა 2014 წელს დაიწყო). ჩამტვირთავი, მატარებელი, სარადარო-საძიებელი სისტემები დამონტაჟებულია MZKT-7930-ის და BAZ-6909-ის სატვირთოების შასიზე (კონფიგურაცია 8×8-ზე), ხოლო უშუალოდ რაკეტების გამშვები კომპლექსი MAZ-543M-ის სატვირთოს შასიზე, თვლების გათვლით 8×8-ზე.

ვარიანტები:

*S-500. ეს არის ასევე შორსმოქმედი სარაკეტო სისტემა, იგივე დანიშნულებით. იგი ამჟამად გამოცდების ეტაპზეა.
* Cheolmae-2. ამ სარაკეტო სისტემას ლიცენზიით აწარმოებს სამხრეთ კორეა. იგი გამარტივებულია ორიგინალზე

***
ტექნიკურ-ტაქტიკური მახასიათებლები:

ქვეყანა: რუსეთი
მომსახურებაში შესვლის წელი: 2007
მოქმედების სპექტრი: მინ. 3 კმ, მაქს. 400 კმ
რაკეტების რაოდენობა: 4 ან 16

ავტორი: ალექსანდრე ლომაშვილი

error: სტატიის დაკოპირება აკრძალულია!!!